از جوایز گرمی و جایزهای که شروین حاجیپور برد چه میدانیم؟
چهار جایزه هنری سالانه در آمریکا اهدا میشوند که از معتبرترینها در زمینه خودشان هستند: جوایز اسکار (سینما)، جوایز تونی (تئاتر)، جوایز امی (تلویزیون) و جوایز گرمی (موسیقی.)
اما از جایزه گرمی که در آخرین دوره آن شروین حاجیپور، خواننده و آهنگساز ایرانی با برنده شدن در آن چشم بسیاری را به خود خیره کرد، چه میدانیم؟
جایزه گرمی یک جایزهٔ موسیقی است که از سوی آکادمی ملی علوم و هنرهای ضبط آمریکا برای شناسایی دستاوردهای «فوقالعاده» صنعت موسیقی اهدا میشود. به اعتقاد بسیاری گرمی، معتبرترین و مهمترین جایزه موسیقی در جهان است.
این جایزه در ابتدا گرامافون طلایی نامیده میشد، به این دلیل که نشان آن یک گرامافون طلاکاریشده است.
اولین دوره مراسم گرمی ۴ مه ۱۹۵۹ انجام شد که جوایز به آثار موسیقی سال قبل اهدا شد. مراسم نخستین دوره در هتل هیلتون بورلیهیلز (کالیفرنیا) و هتل پارک مرکزی نیویورک برگزار شد.
در اولین دوره مراسم ۲۸ جایزه اهدا شد، اما در سالهای مختلف به تعداد جوایز اضافه و گاهی از تعداد آن کاسته شد. در دورهای حتی تعداد جوایز به بیشتر از ۱۰۰ مورد نیز رسید.
از نام ادیسون تا اختراع ادیسون
ماجرای اهدای جایزه گرمی از آنجا آغاز شد که در دهه ۱۹۵۰ کمیتهای که به دنبال پیدا کردن افراد واجد شرایط برای حضور در فهرست پیادهروی مشاهیر هالیوود بودند، به این نتیجه رسیدند که بسیاری از موسیقیدانهای برجسته هستند که ستارهای در بلوار هالیوود ندارند؛ پیادهروی در هالیوود که بر سطح آن نام بسیاری از چهرههای شناخته شد سینما در میان تصویری از یک ستاره حک شده است.
از آنجا بود که فکر اهدای جایزهای معادل اسکار و امی در موسیقی به وجود آمد. ابتدا قرار بود نام جایزه به افتخار توماس ادیسون، مخترع برجسته آمریکایی، «ادی» باشد. اما پس از این که مسئولان نامههای بسیاری دریافت کردند که خواهان نام «گرمی» بودند، این نام برای جوایز انتخاب شد.
البته این نام هم خیلی با ادیسون بیارتباط نیست، او مخترع دستگاهی به نام فونوگراف بود که نمونه ابتدایی گرامافون محسوب میشود.
نامزدها چگونه انتخاب میشوند؟
اعضای آکادمی ملی علوم و هنرهای ضبط که در میانشان خبرنگاران هم حضور دارند، نامزدهای خودشان را به صورت آنلاین انتخاب میکنند. پس از پایان این مرحله ۱۵۰ نفر از کارشناسان ضبط موسیقی، نامزدهای هر بخش را از میان این افراد انتخاب میکنند.
سپس افرادی که در فهرست نهایی قرار گرفتند برای رایگیری در اختیار اعضا قرار داده میشود. هر نامزد میتواند در بخشهای اصلی و حداکثر ۹ تا از ۳۰ بخش دیگر مراسم رقابت کند.
پنج نفری که در هر بخش بیشترین رای را بدست آوردند، در فهرست نهایی نامزدها قرار میگیرند.؛ هرچند که در تعدادی از بخشها کمیته برگزارکننده یک بار دیگر نامزدها را بازبینی میکند.
پس از مشخص شدن فهرست نهایی، آخرین رایگیری از اعضای آکادمی انجام میشود. این بار نیز هر عضو آکادمی میتواند در چهار بخش اصلی و حداکثر ۹ بخش از ۳۰ بخش دیگر مراسم، رای دهد. از اعضای آکادمی درخواست میشود که در زمینه تخصصی خودشان رای دهند اما اجباری به این کار ندارند. پس از پایان این مراحل برنده هر بخش جایزه خود را در مراسم گرمی دریافت میکند.
نامزدها در چه بخشهایی رقابت میکنند؟
جوایز گرمی شامل چهار بخش اصلی است که فارغ از ژانرهای موسیقی اهدا میشوند. تمامی این چهار جایزه از اولین دوره مراسم گرمی در سال ۱۹۵۹ اهدا میشوند.
- آلبوم سال: به خواننده و تهیهکننده یک آلبوم اهدا میشود. این جایزه با در نظر گرفتن «دستاورد هنری، مهارت فنی و ارزش کلی آن در صنعت ضبط» اهدا میشود و میزان فروش و نظر منتقدان در آن تاثیری ندارد. این جایزه به عنوان معتبرترین بخش جوایز گرمی در نظر گرفته میشود.
- ضبط سال: به خواننده و تهیهکنندهٔ یک آهنگ اهدا میشود. این جایزه نیز به «دستاوردهای هنری، مهارت فنی و بهطور کلی برتری در صنعت موسیقی، بدون توجه به فروش یا موقعیت در جدول» اهدا میشود.
- ترانه سال: به ترانهسرا و آهنگساز یک آهنگ اهدا میشود.
- بهترین هنرمند جدید: به بهترین هنرمندی که برای اولین بار در صنعت موسیقی اثرش را به صورت رسمی منتشر کند، داده میشود.
از اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی اهدای جایزه گرمی در ژانرهای مختلف نیز شروع شد که میتوان به جایزه بهترین موسیقی کانتری (از ۱۹۶۵)، جایزه بهترین موسیقی راک (از ۱۹۹۲) و جایزه بهترین موسیقی رپ (از ۲۰۰۴) اشاره کرد.
جایزهای که شروین حاجیپور برد
شروین حاجی پور ترانه سرا و آهنگ سازی که پس از اعتراضات سراسری به دنبال کشته شدن مهسا امینی در بازداشتگاه گشت ارشاد و با الهام از نوشتههای معترضان در توییتر، ترانه «برای…» را تنظیم کرد و خواند، برنده جایزه گرمی در بخش «بهترین آهنگ برای تغییر اجتماعی» شد.
این (شصت و سومین دوره مراسم گرمی) نخستین باری بود که در این بخش جایزه اهدا شد و به گفته آکادمی فقط آهنگهایی میتوانستند در این بخش حاضر شوند که شامل شعری باشند که « به یک موضوع اجتماعی در آن زمان میپردازند و تفاهم، صلح و همدلی را ترویج میکنند.»
برخلاف دیگر بخشهای گرمی که نامزدها با رای اعضای آکادمی انتخاب میشوند، نامزدهای این بخش را مردم تعیین میکنند.
اهدا کننده این جایزه در مراسم امسال، جیل بایدن، همسر رئیسجمهوری آمریکا بود.