تاثیر دوسال حکومت طالبان بر پوشش افغان‌ها؛ «حالا کلاه قندهاری سیاست می‌کند»

او می‌گوید: «یک نوع لنگی (دستار) زمانی مشهور شد که یکبار ملا یعقوب (وزیر دفاع طالبان) آن را به سر کرده بود. مردمی که ملا یعقوب را دوست داشتند این لنگی را بسیار پسندیدند. پس از آن نام آن لنگی یعقوبی شد. حالا مردم لنگی یعقوبی را انتخاب می‌کنند و هم خوب به فروش می‌رسد.»

او می‌گوید این دستارها در واقع از ایالت‌های سند و پنجاب پاکستان به افغانستان وارد می‌شوند. در افغانستان قیمت یک دستار از ۸۰۰ افغانی (معادل حدود ۱۰ دلار) شروع و دستار ابریشمی تا ۴۵۰۰ افغانی (حدود ۵۳ دلار) نیز به فروش می‌رسد. آقای معصوم که ۱۳ سال است مشغول همین تجارت است می‌گوید که کار و بارش «نسبت به هر زمان دیگری پررونق‌تر شده» است.

او می‌گوید: «پس از بازگشت امارت [حکومت طالبان] یعنی حدود دو سال، فروش بسیار زیاد است. در گذشته نه کسی لنگی می‌خرید و نه هم کلاه به سر می‌کردند. حالا مردم کابل نیز لنگی می‌خرند و کلاه به سر می‌کنند، فروش بسیار زیاد شده است. البته کلاه قندهاری موسوم به یعقوبی قبل از وزیرشدن ملا یعقوب و بازگشت طالبان هم با همین نام شهره بود و ربطی به ملا یعقوب ندارد.»

به گفته آقای معصوم اما قیمت پاج که از چین به قندهار و از آنجا به ولایات دیگر صادر می شود نسبت به گذشته کاهش یافته است یعنی هر متر از۵۰۰ افغانی به ۲۰۰ افغانی افت کرده است.

مناطق مختلف افغانستان نوعیت پوشش خود را دارند و در میان اقوام مختلف سنت‌های پوشاک متنوع است، اما در دهه‌های اخیر برخی اقلام نماد پوشش شماری از چهره‌های سیاسی شده است، مانند کلاه پکول.

این کلاه که در پاکستان به کلاه «چترالی» مشهور است در برخی مناطق افغانستان از جمله ولایت‌های خوست، پکتیا، کنر، پنجشیر و برخی شهرهای دیگر معمول است؛ اما پس از جنگ‌های داخلی این کلاه با نام احمدشاه مسعود، از فرماندهان جهادی مخالف طالبان مشهور شده است.

از مالک یک مغازه در پل خشتی کابل پرسیدم در گذشته اینجا مملو از کلاه پکول بود، حالا چرا کلاه قندهاری و لنگی به جای آن است، به سادگی پاسخ داد: «حالا کلاه قندهاری سیاست می‌کند و بازار گرم دارد، وقت پکول گذشته است».

حکومت طالبان از کارمندان اداره‌های دولتی خواسته است «پوشش ظاهرشان نیز باید مطابق شریعت اسلامی و سنت نبوی باشد» که ظاهرا اشاره به پوشش لباس سنتی افغانستان، دستار و گذاشتن ریش است.

شاید بسیاری تلاش می‌کنند لباس و دستار بپوشند تا برخورد افراد طالبان با آنها بهتر شود.

پس از بازگشت طالبان فضای عمومی جامعه بیشتر مردسالار شده است، زنان نیز حجاب‌های ارزان بیشترمی‌پوشند.

هر چند دختران و زنان در نقاط مختلف افغانستان حجابی مطابق سنت‌های رایج محلی خود دارند. برخی برقع، شماری روسری و برخی هم دستمال به سر می‌کنند و برخی چادری سیاه.

طالبان با وضع محدودیت‌های مختلف برای زنان، پوشش حجاب در ملاء‌عام را اجباری اعلام کرده است، حجابی که از سر تا پا را بپوشاند.

این تصمیم طالبان خشم برخی زنان و فعالان حقوق بشر و حقوق زنان را برانگیخته است، این وضع این محدودیت‌ها باراز فروش حجاب را رونق بخشیده است.

عنایت‌الله کابلی، در کارته پروان کابل مغازه حجاب فروشی دارد. او می‌گوید نسبت به دوران جمهوریت خرید حجاب ارزان و ساده حالا بیشتر شده است.

از صحبت‌های تاجران لباس و دستار چنین به نظر می‌رسد که دستورالعمل‌های حکومت طالبان در مورد نوع پوشش مردان و زنان تاثیراتی در بر داشته است.

ولی همزمان در کابل و برخی شهرهای دیگر دیده می‌شود که شمار زیادی از مردان و زنان مانند دوره جمهوریت لباس مورد علاقه‌شان را بر تن دارند و به گفته آنها، با مزاحمتی هم روبرو نمی‌شوند.