منبع تصویر، IRNA
شورای نگهبان ایران از مواردی در لایحه بودجه سال آینده (۱۴۰۲) که مجلس شورای اسلامی به این نهاد ارسال کرده بود، ایراد گرفته و آن را تائید نکرده است. همزمان نمایندگان مجلس هم امروز بررسی این موارد را برای رفع ایرادات آغاز کرده‌اند. شورای نگهبان هفته پیش بررسی این لایحه را شروع کرد.
سخنگوی شورای نگهبان برخی از این «ایرادات» را در یک نشست خبری اعلام کرده است؛ از جمله مالیات خانه‌های به ارزش بالای ۲۰ میلیارد تومان و همچنین تبصره‌ای مربوط به منشا سهم صندوق توسعه ملی و میزان افزایش آن نسبت به قانون بودجه سال پیش بود که «مغایر قانون اساسی» شناخته شده است. پیش از این سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت ۴۰ درصد بود که مجلس شورای اسلامی برای تامین نظر شورای نگهبان آن را به ۴۲ درصد افزایش داده است.
از دیگر موارد مورد اشکال شورای نگهبان لغو معافیت مالیاتی موسسات آموزشی و کمک آموزشی بود که شورای نگهبان آن را دارای «ابهام» دانسته است. مجلس شورای اسلامی در لایحه پیشنهادی خود معافیت‌های مالیاتی تمامی اینگونه موسسات از جمله موسسات کنکور دانشگاه‌ها شامل کنکور سراسری و کنکورهای تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) و انتشارات کمک آموزشی را لغو کرده بود.
همچنین طرح حمایت از سهامداران خرد از موارد دارای ایراد بود که شورای نگهبان آن را تائید نکرده است. مجلس پیشتر در لایحه بودجه سال آینده به وزارت اقتصاد اجازه داده بود «به منظور حمایت از سهامداران خرد در برابر مخاطرات بازار سرمایه» تا سقف ۱۰ هزار میلیارد تومان از سهام دولت در شرکت‌ها را در اختیار صندوق تثبیت بازار سرمایه قرار دهند.
حمایت در برابر مخاطرات مالی در بازار سرمایه یکی از خواسته‌های بیشتر سرمایه‌گذاران در بورس طی سالهای اخیر بوده است.
شورای نگهبان در ادامه ایرادات خود به انتشار ۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق برای طرح‌های آب عشایری اشاره کرده که «منابعی برای آن در نظر گرفته نشده.»
مالیات خانه‌های به ارزش بیش از ۲۰ میلیارد تومان
مورد دیگری که اخیرا سر و صدای زیادی در لایحه بودجه براه انداخت به مصوبه مجلس درباره مالیات خانه‌های به ارزش بالای ۲۰ میلیارد تومان برمی‌گردد.
این طرح در ابتدا مورد توافق مجلس بود که بعدا با پیشنهاد بعضی نمایندگان مجلس که می‌گفتند افزایش مالیات این املاک به تورم مسکن و اجاره بها دامن می‌زند، متوقف ماند.
اما مجلس شورای اسلامی بعدا تصمیم گرفت دوباره آن را در لایحه بودجه سال آینده بگنجاند؛ افرادی که فقط مالک یک خانه مسکونی هستند و در ده سال اخیر تغییر مالکیت نداده‌اند مشمول این نوع مالیات نیستند.
شواری نگهبان گفته این مالیات را «خلاف موازین شرع و قانون اساسی» ندانسته و آن را تائید کرده است.
البته ایرادات شورای نگهبان محدود به این موارد نبوده است.
منبع تصویر، Eghtesadonline
اصلاحات لایحه بودجه در مجلس
محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، می‌گوید ایرادات شورای نگهبان دیشب (سه‌شنبه بیست و سه اسفند) به مجلس ارسال شده و از امروز کار رفع ایرادات آغاز شده است.
از جمله در لایحه اصلاحی مجلس شورای اسلامی، به دولت مجوز داده شده که در سال آینده ۳۰ هزار میلیارد تومان «اوراق مال اسلامی» برای تکمیل طرح های نیمه تمام آبی منتشر کند .
همچنین بندی از لایحه بودجه سال آینده که در آن دولت مکلف به اختصاص سهام به فرزندان متولد ۱۴۰۲ شده بود، حذف شده است.
در اصلاحیه جدید همچنین مجوز مجلس به بانک مرکزی برای فروش ارز به نرخ حداکثر دو درصد کمتر از میانگین نرخ ارز صادراتی هم حذف شده است.
از دیگر موارد در این زمینه، دوره بازپرداخت مطالبات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک های تجاری به شرکت ملی نفت ایران یکسال افزایش یافته است.
همچنین پرداخت بدهی دولت به صندوق ذخیره فرهنگیان مشروط به تصویب اساسنامه شده است.
منبع تصویر، Getty Images
پیش‌بینی ادامه محدودیت‌های مالی دولت ایران در سال آینده
طی مدتی که از آغاز بررسی لایجه بودجه سال آینده گذشته اظهار نظرهای متفاوتی از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی درباره پیش‌بینی کسری بودجه در سال آینده ارائه شده است.
هر چند تغییرات در تبصره‌ها و «بازی» با اعداد به ارقام متفاوتی در این زمینه منجر شد اما اعلام طرح فروش اموال مازاد دولتی که از آن بعنوان «مولد سازی» یاد می‌شود، فروش اوراق بهمراه مخالفت شورای نگهبان با بعضی معافیت‌ها و تاکید بر اجرای سیاست‌های سخت مالیاتی را شاید بتوان بعنوان راهکارهایی که دولت برای مقابله با این کسری احتمالی در نظر گرفته، توصیف کرد.
در سال ۲۰۲۲ میلادی متوسط قیمت نفت در بازارهای جهانی به بالای ۱۰۰ دلار رسید که دلیل آن به تحولات بازار انرژی از جمله کاهش خرید نفت چین بعنوان بزرگترین واردکننده نفت خام برمی‌گشت؛ با گذشت زمان قیمت نفت کاهش یافت.
دولت ایران در لایحه بودجه سال آینده پیش‌بینی کرده است که روزانه یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه نفت با نرخ ۸۵ دلار در هر بشکه بفروشد.
در سال گذشته با افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی، برعواید نفتی ایران هم اضافه شد که ابراهیم رئیسی از آن به عنوان دستاورد خود یاد می‌کند ولی حتی مهربانی قیمت نفت برای ایران هم مانع کسری بودجه نشد.
طی ماههای اخیر اظهارات متفاوتی درباره کسری بودجه ۱۴۰۱ منتشر شده است.
سازمان برنامه و بودجه وجود کسری را کرده است، اما رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس آن را ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده بود.
پیشتر هم مرکز پژوهش‌های مجلس این کسری را بین ۳۰۰ هزار میلیارد تا ۶۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد کرده بود.
پیش‌بینی کسری در حالیست که انتقادها به بودجه نهادهای مذهبی و نزدیک به حکومت ادامه دارد؛ مجلس شورای اسلامی اخیر کلیه رده‌های بسیج از پرداخت انشعاب برق، گاز و آب معاف کرده است.
اقتصاد ایران با چالشهای زیادی در سالی که رو به پایان است روبرو بود و انتظار می‌رود قسمت عمده‌ای از این مشکلات به سال بعد هم منتقل شود بویژه در بحث معیشت این مشکلات برای شهروندان ایرانی تشدید شده است.
افزایش نرخ تورم و بخصوص شتاب قیمت اقلام خوراکی و مسکن و اجاره بها زندگی را برای بسیاری سخت کرده است.
امسال قیمت دلار بخصوص در نیمه دوم سال جهش تاریخی را تجربه کرد و اخیرا تا مرز ۶۰ هزار تومان هم رسید؛ هر چند بعدا این روند متوقف شد اما هنوز به نقطه قبل بازنگشته و بار تورمی آن پابرجا خواهد بود.
