بررسی حضور مهاجران افغانستان در کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران و هشدار روزنامه‌های تهران

در همین حال، امروز حسن مرتضوی، معاون سفارت ایران در کابل، در دیدار با محمدنبی عمری، معاون وزارت داخله/کشور طالبان، خواهان اتخاذ سیاست‌هایی از طرف طالبان شده «که مهاجران افغانستانی به بازگشت به کشورشان ترغیب شوند.»

سفارت ایران در کابل می‌گوید در این دیدار آقای مرتضوی تاکید کرده است: «مطمئن باشید توطئه دشمنان مشترک ایران و افغانستان تمامی نخواهد داشت، یک روز به بهانه داعش و تروریسم، گاهی به بهانه درگیری‌های مرزی، گاهی به بهانه حضور مهاجران در ایران و روز دیگر به بهانه‌هایی جدید به دنبال ایجاد تنش میان دو ملت‌ و کشاندن آن به نزاع میان حکومت‌ها هستند.»

آمار دقیق و رسمی از افرادی که از افغانستان وارد ایران می‌شوند مشخص نیست. بعضی رسانه‌های ایران شمار آن‌ها را «۱۰ تا ۱۵ هزار نفر» نوشته‌اند که عمدتا غیرقانونی وارد می‌شوند.

ایران از مسیرهای عمده حرکت پناهجویان افغانستان به ترکیه و اروپای غربی است.

این در حالیست که، وزارت مهاجران طالبان می‌گوید که روزانه «هزار تا بیش از دو هزار» مهاجر از ایران به کشور برمی‌گردند.

وبسایت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد می‌گوید ۸/۲ میلیون مهاجر و پناهجوی از افغانستان به ۱۰۳ کشور جهان، از جمله کشورهای همسایه، رفته‌اند و از این مجموع ۱/۶ میلیون نفر از سال ۲۰۲۱ به بعد آواره شده‌اند.

در همین حال، چند روزنامه و سایت ایرانی با تاکید پرسیده‌اند که «چند میلیون افغانی در ایران ساکن هستند؟»

پیشتر حسین امیر‌عبداللهیان، وزیر خارجه و احمد وحیدی، وزیر کشور ایران، در اظهاراتی جداگانه، جمعیت آن‌ها را «پنج میلیون نفر» اعلام کرده بودند.

روزنامه شرق روز یکشنبه (۹ مهر-میزان) در مطلبی نوشت در بیش از چهار دهه چند میلیون مهاجر افغانستان و صدها هزار عراقی در ایران حضور دارند که در سال‌های اخیر بیشتر شد‌‌ه‌اند، اما تنها «بخش محدودی» به عنوان «مهاجر قانونی» ثبت نام شده‌اند.

نویسنده این گزارش‌ در روزنامه شرق، افزوده است با وجود این، اما حضور این عده از مهاجران کشورهای همسایه در ایران «به تدوین سیاست مهاجرتی» در کشور نینجامیده است. او پرسیده که «کدام کشور را می‌توان در دنیا یافت که چنین بی‌برنامه و بی‌سیاست مهاجرتی، پذیرای موج مهاجران باشد؟ چرا؟»

نویسنده این مطلب روزنامه شرق نوشته که از «گفت‌وگو با بعضی از کارگران افغانستانی متوجه شده» که برخی از افراد «طالبان» هم تابعیت ایرانی گرفته‌اند و «مسئولان مربوطه باید با کمال شفافیت درباره صحت و سقم این دست از شایعات و اخبار اطلاع‌رسانی کنند.»

هفته گذشته روزنامه اقتصادنیوز گزارش داد که «این روزها حضور افغانستانی‌ها در شهرهای ایران به‌ویژه تهران به‌صورت ملموسی افزایش یافته و غیرقابل انکار است.»

اگرچه این روزنامه سخنانی از وزیر کشور ایران نقل کرده که گفته است: «مسئله مهاجران و اتباع خارجی به یک مسئله قابل‌توجهی تبدیل شده است و در دستور کار جدی دستگاه‌های ذی‌ربط، از جمله وزارت کشور، است. البته آن‌چه در رسانه‌ها بعضاً گفته می‌شود ممکن است گاهی مبالغاتی باشد راجع به عدد آن. هیچ مرجع رسمی عددهای آن‌چنانی را تایید نمی‌کند و اطلاعات ما چنین عددهایی را نشان نمی‌دهد.»

در همین حال، روزنامه «جمهوری اسلامی»، چاپ تهران، در مطلبی (یکشنبه ۹ مهر-میزان) با عنوان «رویای خطرناک افراطیون افاغنه در ایران» نوشت: «مشاهده شده که افغان‌ها در ایران در روز خاصی در برخی مناطق ایران با پایکوبی جشن می‌گیرند درحالی‌که این همان‌ روزی است که محمود افغان، اصفهان را تصرف و شاه سلطان حسین بی‌لیاقت را عزل کرد. اینجاست که گروه‌های ایران‌ستیز تندرو پشتون افغانی رویایی خطرناکی در سر می‌پرورانند.»

پیشتر نیز روزنامه جمهوری اسلامی نوشت که «ما اکنون در افغانستان با گروهی به عنوان حاکم مواجهیم که خود را علیرغم تمام امتیازات بی‌جایی که گرفته است از ما طلبکار می‌داند! با اینکه افاغنه موجود در ایران سالانه بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان آب مصرف می‌کنند طالبان حاضر نیست حقابه هیرمند را به ما بدهد.»

روزنامه کیهان نزدیک به رهبر ایران هم امروز درباره مهاجران افغانستان مطالبی دارد.

کیهان نوشته است با توجه به استفاده قابل توجه مهاجران از منابع و «یارانه‌های پنهان» اعم از مواد غذایی و مسکن و حمل‌ونقل عمومی و بهداشت، «لزوم کنترل ورود ایشان و ساماندهی اتباع قانونی ساکن کشورمان و همچنین اخراج مهاجرین غیرقانونی که در دو سال گذشته افزایش داشته است احساس می‌شود.»

حشمت‌االله فلاحت‌پیشه، رئيس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، نیز در گفتگو با روزنامه آرمان ملی گفته است: «از همه مهم‌تر این‌که ما با یک موجودیتی به اسم طالبان مواجه هستیم که هیچ کاری را غیر از جنگ خوب بلد نیست، و کوچکترین مسئله را تبدیل به یک چالش می‌کند، و کوچکترین فیلم یا خبری منتشر می‌شود، بخشی از افغانستانی‌های داخل ایران را به تحریک وا می‌دارد.»

خبر آنلاین نیز هفته گذشته سخنان محمود احمدی‌بیغش، نماینده شازند در مجلس، را منتشر کرد که گفته است: «طرح سازمان ملی مهاجرت با دادن تابعیت سیاسی به افغانستانی‌های مقیم ایران، تنها به‌دنبال انتقال جمعیت و قانونی کردن حضور میلیون‌ها تبعه افغان در ایران بدون هرگونه نگرانی در خصوص مهاجرت سالانه ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار ایرانی متخصص و وضعیت میلیون‌ها ایرانی خارج از کشور است.»