اشتهای هجومی و غافلگیری روی ضدحملات؛ از تیم ملی با قلعه‌نویی چه می‌دانیم؟

شرایط کنیا از روسیه هم عجیب‌تر بود؛ بازی قبلی این تیم ۴۹۸ روز پیش مقابل رواندا برگزار شده بود.

به این ترتیب بازی با ایران، فرصتی برای کنیا و «انگین فیرات» سرمربی این تیم بود که پس از حدود ۵۰۰ روز یک بازی رسمی داشته باشند.

از این موارد بگذریم و برسیم به ویژگی‌های فنی تیم ملی در آغاز دوره تازه با قلعه‌نویی.

کارلوس کی‌روش که در اغلب بازی‌هایش به عنوان سرمربی ایران، از آرایش ۱-۴-۱-۴ استفاده می‌کرد، در آخرین حضور روی نیمکت ایران که بازی مقابل آمریکا بود، سیستم ۲-۴-۴ را به کار گرفت؛ چون فکر می‌کرد این آرایش، بهترین ظرفیت ممکن برای استفاده همزمان از مهدی طارمی و سردار آزمون را ایجاد می‌کند.

قلعه‌نویی هم در هر دو بازی مقابل روسیه و کنیا از سیستم پایه ۲-۴-۴ استفاده کرد، هرچند آزمون پیش از بازی اول ایران مقابل روسیه، از حضور در اردوی تیم ملی «به دلیل مشکلات شخصی» عذرخواهی کرده و در اردوی تیم حضور نداشت.

قلعه‌نویی زوج شهریار مغانلو-طارمی را در مرکز خط حمله به کار گرفت و هر دو بازی را با این زوج در خط حمله شروع کرد.

در بازی با روسیه علی قلی‌زاده و محمد محبی هافبک‌های راست و چپ ایران بودند و مقابل کنیا جهانبخش و محبی در راست و چپ بازی را شروع کردند.

نکته ویژه اما شکل بازی این ۴ نیروی هجومی بود؛ اصرار ایران در فاز حمله به نزدیک شدن دو هافبک کناری به مهاجمان مرکزی و استفاده عملی از دست‌کم ۳ مهاجم در اغلب حملات در کانال‌های مرکزی بود.

در واقع به دلیل همین رویکرد تاکتیکی بود که بارها در جریان هر دو بازی، محبی را مثل یک مهاجم مرکزی نزدیک به طارمی و مغانلو دیدیم.

قلعه‌نویی برای اجرای این برنامه هجومی خود، نیاز داشت که مدافعان کناری تیم ملی را به سرعت و به موقع در فاز حمله بالا بیاورد، تا فضا و فرصت برای هافبک‌های کناری ایجاد شود که به مهاجمان مرکزی اضافه شوند.

می‌توان گفت که ایران درمجموع در اجرای این برنامه و رسیدن سریع به محوطه جریمه تیم حریف، با پاس‌های طولی سریع موفق بود.

قلعه‌نویی در اردوی بعدی با داشتن آزمون، چندین مهاجم موثر برای شکل دادن ترکیب خط حمله خود در اختیار خواهد داشت.

سیستم ۲-۴-۴ در تیم قلعه‌نویی با آنچه کی‌روش مقابل آمریکا اجرا کرد، متفاوت بود و هافبک‌های کناری در تیم قلعه‌نویی بیشتر رو به داخل بازی می‌کردند، تا در کانال‌های کناری.

ایران در هر دو بازی مقابل روسیه و کنیا نشانه‌های اصرار به «پرسینگ» از بالای زمین و ایجاد اختلال در بازیسازی حریف در نیمه خودی را نشان داد.

این تاکید روی پرسینگ نشان دهنده رویکرد تهاجمی قلعه‌نویی در فاز دفاع بود؛ چیزی که در کنفرانس خبری پس از بازی با روسیه هم به آن اشاره کرد.

به نظر می‌رسد ایران به اندازه کافی بازیکنان باانرژی و باهوش برای سازگار شدن با این برنامه دفاعی در نیمه زمین حریف دارد.

ایران در این فاز چند بار در نیمه زمین روسیه و کنیا توپ‌گیری کرد و به نظر می‌رسد در مسابقات بعدی، تیم ملی در این زمینه پیشرفت کند.

غافلگیری روی ضدحملات

تاکید روی بازی هجومی و اجرای پرسینگ در نیمه حریف، البته پیامدهای فنی هم داشت؛ مهم‌ترین پیامد این بود که روسیه و کنیا بارها روی ضدحملات، بخش دفاعی ایران را غافلگیر کردند.

دو هافبک میانی ایران در بازی با روسیه، سعید عزت‌اللهی و امید نورافکن بودند و مقابل کنیا هم روزبه چشمی و محمد کریمی زوج قلب خط میانی بودند.

سبک بازی ایران، مسئولیت دفاعی دو هافبک میانی را مضاعف کرده بود و ۴ مدافع هم باید به سرعت جمع می‌شدند و فاصله‌های میان ۴ مدافع را تنگ می‌کردند؛ کاری که در چند صحنه اجرای آن برای بخش دفاعی ایران بسیار سخت بود.

فراموش نکنیم که گل کنیا به ایران هم در همین موقعیت زده شد؛ یعنی روی یک ضدحمله که خط دفاع ایران نتوانست به موقع جمع شود و گل کنیا زده شد.

ایران هرچند تمایل محسوسی به طراحی حملات با نفرات زیاد داشت اما در حفظ و گردش توپ، چندان شکیبایی تیمی از خود نشان نمی‌داد و قطعا در این زمینه باید در بازی‌های آینده پیشرفت کند، وگرنه مقابل تیم‌های بزرگ و قدرتمند دچار مشکل خواهد شد.

گل روسیه به ایران از روی نقطه پنالتی زده شد اما دو اشتباه پیاپی عزت‌اللهی بود که روسیه را صاحب پنالتی کرد.

اشتباه نخست در جریان گردش توپ میان بازیکنان ایران در یک سوم دفاعی رخ داد و عزت‌اللهی با پاس نادرست، فرصت طراحی حمله سریع را به بازیکنان روسیه داد و بعد هم مرتکب خطای پنالتی شد.

اجرای فوتبال هجومی، اتفاقا نیاز به شکیبایی تیمی محسوس در گردش توپ و ضریب بالای پاس‌های صحیح دارد.

ایران در این زمینه هم باید در این دوره تازه پیشرفت کند، تا شانس مناسبی برای موفقیت در جام ملت‌های آسیا داشته باشد.

در خط دفاع مقابل روسیه، محمد کنعانی‌زادگان و شجاع خلیل‌زاده زوج قلب دفاع بودند و در بازی دوم آرمین سهرابیان کنار کنعانی‌زادگان بازی کرد.

در سمت راست و چپ خط دفاع هم چند بازیکن مورد استفاده قرار گرفتند اما نکته ویژه قرار گرفتن احسان حاج‌صفی در ترکیب ابتدایی هر دو بازی بود.

کی‌روش از هیچ یک از سه مدافع میانی مورد نظر قلعه‌نویی، در جام جهانی در ترکیب اصلی استفاده نکرده بود و به نظر می‌رسد حالا دوباره در خط دفاع، گزینه‌های قلعه‌نویی نزدیک به آن ترکیبی است که دراگان اسکوچیچ استفاده می‌کرد.

سهرابیان که در گل‌گهر هم بازیکن قلعه‌نویی بود، از معدود مدافعان میانی چپ‌پای در میان تیم‌های بالای جدول لیگ برتر است و در سمت چپ خط دفاع هم می‌تواند بازی کند.

ایران در خط دفاع مقابل روسیه و کنیا بارها دچار مشکل شد اما این مشکلات چنانکه پیشتر مورد اشاره قرار گرفت، ناشی از شکل تیمی ایران بود و نه کیفیت فردی.

به این ترتیب می‌توان انتظار داشت که در بازی‌های بعدی با منسجم‌تر شدن کار تیمی ایران در فاز انتقال از حمله به دفاع، مدافعان هم کمتر تحت فشار قرار بگیرند.

غافلگیری ویژه در ترکیب ایران قطعا محبی بود؛ بازیکنی که در سپاهان برای قلعه‌نویی بازی کرده بود و اکنون یکی از بازیکنان موثر در خط حمله استقلال است.

محبی که سابقه بازی در لیگ پرتغال را هم دارد، تا چند سال پیش مثل یک بال کلاسیک بازی می‌کرد؛ یعنی به شروع حرکت از کانال‌های کناری و به چالش کشیدن مدافع کناری مقابل خود علاقه داشت.

در این دو بازی اما چنانکه پیشتر در ترکیب استقلال هم نشان داده بود، دیدیم که محبی می‌تواند مثل یک مهاجم مکمل در کانال‌های مرکزی هم بازی کند.

محبی در هر دو بازی همکاری خوبی با مغانلو و به خصوص با طارمی در فضای نزدیک به مدافعان میانی حریف داشت و نشان داد که دیگر یک بال کلاسیک نیست که فقط در کانال‌های کناری مفید باشد.

محبی گل تساوی به کنیا را هم زد و اثر ویژه‌ای در رسیدن ایران به پیروزی در این بازی داشت. قلعه‌نویی در کنفرانس خبری پس از بازی با کنیا قول داد که برای اردوی بعدی، چند بازیکن دیگر هم از لیگ برتر ایران به تیم ملی دعوت کند.

البته نکته ویژه دیگر در حرف‌های سرمربی تیم ملی، این بود که گفت: «اگر کسی قول قهرمانی در جام ملت‌ها را بدهد، همین حالا تیم ملی را به او تحویل می‌دهم.»

جملاتی که نشان داد قلعه‌نویی از همین حالا ضرورت کنترل انتظارات رسانه‌ای را مورد توجه قرار داده است.