احیای برجام؛ روسیه: برخی مسائل حل‌نشده باقی مانده است

روسیه دوشنبه اعلام کرد که در مذاکرات احیای توافق هسته‌ایبرجام «همچنان برخی از مسائل حل نشده باقی مانده است.»

مشخص نیست که مواردی که روسیه می گوید «حل نشده» شامل چه موضوعاتی است.

روسیه که ایران می‌گوید متحد این کشور است، در کنار چین، فرانسه، آلمان، بریتانیا و آمریکا یکی از امضاکنندگان توافق هسته‌ای برجام است اما ایالات متحده از این توافق خارج شده است.

ایران و چهار کشور دیگر از فروردین ۱۴۰۰ مذاکراتی را برای احیای توافق برجام آغاز کردند. مذاکرات بین ایران و آمریکا به صورت غیرمستقیم انجام می شود. با گذشت یک سال و نیم از شروع مذاکرات، چشم اندازی مشخصی برای احیای توافق وجود ندارد.

اعلام نظر روسیه با سفر ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران به نیویورک همزمان شده است.

ابراهیم رئیسی قرار است در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند و در این سفر، علی باقری کنی، مسئول تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران نیز او را همراهی می‌کند.

چشم‌انداز توافق در مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا برای احیای برجام بعد از آخرین پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا تیره شده است.

اخیرا ایران در پاسخ به پیشنهاد اتحادیه اروپا برای بازگشت به برجام، تاکید کرد که بسته شدن پرونده سایت‌های مشکوک ایران در آژانس شرط بازگشت به برجام است. این شرط با مخالفت آمریکا مواجه شد.

در پی این تحولات، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد مذاکرات احیای برجام «در بن بست قرار دارد». آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا نیز گفته بود دستیابی به توافق با ایران در کوتاه مدت محتمل نیست.

اما برخی ناظران می‌گویند اکنون ایران در تلاش است تا از نشست مجمع عمومی سازمان ملل به عنوان فرصتی دیپلماتیک استفاده کند.

ایران احتمال گفت‌وگوی هسته‌ای در نیویورک را رد نکرد

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری امروز گفت که این کشور «برنامه تعریف شده‌ای برای گفت‌وگو در خصوص مذاکرات رفع تحریم‌ها در این سفر و اجلاس وجود ندارد» اما به گفته او «احتمال می‌رود» در حاشیه نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل، «در خصوص تحریم‌ها، گفتگوهای دوجانبه‌ای با طرف‌های مذاکره کننده» صورت گیرد.

سخنگوی وزارت خارجه ایران اما با تاکید بر موضع و اعلام قبلی رئیس جمهوری این کشور تاکید کرد که در سفر به نیویورک، در هیچ موضوعی با مقام‌های آمریکایی «گفت‌وگوی دوجانبه» انجام نخواهد شد.

ابراهیم رئیسی، روز یکشنبه در مصاحبه‌ای با شبکه سی‌بی‌اس گفت که اگر تضمین‌هایی وجود داشته باشد که واشنگتن دوباره از این توافق خارج نمی‌شود، تهران در مورد احیای توافق هسته‌ای جدی خواهد بود.

«متن نهایی» اروپا چه بود؟

آقای بورل طی یک سال و نیم گذشته تلاش‌هایی را برای احیای توافق هسته‌ای برجام صورت داده است.

او ماه گذشته پیش‌نویسی را به طرف‌های مذاکره ارائه و آن را «متن نهایی» توصیف کرد. آقای بورل در آن زمان گفته بود که نسبت به حصول سریع توافق خوشبین است.

ایران در پاسخ به متن پیشنهادی، تاکید کرد که علاوه بر بازگشت آمریکا به تعهدات قبلی و تضمین منافع اقتصادی ایران، آژانس بین‌المللی اتمی نیز باید پرونده مربوط به سایت‌های مشکوک در ایران را ببندد.

هفته گذشته، کشورهای اروپایی عضو برجام – آلمان، بریتانیا و فرانسه، گفتند که در مورد صداقت ایران برای بازگشت به توافق «تردید جدی» دارند.

ایران اما این بیانیه مشترک را «غیرسازنده» و «تاسف‌آور» خواند.

با آغاز ریاست جمهوری جو بایدن، تلاش‌هایی برای احیای توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت. اما به گفته برخی کارشناسان، در هفته‌های اخیر شرایط سیاسی ایالات متحده نیز در شرف تحولات انتخاباتی است و جو بایدن، رئیس جمهور که به احیای برجام امیدوار بوده، با انتخابات میان‌دوره ای کنگره در ماه نوامبر روبرو است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت آمریکا، با توصیف برجام به عنوان «بدترین توافق در تاریخ آمریکا» از این توافق خارج و خواستار مذاکره مجدد و توافق بهتری با ایران شد. در واکنش به خروج آمریکا، به تدریج اجرای تعهدات خود در برجام را کاهش داد.

اخیرا ایران دوربین‌های آژانس بین‌المللی در سایت‌های هسته‌ای خود را خاموش کرده است.