«با خطر جانی در افغانستان زندگی می‌کنم»

غزال می‌گوید به دلیل کار قبلی خود به عنوان روزنامه نگار و مدافع حقوق زنان، از سوی طالبان تهدید شده است.

بی‌بی‌سی نام واقعی او را نمی‌برد چرا که او از انتقام‌جویی گروه اسلام‌گرای تندرو طالبان که در تابستان ۲۰۲۱ قدرت را به دست گرفت، می‌ترسد.

او در ماه ژوئن/جون برای اسکان در بریتانیا از طریق این برنامه درخواست داد و یک شماره رفرنس دریافت کرد اما از آن زمان تاکنون خبری دریافت نکرده است.

 چون او هنوز در افغانستان است، واجد شرایط این طرح در سال اول نشد، در سال اول این طرح، تنها سه گروه در معرض خطر خاص که در این کشور باقی مانده‌اند در نظر گرفته می‌شوند. در این مدت، غزال و خواهرش در خانه‌های دوستان و اقوام در حال جابجایی است تا او را پیدا نکنند.

از زمان تسلط طالبان، حقوق زنان شدیدا محدود شده است، از بیشتر کارها در بیرون از خانه منع شده‌اند، از تحصیلات متوسطه و سفرهای طولانی بدون همراه مرد محرم منع شده‌اند.

غزال مجرد است و از آنجایی که قادر به انجام کار قبلی خود نیست، از نظر مالی با مشکل مواجه شده است و پس‌اندازش تمام شده است.

او با واسطه یک مترجم به بی‌بی‌سی گفت: «من شهرت زیادی داشتم، شغل موفقی داشتم و احترام داشتم. از نظر مالی، وضع خوبی داشتم. شغل دوست‌داشتنی‌ام را داشتم… اما ناگهان همه چیز فروریخت به کسی که حتی هویتی ندارد و بسیار دردناک است.»

غزال در پاسخ به این سوال که فکر می‌کند اگر در افغانستان بماند برای او و خواهرش چه اتفاقی می‌افتد، گفت: در این صورت «احتمالاً به زندگی خود پایان بدهیم، یکی ما را می‌کشد یا [از ترس و نگرانی] سکته کنیم.»

او افزود: «ما هیچ امیدی به آینده خود نداریم.»

استفان کیناک، وزیر سایه مهاجرت از حزب کارگر می‌گوید دولت وعده داده است گروه‌هایی را که از دموکراسی دفاع می‌کنند، از جمله فعالان حقوق زنان و کارزارکنندگان دگرباشان جنسی را در اولویت [طرح اسکان مجدد در بریتانیا] قرار دهد.

 اما در سال اول این طرح، بیشتر گروه‌های آسیب پذیر باید قبلاً افغانستان را ترک کرده باشند تا برای این طرح در نظر گرفته شوند.

عبور از مرز به کشورهای همسایه افغانستان ممکن است خطرناک باشد. به دست آوردن مدارک سفر دشوار است، به ویژه برای کسانی که مخفیانه زندگی می‌کنند.

آقای کیناک می‌گوید باید همه گروه‌های در معرض خطر در افغانستان در سال اول واجد شرایط اسکان مجدد شوند و به آنها برای ترک کشور هم کمک شود.

او به بی‌بی‌سی گفت: «واقعا شرم‌آور است که ما نتوانستیم به تعهدات خود عمل کنیم و آن افراد حمایت شوند. … آنها برای ارزش‌هایی که ما ستایش می‌کنیم مثل دموکراسی، همه‌شمولی و حاکمیت قانون ایستاده‌اند و در نتیجه، جان خود را به خطر انداخته‌اند. در بسیاری از موارد، ما آنها را رها کرده‌ایم.»

هزاران نفری که از افغانستان به بریتانیا در آگوست ۲۰۲۱ تخلیه شدند و بیشتر آنها به بریتانیا رسیدند در عملیاتی موسوم به «پیتینگ» (از چاله‌ کشیدن) تخلیه شدند. حدود ۱۵ هزار نفر از کابل در زمان سقوط افغانستان به دست طالبان در آگوست ۲۰۲۱ به بیرون منتقل شدند.

اکثر این افراد شهروندان بریتانیایی و همچنین افرادی بودند که برای بریتانیا در افغانستان کار می‌کردند و اعضای خانواده آنها که بنا به «سیاست جابجایی و کمک» در افغانستان واجد شرایط هستند.

پس از خروج از افغانستان، بریتانیا متعهد شد تا ۲۰ هزار شهروند افغانستان که در معرض خطر و  آسیب پذیرند، طی سال آینده در طرح اسکان مجدد به بریتانیا بیاورد.

در قالب این طرح، سه راه برای اسکان مجدد  در بریتانیا وجود دارد:

راه اول، اولین افرادی که بنا به این طرح پذیرفته شدند، افرادی بودند که قبلاً به عنوان بخشی از تخلیه اولیه در سال گذشته وارد بریتانیا شده بودند. این راه، افراد دیگری را هم که در فهرست تخلیه بودند و بعدا موفق شدند به بریتانیا برسند، در برمی گیرد.

راه دوم، بریتانیا از طریق آژانس پناهندگان سازمان ملل، کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، افراد آسیب‌پذیری را که موفق به فرار از افغانستان به کشورهای همسایه شده اند، به این کشور می‌آورد.

راه سوم، تنها سه گروه در سال اول در نظر گرفته شده‌اند از جمله پیمانکاران شورای بریتانیا، پیمانکاران شرکت گاردولد که امنیت سفارت بریتانیا در کابل را تامین می‌کردند، و فارغ التحصیلان بورسیه تحصیلی چیونینگ در دانشگاه‌های بریتانیا.

پس از سال اول، گروه‌های گسترده‌تری از افراد آسیب‌پذیر در افغانستان در قالب راه سومی مورد بررسی قرار خواهند گرفت، از جمله زنان، اقلیت‌های مذهبی و سایرین که در معرض آزار و اذیت قرار دارند.

این طرح به طور رسمی در ژانویه/جنوری سال ۲۰۲۲ راه اندازی شد، اما راه‌های دوم و سوم تنها در ژوئن/جون آغاز شدند. 

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در سال جاری تا پایان ماه اکتبر ۸۰۱ پناهجو از افغانستان را به بریتانیا معرفی کرده است، اما براساس آخرین آمار تنها ۶۷نفر برای اسکان مجدد به این کشور رفته اند.

اما آمار وزارت کشور نشان می‌دهد که تنها چهار نفر تا پایان سپتامبر از راه دومی در بریتانیا اسکان داده شده‌اند.

آقای کیناک می‌گوید رسیدگی به پرونده‌های درخواست پناهجویان باید تسریع شود تا مردم در اردوگاه‌های پناهجویان «سرگردان» رها نشوند، «وحشت زده» از اینکه ممکن است به افغانستان بازگردانده شوند.

۱۵۰۰ نفر ظرفیت پذیرش از راه سومی در سال اول وجود دارد، اما وزارت کشور تأیید نمی‌کند که آیا افراد هنوز از طریق این مسیر وارد بریتانیا شده‌اند یا خیر.

بقیه حدود ۶۳۰۰ پناهنده از افغانستان که به آنها اقامت نامحدود اعطا شد، از مسیر اولی آمده‌اند.

یک سخنگوی وزارت کشور می‌گوید که این طرح برای «افرادی است که برای ارزش‌هایی مانند دموکراسی و آزادی بیان ایستاده اند» و همچنین شامل گروه‌های آسیب پذیر از جمله زنان و دختران می‌شود.

در اوایل ماه جاری، یک گروه فراحزبی شامل ۸ نماینده مجلس عوام در نامه‌ای به وزیر امور خارجه بریتانیا خواستار ایجاد یک مسیر مشخص برای درخواست پناهندگی زنان در معرض خطر، شدند.

یکی از امضاءکنندگان این نامه کارولین نوکس، وزیر پیشین  از حزب محافظه‌کار، می‌گوید «یافتن مسیر امن آمدن به بریتانیا برای فعالان زن افغان تقریباً غیرممکن بوده است. … ما آنها را ناامید کرده‌ایم.»

تمسین باکستر، از سازمان خیریه شورای پناهندگان، می‌گوید طرح اسکان مجدد کسانی را که «بیشتر در قلب خطرند» در نظر نگرفته است.

او می‌گوید: «ما در مورد افرادی صحبت می‌کنیم که به طور مشخص، زندگی آنها در خطر است.»

به گفته او، پیشرفت در اسکان مجدد از زمان تخلیه اولیه در سال گذشته، «به طور قابل توجهی متوقف شده است».

او افزوده است: «بسیاری از مردم قبل از اینکه در اینجا به امنیت برسند، با انتظار وحشتناک دو، حتی سه سال روبرو می‌شوند. واقعیت این است که این افراد شدیدا [در جای] ناامن هستند و به سادگی نمی‌توانند این مدت طولانی را تحمل کنند.»