اجلاس روسیه و کشورهای همسایه افغانستان در سمرقند؛ نگرانی از تروریسم و گفتگو درباره راهحلهای وضعیت سیاسی افغانستان
نشست دو روزه وزیران خارجه کشورهای همسایه افغانستان و روسیه در شهر سمرقند ازبکستان در حال برگزاری است. دیپلماتهای ارشد هفت کشور درباره وضعیت افغانستان گفتگو خواهند کرد.
وزیران خارجه پاکستان، چین، ایران، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و روسیه در این نشست که در روزهای پنجشنبه و جمعه (۲۴-۲۵ حمل/فروردین) ادامه خواهد داشت، شرکت کردهاند.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه حکومت طالبان نیز به سمرقند سفر کرده تا در حاشیه این نشست با مقامهای برخی از این کشورها دیدار کند. مشخص نیست که آیا آقای متقی بخشی از نشستهای اصلی این اجلاس خواهد بود یا نه اما ازبکستان قبلاً از کشورهای منطقه خواسته بود تا با طالبان وارد تعامل شوند.
ضیا احمد تکل، معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان گفته است که آقای متقی در رأس یک هیأت «به دعوت رسمی ازبکستان عازم آن کشور شد».
هیأت طالبان که به سمرقند سفر کرده است
همزمان با برگزاری اجلاس سمرقند، «شورای مقاومت برای نجات افغانستان» که متشکل از گروهی از چهرههای سیاسی دولتهای پیشین افغانستان در خارج است در نامهای سرگشاده به شرکتکنندگان این نشست، طالبان «تهدیدی علیه کشورهای منطقه و جهان» خوانده و از کشورهای شرکتکننده خواستهاند که بر آنها فشار وارد کنند.
این شورا از کشورهای منطقه خواسته که در «خلع آنها از تسلط نامشروع کنونی و جایگزینی نظام مردمسالار» مردم افغانستان را کمک کنند.
در نامه این شورا آمده است: «افراطگرایی و افزایش خشونت در پاکستان ریشه در وضعیت حاکم امروز افغانستان دارد و رویکرد تروریستی و حمایت از طالبان، سایر کشورها را نیز تهدید میکند.»
اجلاس وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در شهر تاریخی سمرقند در ازبکستان برگزار شده است
نشست چهارجانبه ایران، پاکستان، روسیه و چین
در عین حال، در حاشیه این اجلاس نشست چهارجانبه وزرای خارجه ایران، چین، روسیه و پاکستان برگزار شد.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در توییتی گفته که در این دیدار که پیش از نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان برگزار شد: «بر ضرورت راه حلهای منطقهای برای مسائل منطقه از جمله مشکلات افغانستان تاکید شد.»
وزرای خارجه پاکستان، چین، روسیه و ایران در حاشیه این اجلاس نشستی چهارجانبه برگزار کردند
خبرگزاری تسنیم در گزارشی گفته است که وزیران خارجه چهار کشور در بیانیه مشترکی پس از این دیدار نسبت به وضعیت امنیتی مرتبط با «تروریسم در افغانستان» اظهار نگرانی کرده و گفتهاند: «تمامی گروههای تروریستی شامل داعش، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، تحریک طالبان پاکستان، ارتش آزادیبخش بلوچستان، جیش العدل و غیره، مستقر در افغانستان، تهدیدی جدی برای امنیت منطقهای و جهانی هستند.»
در این دیدار تاکید شده که «تمام اعضای جامعه بینالمللی در افغانستان باثبات و صلحآمیز منافع دارند، کشوری که باید محلی برای همکاری بینالملللی باشد تا صحنه رقابتهای ژئوپلتیکی.»
در نشست همچنین از مقامهای طالبان خواسته شده که یک حکومت فراگیر با مشارکت عملی همه اقوام و نهادهای سیاسی ایجاد کنند و تمام اقدامات محدودکننده علیه زنان و اقلیتهای قومی را لغو کنند.
در بیانیه مشترک این چهار کشور همچنین تاکید شده که آنها با ایجاد مجدد پایگاههای نظامی در داخل و اطراف افغانستان به شدت مخالف هستند.
تاکنون هیچ کشوری حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است، هرچند برخی کشورهای همسایه افغانستان از جمله چین و ایران با طالبان تعامل دیپلماتیک نزدیکی داشتهاند.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در تابستان ۲۰۲۱، چند نشست در کشورهای منطقه از جمله روسیه برگزار شد تا درباره وضعیت سیاسی افغانستان و نگرانیهای امنیتی بحث شود. کشورهای همسایه افغانستان همواره به تشکیل حکومت فراگیر در افغانستان تاکید کردهاند. تمام اعضای کابینه حکومت طالبان مردان میانسال مذهبی و اکثر آنها متعلق به قومیت پشتون هستند.
طالبان در حدود ۱۸ ماه گذشته تغییری در سیاستهای خود به وجود نیاوردهاند و محدودیتهای روزافزونی علیه زنان وضع کردهاند.