جابهجایی قدرت و ثروت؛ دختر میلیاردر هندی سهم بزرگتری در مدیریت شرکت پدرش میگیرد
نیخیل اینمادار، بیبیسی
موکاش آمبانی در سمت راست، همسر و سه فرزندش
موکش آمبانی، میلیاردر هندی، در اقدامی که قرار است مسیر جدید شرکت ریلاینس اینداستریز را تعیین میکند، مسئولیتهای جدیدی برای هر یک از سه فرزندش در نظر گرفته است.
این تصمیمگیری در آخرین جلسه عمومی سالانه شرکت چندمنظوره ۲۲۰ میلیارد دلاری ریلاینس اینداستریز که حوزه فعالیتش از پالایش نفت تا تجارت کالا را در برمیگیرد، اعلام شد.
فرزندان دوقلوی آقای آمبانی که بزرگتر هستند، به نامهای آکاش و آیشا آمبانی قرار است هدایت و مدیریت بخش مربوط به مخابرات و فروش کالای ریلاینس اینداستریز به عهده بگیرند. آنانت، پسر کوچکترش قرار است بخش انرژیهای جدید را مدیریت کند.
یکی از بزرگترین جابهجاییهای مدیریتی در شرکتی چون ریلاینس که در بازار سهام بالاترین قیمت سهام را دارد، مدتها در دست برنامهریزی و طراحی بوده است. جزییات این دستبهدست شدن ثروت هنوز دقیق نیست و بیشتر در حد حدس و گمان است.
اما آنچه مسلم است آقای آمبانی بههیچوجه نمیخواهد تاریخ دوباره تکرار شود و تمام دعواهای حقوقی ارث ومیراث که ۲۰ سال پیش بعد از فوت پدرش، با برادر کوچکش داشت برای فرزندانش پیش بیاید.
پدر آقای آمبانی بیاینکه وصیت کرده باشد، فوت کرد.
نقش مدیریتی رده بالایی که آیشا امبانی به عهده خواهد داشت، در مقایسه با مسئولیتهای حاشیهای و کماهمیتتری که زنان دیگر خانواده تاکنون در هسته مرکزی شرکت داشتهاند، تفاوت چشمگیری دارد.
در دو دهه گذشته، نسل جدید خانوادههای صاحب صنایع و شرکتهای بزرگ در هندوستان تمایل بیشتری به قرار دادن زنان در نقشهای مهمتر از خود نشان دادهاند اما تحلیلگران میگویند هنوز راه درازی در پیش است.
برنامهریزی از قبل
آقای آمبانی ۶۵ ساله هنوز به شکل فعال شرکت ریلاینس را بهعنوان مدیرکل و مدیر اجرایی اداره میکند و قاعدتاً هنوز اداره امور را در دست خواهد داشت.
اما برخلاف مردان صاحب قدرت و ثروت که تا لحظه آخر زندگی میخواهند اداره و کنترل امور را درست داشته باشند، آقای آمبانی به قول پروفسور کاویل راماچاندرا، مشاور ارشد در مرکز توماس اشمیدانی برای شرکتهای بزرگ خانوادگی، «نماینده نسل جدیدی از مدیران صنایع است که به شکل خانوادگی در آسیا شکلگرفتهاند.
این نسل جدید دردسرهای جانشینی در نسل قبل را دیدهاند و به هر قیمتی شده میخواهند روند انتقال قدرت به فرزندانشان را ساده و روان کنند.»
موکش آمبانی و برادرش آنیل دعوای حقوقی سختی درباره وراثت داشتند
از شرکت گروه تا تا – که صاحب شرکتهای جگوار و لند روور است- تا صنایع متعلق به خانواده سینگانیا که پشت شرکتهای نساجی بزرگی مانند گروه ریموند هستند، هندوستان شاهد دعواها سنگین جابهجایی قدرت بزرگ در صنایع بزرگش بوده است.
این دعواها به پروندههای قضایی پیچیده و کشداری ختم شده است که درنهایت بسیار پرهزینه بودهاند.
اما تحلیلگران میگویند برای خانوادههای ثروتمند آسیایی مانند خاندان آمبانی که یکبار با این مارگزیده شدهاند کمی خجالتآور است که بار دوم هم گزیده شوند.
به نظر شرکت مشاور سرمایه هابیز، مسئله انتقال روان ثروت از نسلی به نسل دیگر خصوصاً در دنیای بعد از همهگیری ویروس کرونا اهمیت زیادی پیداکرده است.
درحالیکه کمتر از نیمی از خانوادههای آسیایی مسائل مربوط به ارث را از قبل برنامهریزی میکنند، همهگیری کرونا باعث شده است حدود ۸۴ درصد خانوادههای فوق ثروتمند هندی بنا به گزارش شرکت مشاور املاک نایت فرانک، در حال بررسی نحوه انتقال املاک و ثروت به نسل بعدی هستند.
تغییر جهت جنسیتی
جنبه دیگری که در این تغییر روند انتقال قدرت موردتوجه قرارگرفته است نقش زنان است.
آقای آمبانی در سخنرانیاش درباره مسئولیتهای مدیریتی که به سه فرزندش داده است گفت: «آنها یکی از اولین نسلهای برابر جنسیتی هستند که در سمتهای مدیریتی و حرفهای شرکت ریلاینس کارهای فوقالعادهای انجام دادهاند.»
نقش مدیریتی برابری که آیشا آمبانی با دو برادر دیگرش دارد تغییر واضحی با زنان نسل قبل خانواده دارد. عمههای او سال ها قبل از آنکه دعواهای موروثی خانواده را از هم بپاشاند، با دیگر خانوادههای تاجر ازدواج کرده بودند.
آیشا آمبانی بخش تجارت کالای شرکت ریالینس را مدیریت خواهد کرد
خانم آمبانی که فارغالتحصیل دانشگاه ییل است و در شرکت مشاوره پر شهرت و بزرگ مک کینزی مشغول به کار بوده است، سالها در حال آماده شدن برای پیوستن به امپراتوری ریلاینس بوده است.
پروفسور راماچاندران میگوید با توجه به نفوذ و اهمیتی که خانواده آمبانی در میان گجراتیها و خصوصاً جامعه سنتی بازاری آن دارند این تغییر رویه جنسیتی پیام محکمی به دیگران خواهد فرستاد.
ساندیپ نارلکار، مدیر و مؤسس شرکت برنامهریزی ترنیتا میگوید: «این تصمیم تغییر لحن و رویه در دیگر خانواده پرقدرت تجاری ایجاد خواهد کرد.» او بیش از یک دهه است برای انتقال و جابهجایی ثروت به این خانوادهها مشاوره میدهد.
عوامل مختلفی در پشت این تغییر رویه وجود دارند. یکی از آنها این است که زنان بیشتری امکان تحصیلات عالی پیداکردهاند و از طرف دیگر شکل خانوادهها از سنتی به شکلهای مدرنتر خانواده تغییر پیداکرده است.
دیپالی گونکا مدیر شرکت ولسپان هند که جز گروه ۲.۷ میلیارد دلاری ولسپان یکی از بزرگترین شرکتهای نساجی هند است، میگوید: زنان بیشتری برای رسیدن بهحق و حقوق خود و استفاده از استعدادشان درزمینهٔ کاری بیاینکه نگران چیزی باشند، اصرار میکنند.
خانم گونکا در ۱۸ سالگی ازدواج کرد و بعدازآنکه بچههایش بزرگ شدند به شرکت همسرش پیوست و تصمیم گرفت در دانشکده اقتصاد دانشگاه هاروارد تحصیل کند.
دیپالی گونکا میگوید زنان بیشتری درباره حقوقشان حرف میزنند
اما هنوز راه درازی مانده است.
هنوز ۸ خانواده از هر ۱۰ خانواده وقتی مسئله ارث و انتقال املاک در خانواده پیش میآید پسرها را ترجیح میدهند.
آقای نرلاکار یا خواندن تحقیقی از ترنتیا به ما میگوید: «حتی تقسیم ثروت بین یک دختر و یک پسر هم برابر و مساوی نیست.»
دعوای حقوقی سختی که بین اعضا هیئتمدیره والی آروناچالام برای تعیین رئیس درگرفت در آن یکی از وارثان شرکت موروگاپا ( واقع در چنای) یکی از طرفهای دعوا بود، نشان میدهد چقدر گذر از این سقف شیشهای برای زنان دشوار است.
به نظر کارشناسان، تغییرات قانونی – تغییر به قوانین هندو که به زنان حقوق ارث مساوی با مردان میدهد چه مجرد باشد و چه نه – مسیر زنان را کمی هموارتر کرده است. قوانین دولت که شرکتها را ملزم میکند در هیئتمدیره خود عضو زن داشته باشند هم به افرایش حضور زنان کمک کرده است.
اما کارشناسان میگویند مبارزه با نظام مردسالار همچنان پابرجاست و تازه در اول مبارزه هستیم.