تعلیق آموزش زنان؛ مخالفت جهان اسلام، معترضان عکس رهبر طالبان را آتش زدند
ویدیوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که معترضان زن، تصویر رهبر طالبان و وزیر تحصیلات عالی را در اعتراض به تصمیم اخیر آتش میزنند
سه روز از فرمان طالبان مبنی بر «تعلیق» تحصیل دانشجویان زن در دانشگاههای میگذرد که به صورت بیسابقهای مخالفت علما و کشورهای اسلامی را برانگیخته است اما هنوز رهبر طالبان پاسخی ارائه نکرده که در تصمیم خود تجدید نظر میکند.
برخی مقامهای طالبان نیز با فرمان منع آموزش دختران مخالفت خود را نشان دادهاند.
طالبان اما به روند محدودیتهای زنان این کشور افزوده است و در یک دستور تازه کار زنان در تمام سازمانهای دولتی و غیردولتی را ممنوع اعلام کرده است.
وزارت اقتصاد طالبان با صدور یک مکتوب به تمام موسسات غیردولتی داخلی و خارجی در افغانستان اطلاع داده است که تا «هدایت ثانی» کار تمام کارمندان زن که در بخشهای مختلف این موسسات کار میکنند، متوقف شود.
وزارت خارجه عربستان سعودی از تصمیم طالبان مبنی بر محرومیت زنان از حضور در دانشگاه ابراز شگفتی و تأسف کرد. ترکیه این ممنوعیت را «نه اسلامی و نه انسانی» خواند و ایران آن را رد کرده است.
احمد الطیب، شیخ الازهر مصر اقدام طالبان را در تضاد با شریعت اسلامی خوانده است. او گفت آموزه شریعت از مردان و زنان خواسته است که «از گهواره تا گور» در پی آموختن باشند.
در بیانیه طولانی از سوی شیخ الازهر، اعلام شده که این تصمیم طالبان «وجدان مسلمانان و غیرمسلمانان را تکان داده است» و نباید از سوی هیچ مسلمانی چنین دستور صادر میشد.
شیخ الازهر به مسلمانان و غیرمسلمانان جهان هشدار داده است که جلوگیری دختران از تحصیلات عالی را یک دستور اسلامی فرض نکنند و اسلام به شدت چنین اقداماتی را رد کرده است.
ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان در تلویزیون ملی که در کنترل طالبان است، به توضیح دلایل آن پرداخت
الازهر بزرگترین نهاد اسلامی در جهان است که چندین نهاد دیگر، از جمله دانشگاه الازهر، هزاران مکتب و لیسه، و کمیسیون فتوای الازهر، بخشی از آن است.
شیخ الازهر در ادامهٔ این بیانیه یادآوری کرده که -اگر طالبان نمیدانند- توجه شان را جلب کنم که امام حافظ ابن حجر از ۱۳۰ عالم حدیث، فقیه، تاریخنگار و ادیب زن دربین صحابهٔ پیامبر و تابعین و نسلهای بعدی یاد کردهاست.
او همچنین از کتاب «دانشنامهٔ چهرههای زن» از زینب عاملی، نام گرفته که حاوی زندگینامهٔ بیش از ۴۵۰ عالم دین، زبانشناس، و ادیب برجستهٔ زن است.
شیخ الازهر گفته که فرمان طالبان «وجدان مسلمانان و غیرمسلمانان را تکان داد، که نباید و شایسته نیست که مسلمانی آن را صادر کند، چه رسد به اینکه بر آن پافشارد و افتخار کند.» دکتور احمد طیب گفته که او، و تمام علمای الازهر در سراسر جهان، این فرمان را که خلاف شریعت اسلام و در تناقض مطلق با فراخوان قرآن است -کتابی که واژههای علم و عقل بیش از ۱۰۰ بار در آن ذکر شده- رد میکند.
مخالفت چهرههای مهم طالبان با منع آموزش دختران
برخی از چهرههای برجسته طالبان نیز نظر متفاوتی نسبت به آموزش دختران را اعلام کرده و به نحویی با تصمیم رهبری طالبان مخالفت کردهاند.
صلاح الدین ایوبی، یکی از فرماندهان مهم ازبک طالبان، خطاب به رهبران حکومت طالبان میگوید تحصیل دختران مسئولیت یک حکومت اسلامی است و از رهبران طالبان انتقاد کرده که با بستن دروازههای دانشگاه بر روی دختران، فهم خود از اسلام را «بیشتر» از فهم «صحابه» دانستهاند.
آقای ایوبی در مطلبی که به بیبیسی فرستاد، میگوید: «مسئولیت یک حکومت اسلامی این است که برای رعیت خود فضای مناسب تعلیم و تحصیل را فراهم کند، نه این که درهای تعلیم را بر روی آنان ببندند.» او افزوده که «آیا فهم بزرگان امارت اسلامی از اسلام نسبت به فهم صحابه و خلافت راشده رضی الله عنهم از اسلام بیشتر است؟»
صلاح الدین ایوبی، ماه گذشته به عنوان فرمانده امنیت زابل در جنوب کشور تعیین شد
گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی در نماز جمعه در کابل گفته است «در تعلیم پسر و دختر هیچ تفاوت عقلی و شرعی وجود ندارد و اگر در جامعه تهدیدهای امنیتی و اخلاقی وجود دارند برای هر دو یکسان است.»
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان در ایران نیز در خطبههای نماز جمعه امروز از طالبان خواست که در تصمیم خود در مورد منع تحصیل دختران در دانشگاهها تجدیدنظر کنند.
او خطاب به طالبان گفت اجازه تحصیل دختران فقط خواست اروپاییها و کشورهای دور دست نیست : «این خواست همه علما است و همه علمای جهان اسلام این خواست را از شما دارند.»
عباس استانکزی، معین سیاسی وزارت خارجه طالبان ویدیوی سخنرانی خود را در حمایت از آموزش دختران که سال گذشته در مراسمی در میان مقامهای گروه ابراز کرده بود نیز بازنشر کرد که نشان میدهد اختلاف نظرشان در زمینه تحصیل دختران جدی است و او ابایی از ابراز آن حتی پس از فرمان هبتالله آخوندزاده ندارد.
آقای استانکزی در آن سخنرانی گفته بود ««به صراحت باید بگویم که آموزش بر زن و مرد فرض است، در این زمینه صدها فتوا وجود دارد و هیچکس از فرض بودن آن انکار نمیتواند بکند و هیچ نوع مخالفت شرعی در مورد این مساله وجود ندارد».
عبدالسلام ضعیف، از چهرههای طالبان که در دهه ۱۹۹۰ سفیر طالبان در اسلام آباد بود نیز درتوییتی رهبر طالبان را به اعتدال فراخوانده است.
او نوشته است که «افراط و تفریط جامعه باعث هلاکت جامعه است و باید همیشه اعتدال را در بین آنها حفظ کرد، همهجا و در هر جامعهای نگرشهایی وجود دارد که برای اعتدال آنها رهبری ترازو است.»
«هبت الله آخوندزاده، رهبر طالبان راه تغییر را مسدود کرده است»
در همین حال، گوردون براون، نخست وزیر پیشین بریتانیا در مقالهای در روزنامه گاردین نوشته که رهبر طالبان «مسیر تغییر را بسته است.» و کشورهای اسلامی باید او را متقاعد کنند که تحصیل دختران بنا به آموزههای اسلامی مهم است.
آقای براون نوشته است «میدانیم که ممنوعیتهای متعدد تصمیم رهبر معنوی طالبان، هبت الله آخوندزاده، مستقر در قندهار است که پیروانش در نشست اخیر مقامهای طالبان و فرماندهان امنیتی بر این تحریمها اصرار داشتند.»
آقای براون افزوده که کشورهای اسلامی حالا باید بنا به متون اسلامی به رهبر طالبان یادآوری و آموزش برای همه را توجیه کنند.
عبدالله وردک، استاد دانشگاه کابل به بیبیسی گفت استعفای او و ۵۹ استاد دیگر دانشگاههای افغانستان در اعتراض به تصمیم طالبان مبنی بر «تعلیق» ورود دانشجویان زن به دانشگاهها، «تصمیم بسیار مشکل» بوده است و «برای اینکه صدای خود را به جهانیان برسانیم استعفا کردیم که آخرین گزینه است.»
او دلایل ندا محمد ندیدم، سرپرست تحصیلات عالی طالبان را «خلاف اصولی» دانست که خود طالبان تعریف کرده است. به گفته او همه شرایطی که خود طالبان تعریف کرده بود «صددرصد» تطبیق میشد.