انتخابات اسپانیا در تابستانی داغ؛ شانس چه کسی بیشتر است؟

انتظار نمی‌رود هیچ‌یک از احزاب، نه حزب مردم و نه سوسیالیست‌ها، به تنهای رای کافی را برای تشکیل دولت به دست بیاورند. محافظه‌کاران به احتمال زیاد برای تشکیل دولت نیاز به حمایت حزب راست افراطی «بُکس» دارند در حالی که آقای سانچز باید با حزب چپگرای سومار (اتحاد) ائتلاف کند.

موضوع‌های مربوط به جنسیت و جامعه ال‌جی‌بی‌تی از جمله مسائل اصلی کارزار انتخاباتی است. دو حزب مردم و بکس که مخالف دولت هستند، به شدت از قوانین تازه دولت چپگرا درباره حقوق افراد ترنس-از جمله آسان‌تر کردن روند تغییر جنسیت قانونی آنها- و همین طور سقط جنین انتقاد کرده‌اند.

احزاب مخالف دولت، قانون خبرساز «تنها بله معنای بله می‌دهد» درباره رضایت جنسی را هم هدف حمله قرار داده‌اند. این قانون حدود یک سال پیش تصویب شد اما ناخواسته راه‌های گریزی ایجاد کرد که بر اساس آن دوره حبس بیش از هزار محکوم به تجاوز کوتاه‌تر شد. در نهایت آقای سانچز به دلیل اصرار بر این اصلاحات مجبور به عذرخواهی شد.

از سوی دیگر بعضی مقام‌های حزب راست افراطی بکس، اصل وجود خشونت‌های جنسیتی را مورد سوال قرار داده‌اند که این موضوع باعث ایجاد تنش با متحدان بالقوه آنها یعنی حزب محافظه‌کار مردم شده است.

موضوع ملی‌گرایی و استقلال‌طلبی هم به بحث داغ دیگری تبدیل شده است. احزاب مردم و بکس به پدرو سانچز،‌ نخست وزیر اسپانیا، برچسب «خائن» زده‌اند چون مجازات حبس رهبران طرفدار استقلال و جدایی‌طلب را بخشیده و جرم جدایی‌طلبی را کاهش داده است.

یکی از شیوه‌های موثر احزاب راستگرا استفاده از شعاری بود که با آن نخست وزیر را هدف گرفتند و او را متهم کردند که برای تصویب اصلاحات مهم دولتی به حمایت جدایی‌طلبان متکی بوده است.

آقای سانچز به دلیل توافق با «بیلدو»، حزب جدایی‌طلب باسک به رهبری آرنالدو اوتگی مورد انتقاد قرار گرفته است. آقای اوتگی پیشتر در ارتباط با فعالیت گروه شبه‌نظامی اتا در اسپانیا محکوم و زندانی شده است.

شعار «Que te vote Txapote» به معنای «بگذار ژاپوته برای تو رای بدهد» به یکی دیگر از شبه‌نظامیان گروه اتا اشاره دارد که چندین حمله «تروریستی» مرگبار انجام داده است.

در حالی که اسپانیا با خشکسالی و موج گرمای شدید روبرو است، بعضی احزاب برنامه‌هایی برای مقابله با تغییرات اقلیمی ارائه کرده‌اند. اما حزب بکس در برنامه‌های انتخاباتی خود هیچ اشاره‌ای به این مسئله نکرده است.

بزرگ‌ترین مسئله برای بیشتر رای‌دهندگان اسپانیایی وضعیت اقتصادی است، حتی اگر در عمل بیشتر برنامه‌های ارائه‌شده و تبلیغات انتخاباتی روی مسائل دیگری متمرکز شده باشد. اسپانیا با وجود وخامت و ناپایداری وضعیت اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان، دوره‌ای از رشد اقتصادی را پشت سر می‌گذارد و تورم در این کشور در ماه ژو‌ئن به زیر دو درصد رسیده که یکی از کمترین‌ها در کل اروپا است.

اما آمار اشتغال وضعیت خوبی ندارد و به یکی از خطوط اصلی حمله مخالفان به دولت فعلی تبدیل شده است. در ماه مه اسپانیا بالاترین آمار بیکاری (۱۲/۷ درصد) را در کل اتحادیه اروپا ثبت کرد.

سال ۲۰۱۸ او به عنوان اولین سیاستمدار اسپانیایی شناخته شد، که توانسته قدرت را از طریق رای عدم اعتماد در مجلس از نخست وزیر قبلی بگیرد. بعد از آن در ژانویه ۲۰۲۰ خود توانست با اختلاف اندکی از پارلمان رای اعتماد بگیرد تا اولین دولت ائتلافی اسپانیا از زمان احیای دموکراسی در این کشور در اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی را تشکیل دهد.

پدرو سانچز ۵۱ ساله به عنوان سیاستمداری شناخته می‌شود که وحدت‌گرا و طرفدار اتحادیه اروپا است. او که به زبان انگلیسی تسلط کامل دارد، در اسپانیا اقتصاد درس داده و مدتی هم به عنوان نماینده ارشد سازمان ملل متحد در بوسنی و هرزگوین کار کرده است.

شیوه حکمرانی او به «سانچیسمو» مشهور شده و مخالفانش رای‌گیری یکشنبه را به عنوان انتخابی میان سانچیسمو و اسپانیا برجسته کرده‌اند و نخست وزیر را تهدیدی برای کشور، سنت‌ها و ارزش‌های آن معرفی کرده‌اند.

پدرو سانچز حامی اصلی قانونی بود که برای اعاده حیثیت از قربانیان دوره دیکتاتوری فرانسیسکو فرانکو در اسپانیا تصویب شد، از مقرراتی حمایت کرد که به زنان شاغل حق دریافت مرخصی دوره قاعدگی (پریود) را می‌داد و همین طور قانونی که حقوق سقط جنین را افزایش می‌داد.

اما این انتخابات زودهنگام می‌تواند برای او قماری باشد که در آن شانس برد بالایی ندارد،‌ چرا که در نظرسنجی‌ها حزب او از رقیب محافظه‌کار عقب مانده است. آقای سانچز حزب مردم را به تلاش برای ورود اسپانیا به یک «ماشین زمان اهریمنی» با حمایت حزب راست افراطی بکس متهم کرده و گفته این حزب می‌خواهد کشور را «خدا می‌داند به کجا ببرد».

رهبر حزب مردم (Popular Party) که عمدا و آگاهانه از سر و صدا و جنجال دوری می‌کند، به تازگی گفته است که از دید او «آنچه ممکن است برای بعضی ملال‌آور و خسته‌کننده باشد، از نظر اکثر شهروندان همان ویژگی‌هایی است که یک نخست وزیر باید داشته باشد».

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که او برنده تنها مناظره انتخاباتی تلویزیونی بود که در آن گفت آقای سانچز به هیچ وجه حق ندارد درباره توافق با بقیه گروه‌ها برای بقیه نطق کند چون خود او به جدایی‌طلبان رو آورده است.

آقای فیخو که زاده گالیسیا در شمال غرب اسپانیا است، قبلا پست‌های دولتی داشته و از سال ۲۰۲۲ رهبری حزب محافظه‌کار مردم را به دست گرفته است.

او در مسئولیت‌هایی که پیش از این داشته،‌ مانند رئیس سازمان سابق خدمات بهداشت ملی اسپانیا و همین طور اداره پست،‌ چهره‌ای قابل اعتماد از خود نشان داده است.

او رهبر حزب راست افراطی بکس است و سال ۲۰۱۴ در تاسیس این حزب نقش داشت. آقای آباسکال با اظهار نظرهای جنجالی شناخته می‌شود. او گفته است که به تغییرات اقلیمی باور ندارد و از «قانون استبدادی ایدئولوژی جنسیتی» انتقاد کرده چون از نظر او این قانون با مردان مثل مجرم‌ها رفتار می‌کند.

از ناآرامی‌های فرانسه برای تبلیغ برنامه‌ها و سیاست‌های ضدمهاجرتی حزبش سود برد و گفت: «اروپا با تهدید اراذل و اوباش ضد اروپایی روبرو است… کسانی که علاقه‌ای به سازگار شدن با شیوه زندگی و قوانین ما ندارند. اروپا نمی‌تواند به پذیرش مهاجر از کشورهای مسلمان ادامه دهد.»

حزب بکس همین الان هم در ده‌ها شهر و سه منطقه خودگردان -اکسترمادورا در غرب، والنسیا در شرق و کاستیا و لئون در شمال مادرید- برای ا‌ئتلاف با حزب محافظه‌کار مردم توافق کرده است. این حزب در جزایر بالئاری هم با حزب مردم به توافق رسیده هر چند که در دولت محلی آن عضوی ندارد.

حالا آقای آباسکال به دنبال سهمی از قدرت در عرصه ملی است.

او با احزاب راست افراطی و گروه‌های ملی‌گرای دیگر در کشورهای اروپایی روابط مستحکمی برقرار کرده؛ از حزب حاکم فیدس در مجارستان و «اجتماع ملی» در فرانسه تا حزب «برادران» ایتالیا که رهبر آن جورجیا ملونی،‌ نخست وزیر آن کشور است.

خانم ملونی در انتخابات اسپانیا از حزب بکس حمایت کرده و در ویدویی بر «دوستی عمیق» دو حزب تاکید کرده است.

اگر در جناح راست، حزب بکس از طریق ا‌‌ئتلاف با حزب مردم، قابلیت رساندن آلبرتو نونیز فیخو به قدرت را داشته باشد، در سوی دیگر این نقش را حزب سومار (اتحاد) به رهبری یولاندا دیاز برای حزب سوسیالیست به رهبری پدرو سانچز ایفا می‌کند. سومار از ائتلاف ۱۵ گروه چپگرای اسپانیا تشکیل شده است.

خانم دیاز،‌ عضو سابق حزب کمونیست اسپانیا، مقام معاونت دوم نخست وزیر و وزیر کار را در دولت آقای سانچز بر عهده دارد و مشتاق است عنوان اولین رهبر زن در اسپانیا را هم کسب کند، چون به باور او «زمان رهبری زنان فرارسیده و زنان می‌خواهند کسانی باشند که تاریخ را رقم می‌زنند.»

سومار تمرکز اصلی برنامه‌هایش را روی جذب رای جوانان گذاشته و وعده کمکی ۲۰ هزار یورویی برای شروع زندگی و کسب و کار به آنها داده است.

خانم دیاز سیاستمدار پرطرفداری است که برای افزایش حداقل دستمزد به ۱۲۵۹ یورو در ماه و لغو قوانین نامحبوب کار در اسپانیا تلاش کرده است.

با این که فاصله‌ دو حزب اصلی در نظرسنجی‌های پیش از انتخابات کمتر شده، اما همچنان محافظه‌کاران و آقای فیخو شانس بیشتری دارند. با وجود این آنها برای کسب اکثریت کرسی‌ها و اجتناب از برگزاری دوباره انتخابات، نیاز به ائتلاف با حزب راست افراطی بکس خواهند داشت.

تازه‌ترین نظرسنجی‌ها محبوبیت حزب مردم را بین ۳۲ تا ۳۴ درصد برآورد می‌کند و این بازه برای حزب سوسیالیست ۲۸ تا ۲۹ درصد است. اقبال عمومی به دو حزب بکس و سومار حدود ۱۳ درصد است اما حزب بکس در این رقابت کمی جلوتر است.

احزاب برای کسب اکثریت مطلق و تشکیل دولت نیاز به ۱۷۶ کرسی دارند که با این اعداد و ارقام بعید است به تنهایی به آن برسند.

حزب بکس در توافق تقسیم قدرت در سه منطقه خودگردان اسپانیا موفقیت‌های زیادی به دست آورده است. در مناطق مورسیا، آراگون و جزایر بالئار هم ائتلافی -هر چند ضعیف‌تر- با حزب مردم داشته است.

اما آقای فیخو،‌ رهبر حزب مردم اشتیاق چندانی برای ائتلاف با راست افراطی در اداره کشور نشان نداده است.

به نظر می‌آید که اتهامات رقبا درباره توافق «شرم‌آور» با بکس روی او تاثیر گذاشته است.

آقای فیخو در مناظره تلویزیونی گفت که اگر حزبش بتواند رای کافی به دست بیاورد، حزب بکس عضوی در دولت آینده او نخواهد داشت. او حتی به آقای سانچز،‌ نخست وزیر و رهبر حزب سوسیالیست پیشنهاد داد که هر یک از این دو حزب در صورت باختن در انتخابات، از برنده حمایت کند تا نیازی به اتکا به هیچ یک از جریان‌های افراطی چپ و راست نباشد.

اما با همه این حرف‌ها ائتلاف با بکس احتمالا تنها گزینه او خواهد بود. ماه گذشته میلادی ماریا گواردیولا،‌ رئیس حزب مردم در منطقه اکسترمادورا در غرب اسپانیا گفت که او هرگز با حزبی که «تصویری غیرانسانی از مهاجران ترسیم می‌کند» و حقوق جامعه ال‌جی‌بی‌تی را نادیده می‌گیرد، کار نخواهد کرد.

هر چند که او بعدا نظرش را عوض کرد و با استقبال از حضور بکس در دولت منطقه‌ای گفت «حرف‌های من از آینده اکسترمادورا مهم‌تر نیست.»

علاوه بر مواضع سختگیرانه در موضوعاتی مانند ازدواج افراد همجنس، پذیرش فرزند از سوی زوج‌های همجنس،‌ سقط جنین، حق مرگ خودخواسته و حقوق افراد ترنس،‌ موضوع مهم دیگری که حمایت گروه‌هایی از رای‌دهندگان را برای حزب بکس به همراه داشته، موضع سفت و سخت آن در مخالفت با استقلال‌طلبی کاتالان‌ها است.

این حزب موضع مشابهی هم درباره وضعیت جبل‌الطارق دارد که منطقه‌ای تحت حاکمیت بریتانیا در جنوب اسپانیا است.

حزب بکس سال گذشته میلادی به گزارش‌ها درباره مذاکرات بریتانیا و اسپانیا درباره این منطقه، واکنشی منفی نشان داد و هشدار داد که «هرگونه توافقی که با شناسایی حاکمیت اسپانیا بر جبل‌الطارق همراه نباشد، اقدامی خیانت‌آمیز علیه اسپانیا است.»