تبادل زندانی میان ایران و آمریکا؛ یکی از ۵ نفر مورد درخواست تهران می‌گوید تصمیمی برای رفتن به ایران ندارد

کاوه افراسیابی، مدرس دانشگاه در ایالت ماساچوست آمریکا، یکی از ۵ ایرانی که خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقام‌های ایرانی می‌گوید قرار است در برابر ۵ شهروند آمریکایی با تهران مبادله شوند، می‌گوید فعلا تصمیمی برای برگشت به ایران ندارد و «زندانی» هم نیست.

آقای افراسیابی که چند سال پیش از سوی دولت آمریکا به لابی‌گری برای حکومت ایران بدون ثبت قانونی متهم شده، در راس فهرستی است که خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید قرار است در برابر ۵ شهروند آمریکایی زندانی در ایران آزاد شوند.

با این حال، کاوه افراسیابی روز سه‌شنبه در گفتگوی زنده تصویری با بخش فارسی بی‌بی‌سی گفت که «ضمن تشکر» از دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، امیدوارم است به زودی «دست انها را در نیویورک بفشارد» اما ترجیح می‌دهد در آمریکا بماند و به تدریس در دانشگاه ادامه دهد.

گمانه‌زنی درباره اسامی ۵ نفری که ایران در ازای آزادکردن ۵ شهروند آمریکایی از واشنگتن طلب کرده از روز گذشته به اوج خود رسید چرا که برای نخستین بار وزارت خارجه آمریکا تایید کرد که علاوه بر لغو تحریم علیه ۶ میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران در کره جنوبی، ۵ ایرانی مورد درخواست جمهوری اسلامی هم با ۵ شهروند آمریکایی مبادله خواهند شد.

امروز – سه شنبه ۱۲ سپتامبر – خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از علی کریمی مقام، سخنگوی دفتر نمایندگی دایم ایران در سازمان ملل متحد گزارش کرد که علاوه بر کاوه افرسیابی، مهرداد انصاری، امین حسن‌زاده، رضا سرهنگ‌پور و کامبیز عطارکاشانی افرادی هستند که کاخ‌سفید در برابر آزادی ۵ شهروند خود به ایران تحویل خواهد داد.

به غیر از آقای افراسیابی، هر ۴ ایرانی دیگر این فهرست به علت جرایمی چون نقض تحریم‌های هسته‌ای تهران و یا تلاش برای ارسال تجهیزات حساس یا اطلاعات نظامی در دادگاه‌های آمریکا محاکمه و به تحمل حبس محکوم شده‌اند.

آقای افراسیابی اما، از حدود ۴ سال پیش رسما با اتهام «تبلیغ» و «لابی گری» برای دولت ایران و بدون طی کردن تشریفات قانونی در آمریکا روبرو بوده است.

وزارت دادگستری آمریکا مدعی شده آقای افراسیابی بدون پر کردن فرم رسمی لابی‌گر برای یک دولت خارجی، در داخل خاک آمریکا برای دولت ایران فعالیت کرده و حتی از دفتر نمایندگی این کشور در سازمان ملل متحد «وجهی دریافت» کرده است.

اتهاماتی که اثبات نشده و آقای افراسیابی آنها را قویا رد کرده و در گفتگوی روز سه‌شنبه خود با برنامه ۶۰ دقیقه بخش فارسی بی‌بی‌سی هم کتاب جدید خود را نشان داد و گفت که در آن از نحوه دفاع خود برابر اتهامات دولت آمریکا نوشته است.

او گفت تمایل دارد با ماندن در آمریکا از خود در برابر آنچه «بی‌عدالتی» دولت آمریکا علیه «یک محقق دانشگاهی» خواند، دفاع کند و همزمان با توجه به داشتن کارت سبز اقامت آمریکا در این کشور بماند و به تدریس خود در دانشگاه ادامه دهد.

آقای افراسیابی که از منزل خود به طور مستقیم با برنامه ۶۰ دقیقه گفتگو می‌کرد همچنین تاکید کرد که اگر چه در ابتدای طرح اتهامات علیه او از سوی دولت آمریکا محدودیت‌هایی داشته اما طی دو سال گذشته توانسته آزادانه در دانشگاه به تدریس و تحقیق خود ادامه دهد و تاکید می‌کند که «زندانی» نیست.

با این وجود، آقای افراسیابی می‌گوید بنابر توافقی که با دولت آمریکا کرده اجازه ندارد جزییات بیشتری درباره علت قرار گرفتن نام خود در فهرست تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا علنی کند اما از این بابت «خوشحال» و «قدردان» دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد است.

انتشار اسامی ۵ ایرانی مورد درخواست تهران برای مبادله با زندانیان امریکایی روز سه شنبه در حالی منتشر شد که یک روز پیش خبرگزاری آسوشیتدپرس خبر داده بود که آنتونی بلینکن، وزیرخارجه آمریکا، اواخر هفته گذشته دستوری را امضا کرده که مطابق آن بانک‌ها برای انتقال ۶ میلیارد دلار پول‌های ایران از کره‌جنوبی، از اعمال تحریم‌های هسته‌ای ایران معاف خواهند شد.

بنابر گزارش روز دوشنبه – ۱۱ سپتامبر – آسوشیتدپرس، وزیرخارجه آمریکا این دستور را یک ماه پس از انتشار خبر جدی شدن توافق مبادله زندانیان میان تهران و واشنگتن امضاء کرده است هر چند با وجود صدور این دستور در روزهای پایانی هفته گذشته، نمایندگان کنگره آمریکا امروز – دوشنبه ۱۱ سپتامبر – از آن مطلع شده‌اند.

جزییات توافق میان ایران و آمریکا برای تبادل زندانیان پیش‌تر هم علنی شده بود و امضای چنین دستوری از سوی وزیرخارجه آمریکا برای آزادسازی ۶ میلیارد از پول‌های ایران که در کره جنوبی بلوکه شده بود، قابل پیش‌بینی بود.

با این حال، در متنی از این توافق که خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌گوید به آن دست یافته، دولت آمریکا برای نخستین بار تصریح می‌کند که آزادی ۵ ایرانی زندانی در آمریکا هم بخشی از این توافق خواهد بود.

بیشتر بخوانید

مراد طاهباز تاجر و فعال محیط زیست ۶۷ ساله ایرانی‌تبار است که شهروندی آمریکا و بریتانیا را هم دارد.

آقای طاهباز در زمستان۱۳۹۶ به همراه هشت فرد دیگر از همکاران مؤسسهٔ حیات وحش میراث پارسیان دستگیر شد.

با وجود آن که وزارت اطلاعات ایران صراحتا اتهام جاسوسی درباره آقای طاهباز و دیگر فعالان محیط زیست را رد کرده بود، او برای «همکاری با دولت متخاصم آمریکا» به ده سال حبس محکوم شد.

سیامک نمازی، بازرگان ایرانی-آمریکایی بود که در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی به عنوان یکی از چهره‌های جوان مجمع جهانی اقتصاد از طرف«بنیاد نخبگان» به ایران دعوت شد.

آقای نمازی در سال ۱۳۹۴ بازداشت و به ده سال حبس محکوم شد.

پدر او، باقر نمازی در سال ۱۳۹۵ برای دیدن پسرش به ایران رفت و او هم بازداشت شد.باقر نمازی پیش از انقلاب ایران استاندار خوزستان و معاون وزیر کشور بود و بعدها به عنوان نماینده یونیسف در کشورهایی چون سومالی، کنیا و مصر خدمت کرد. باقر نمازی پس از دو سال به مرخصی درمانی رفت، اما ممنوع الخروج بود. او در سال ۱۴۰۱ با وساطت عمان از ایران خارج شد.

عماد شرقی تاجر ۵۸ ساله ایرانی-آمریکایی است که در ایران به جاسوسی متهم شده است.

آقای شرقی در سال ۱۳۹۷ بازداشت و پس از مدتی آزاد، اما گذرنامه‌اش توقیف شد. او دوباره در سال ۱۳۹۹ بازداشت شد.

عماد شرقی متولد ایران است اما از کودکی در آمریکا بزرگ شده و از دانشگاه مریلند لیسانس اقتصاد و از دانشگاه جورج واشنگتن در واشنگتن دی سی، مدرک فوق لیسانس دارد.

آقای شرقی پیش از سفر به ایران سال‌ها در امارات متحده عربی و در دوبی در یک شرکت فروش هواپیماهای جت خصوصی کار و همکاری می‌کرده است.

به جز آقایان نمازی، شرقی و طاهباز، که دولت آمریکا خواهان آزادی‌شان بوده، روزنامه شرق، چاپ تهران، فردی به نام شهاب دلیلی را به عنوان عضو دیگر فهرست زندانیان در تبادل احتمالی گزارش کرد.

از یک زن به عنوان نفر پنجم در میان زندانیان آمریکایی که قرار است ایران آزاد کند یاد شده است اما مقامات رسمی در این باره هنوز سخنی نگفته‌اند.