آرژانتین چگونه یاد گرفت که دلار آمریکا را دوست داشته باشد

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که ۶۰ درصد آرژانتینی‌ها با این ایده مخالف هستند، زیرا قدرت زیادی به فدرال رزرو، بانک مرکزی آمریکا، می‌دهد.

اما چه بخواهیم چه نخواهیم، دلار در حال حاضر نقش مهمی در اقتصاد آنها ایفا می‌کند که برای برخی این ایده مانند یک نتیجه از پیش تعیین شده به نظر می‌رسد.

آرژانتینی‌ها به طور سنتی ذخیره کمی از واحد پول خود دارند و ترجیح می‌دهند پزو اضافی خود را در اسرع وقت به دلار تبدیل کنند.

آن‌ها به مؤسسات مالی نیز اعتماد چندانی ندارند، بنابراین به چیزی متوسل می‌شوند که در زبان محلی به عنوان «بانک کولشون» شناخته می‌شود، یعنی دلارهای خود را زیر تشک می‌گذارند.

حکایت‌های زیادی درباره افرادی وجود دارد که پول‌هایی را در باغ دفن می‌کنند، در دیوارها پنهان می‌کنند یا حتی در سیستم‌های گرمایشی مخفی می‌کنند در نتیجه اگر گاهی سرمای غیرمنتظره‌ای رخ دهد و پول نقد قبل از دود شدن بازیابی نشود، عواقب فاجعه‌باری در پی دارد.

این امر نشانه مشکلات اقتصادی ساختاری عمیق کشور است و مانند همه بیماری‌های مزمن، یک شبه ایجاد نشده است.

برای پی بردن به ریشه وسواس مردم آرژانتین نسبت به دلار آمریکا، باید به روزهای تاریک دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ برگردید، زمانی که دوره‌های تورم شدید اقتصاد این کشور را نابود کرد.

تخمین زده می‌شود که تنها در دهه ۱۹۸۰، آرژانتینی‌های طبقه متوسط شاهد کاهش ۳۰ درصدی قدرت خرید خود بودند.

در آن زمان، افزایش بی رویه قیمت‌ها، ارزش دستمزدها را کاهش داد و پس‌انداز کردن را به کاری بیهوده تبدیل کرد تا جایی که مردم اعتمادشان را به پول خودشان از دست دادند.

پزوهای موجود در جیب آنها آنقدر سریع ارزش خود را از دست داد که هیچکس برای مدت طولانی آنها را نگه نداشت.

به طور کلی دو راه برای ادامه وجود داشت: خرید کالا به صورت عمده یا خرید دلار آمریکا، زیرا هر یک از آنها ارزش خود را بهتر حفظ می‌کرد.

اکنون آرژانتین دوباره با مشکل هزینه‌های زندگی مواجه است و تورم سالانه ۱۱۵ درصد است. این منجر به افزایش شوکه‌کننده تعداد افرادی شده که در فقر زندگی می‌کنند،به این ترتیب که از حدود یک چهارم جمعیت در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۴۰ درصد در حال حاضر رسیده است.

ممکن است فکر کنید که هیچ حکومتی که برای خود اعتبار و احترامی قائل باشد نمی خواهد این وضعیت برای همیشه ادامه یابد و حق با شما است.

تلاش‌های مختلفی برای بازگرداندن اعتماد آرژانتین به واحد پول خود صورت گرفته است یا با تقویت ارزش آن یا صرفاً با محدود و متوقف کردن عرضه دلار. اما همه این تلاش‌ها در نهایت شکست خورده‌ است.

بلندپروازانه‌ترین تلاش طرح به اصطلاح «تبدیل کردن» بود که در سال ۱۹۹۱ صورت گرفت. این امر ارزش پزو را با دلار یک به یک می‌کرد.

دولت‌های قبلی با چاپ پول به تورم دامن می‌زدند. اما این بار مقرر شد هر پزو چاپ شده با پشتوانه یک دلاری در خزانه‌های بانک مرکزی باشد.

ایده این بود که با گفتن این حرف به مردم که می‌توانند در هر زمانی پزو خود را با دلار مبادله کنند، مردم در نهایت تصمیم بگیرند که نیازی به تبدیل پزو به دلار ندارند.

و برای مدتی این کار عملی و موثر واقع شد، اما عوارض جانبی دیگری نیز داشت که در نهایت به فروپاشی اقتصادی فاجعه‌بار در سال‌های ۲۰۰۱-۲۰۰۲ منجر شد.

آرژانتین با قفل کردن خود در یک چارچوب ارزی که هیچ انعطافی نداشت، در واقع سیاست اقتصادی خود رابه واشنگتن واگذار کرده بود.

با این اقدام، همچنین بدهی این کشور از کنترل خارج شده بود. در آن زمان، پیوند با دلار به این معنی بود که آرژانتین از فراز و نشیب‌های اقتصاد ایالات متحده هم رنج می‌برد.

در دو دهه پس از آن بحران، آرژانتین تحت حاکمیت دولت‌های حمایت‌گرای چپ با آشفتگی روبرو بوده است.

راه حل این دولت‌های چپ‌گرا برای مشکل ارزش پزو صرفاً سخت کردن خرید دلار بوده است.

بسته به اینکه چه کسی و چرا می‌خواهد به ارز ایالات متحده دسترسی پیدا کند، در حال حاضر ده‌ها نرخ مختلف مبادله ارز وجود دارد.

برای نرخ رسمی، شما به ۲۸۷ پزو برای خرید یک دلار نیاز دارید، اما فقط می‌توانید ۲۰۰ دلار در ماه بخرید و باید مالیات زیادی را برای معامله پرداخت کنید.

پس از آن، به طور فزاینده‌ای نرخ‌ها عجیب و غریب می‌شود. به طور مثال نرخ دلار موسم به «کلد پلی » وجود دارد که (۳۷۴ پزو در ازای دلار) مخصوصاً برای گروه‌های راک خارجی که از کشور بازدید می‌کنند، ایجاد شده است.

و نرخ «مالبک» (۳۴۰ پزو در ازای دلار) وجود دارد که برای تقویت صادرات شراب و سایر محصولات کشاورزی طراحی شده است.

و با این حال عطش مردم برای دلار همچنان ادامه دارد، همه مردم از رانندگان تاکسی گرفته تا رستوران‌داران با خوشحالی دلار سبز را به عنوان پرداخت برای کالاها و خدمات می‌پذیرند.

همه اینها باعث می‌شود که دلاری شدن مطلوب و شاید حتی اجتناب ناپذیر به نظر برسد. اما لازم نبود اینطور باشد. همسایه و رقیب قدرتمند آرژانتین، برزیل، هم با مشکلات زیادی مواجه شد و با این حال مسیر متفاوتی را انتخاب کرد.

برزیل در سال ۱۹۹۳ هنگامی که «طرح رئال » را راه‌اندازی کرد و واحد پول خود را به دلار متصل کرد، برگی از کتاب آرژانتین برداشت.

اما با نشان دادن توانایی ابدی برزیلی‌ها در تغییر قوانین، آنها به خود اجازه دادند تا ارزش واقعی در برابر دلار نوسان کند.

سایر عوامل اقتصادی و فرهنگی هم به برزیل کمک کردند، بنابراین هرگز بی اعتمادی مشابهی نسبت به بانک‌ها و تمایل به دلار ایجاد نکرد.

در برزیل، هیچ مغازه‌داری یا صاحب تنقلات، دلار را به عنوان پرداخت نمی‌پذیرد، صرفنظر از اینکه شما چقدر درخواست کنید. ( زمانی من می خواستم برای یک وعده غذایی در سائوپائولو پول بپردازم، دستگاه کارت اعتباری رستوران خراب شده بود. پرداخت به دلار را به عنوان آخرین راه حل امتحان کردم، اما به صورتی خیلی جدی صاحب مغازه ‌دار من را مجبور کرد به یکی از دوستانم زنگ بزنم تا بیاید و مرا نجات دهد.)

امروزه، هر دو کشور با نرخ ارز یک به یک که در دهه ۱۹۹۰ اتخاذ کردند، فاصله زیادی دارند. اما امروزه خرید یک دلار در برزیل کمتر از پنج رئال است، در حالی که در آرژانتین همانطور که در بالا ذکر شد نرخ‌های متفاوت با قیمت‌های بسیار بیشتر وجود دارد.

اما دلاریزه شدن آرژانتین ممکن است چه نتیجه‌ای در بر داشته باشد؟ مطمئناً این اولین کشور آمریکای جنوبی نیست که این کار را انجام می‌دهد. اکوادور در سال ۲۰۰۰ به آنجا رسید و در نتیجه تورم را پایین آورد.

و ممکن است دستیابی به آن آسانتر از ایده‌ای باشد که اخیراً توسط روسای جمهوری آرژانتین و برزیل مطرح شده است یعنی یک واحد پول مشترک برای دو کشور که احتمالاً «سور» یا حتی «گاوچو» نامیده می‌شود.