تحولات پشت پرده برجام؛ «گزارش محرمانه بنبست به کنگره» و توافقی که «فکر میکردیم به دست آمده»
با ادامه بنبست در مذاکرات احیای توافق هستهای ایران، گزارشهای مختلفی از تحولات پشت پرده آن منتشر شده است.
وبسایت واشنگتنفریبیکن، نزدیک به جناح راست محافظهکاران آمریکایی، میگوید مقامهای دولت جو بایدن در گزارش محرمانهای به کنگره از «به بنبست رسیدن» مذاکرات خبر داده و نسبت به احیای توافق خوشبین نبودهاند.
همزمان وبسایت خبری آکسیوس، که پیش از این نیز گزارشهایی از پشت پرده مذاکرات منتشر کرده، به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشته که یک ماه و نیم پیش به نظر میرسید توافق به دست آمده، اما ناگهان «اتفاقی در تهران رخ داد» که باعث تغییر موضع ایران شد.
عصر چهارشنبه، ۶ مهر، جواد اوجی، وزیر نفت ایران با هایاشی یوشیماسا، وزیر خارجه ژاپن دیدار کرده که در آن وزیر خارجه ژاپن نسبت به احیای برجام ابراز امیدواری کرده است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، در روزهای اخیر با لحن مثبتی درباره احتمال احیای برجام صحبت کرده است.
آقای امیرعبداللهیان روز چهارشنبه در حاشیه دیدار با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، گفت: «پیشرفتهای زیادی در مذاکرات انجام شده و ما معتقدیم که توافق دست یافتنی است اگر طرف آمریکایی واقع بینانه برخورد کند.»
«نیمه شب ۱۵ اوت فکر میکردیم به توافق رسیدیم»
وبسایت آکسیوس به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشته است که مذاکرهکنندگان با توجه به مکاتبات میان تهران و واشنگتن بر این تصور بودند که توافقی نهایی به دست آمده، اما تصمیمی در تهران همه چیز را عوض کرد.
این منبع گفته: «نیمه شب ۱۵ اوت (۲۴ مرداد) فکر میکردیم که به توافق رسیدهایم.» اما ایران ناگهان برای اولین بار درخواست مختومه کردن بازرسیهای آژانس را مطرح کرد.
بنا به این گزارش «اتفاقی در تهران رخ داد. شاید بالاترین مقام ایران تصمیم گرفت که نمیخواهد بدون اطمینان از مختومه شدن تحقیقات آژانس پای توافقی بیاید.»
این دیپلمات اروپایی به آکسیوس گفته است که مقامهای اروپایی در دیدارهایشان با ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، به او گفتهاند پرونده در آژانس وقتی مختومه میشود که توضیحاتی قانعکننده درباره مسائل مبهم داشته باشد.
اما به گفته این منبع دیپلماتیک «تا موقعی که در تصور مقامهای ایرانی بلینکن میتواند تلفن را بردارد و به گروسی بگوید که ماجرا را رها کند، ما به توافق نمیرسیم.»
او افزوده که ایران میگوید آثار مشکوک اورانیوم در مکانهای اعلامنشده از طرف اسرائیل جاسازی شده است.
این دیپلمات درباره آینده مذاکرات گفته که «ما یک مانع پیش روی خود داریم، اما این یک مانع عظیم است».
وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه گفت: «ما معتقدیم که توافق دست یافتنی است»
«فکر میکردند توافقی هست، حالا میدانند توافقی نیست»
واشنگتنفریبیکن هم درگزارشی از تصور پیشین رسیدن به توافق در طرف غربی نوشته است.
در گزارش این وبسایت به نقل از دارل عیسی، یکی از نمایندگان جمهوریخواه کنگره آمریکا، آمده است که مقامهای دولت آمریکا در جلسه محرمانهای از روند مذاکرات گزارش داده و به بنبست در احیای برجام اذعان کردهاند.
آقای عیسی گفته: «دو هفته پیش فکر میکردند توافقی دارند، حالا میدانند که توافقی ندارند و گیر افتادهاند که چه طور به توافقی برسند، چون هر چیزی را که قابل مذاکره بود به مذاکره گذاشتند و در نهایت ایران توافقی را که بر سرش مذاکره شد نمیخواهد.»
آقای عیسی برآورد مقامهای دولت آمریکا از احتمال توافق را منفی ارزیابی کرده و درباره تصمیمهای آتی ایران گفته است: «مساله این است که آنها دارند به سلاح هستهای میرسند و نمیخواهند که با حرف از این مسیر برگردند».