دبیرکل سازمان ملل: یک سال آموزش دختران افغانستان از دست رفته

یک سال پس از آن که طالبان به دانش آموزان دختر دستور داد در خانه بمانند، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل گفته که امروز یادآور یک سال از ممنوعیت رفتن دختران افغانستان به دبیرستان است، او از طالبان خواسته که اجازه تحصیل به دختران این کشور بدهند.

 دفتر نمایندگی سازمان ملل در کابل (یوناما) تخمین زده در سال گذشته «بیش از یک میلیون» دختر دانش آموز از حضور در دبیرستان منع شده‌اند.  

طالبان به وعده‌های خود مبنی بر امکان بازگشت دختران به کلاس‌های درس عمل نکرده‌ و به همچنان مانع رفتن دختران به کلاس‌های ۷ تا ۱۲ شده است که عمدتاً دختران دانش آموز ۱۲ تا ۱۸ ساله هستند.

سال گذشته، وزارت معارف (آموزش و پرورش) طالبان پس از یک ماه که از به قدرت رسیدن این گروه در افغانستان سپری شده بود، در اطلاعیه‌ای تنها از دانش‌آموزان پسر و آموزگاران مرد در این کشور دعوت کرد تا به مدارس و مکاتب خود برگردند.

در آن اطلاعیه طالبان هیچ اشاره‌ای به دانش‌آموزان دختر و آموزگاران زن نشد و در سالی که گذشت، با وجود واکنش‌های زیاد داخلی و بین‌المللی، طالبان همچنان سیاست منع آموزش دختران بالاتر از کلاش ششم را ادامه داده است. 

سیاست تفکیک جنسیتی طالبان در آموزش در حال سخت‌‎‎تر شدن است، حضور زنان در دانشگاه‌ها نیز محدود شده، و در حالی که سال گذشته، دختران دبیرستان‌های دولتی فارغ التحصیل کلاس ۱۲ نشدند، موضوع شرکت آنان در کنکور سراسری امسال نیز مبهم باقی مانده است.

آقای گوترش گفته که «یک سال دانش و فرصت از دست رفته که هرگز بر نمی‌گردد. دختران باید در مدرسه باشند.» و افزوده که حکومت «طالبان باید به آنها اجازه بازگشت بدهد.»

مارکوس پوتزل، معاون نمایندگی سازمان ملل در کابل (یوناما) گفته که این سالگرد «غم انگیز، شرم‌آور و کاملاً قابل اجتناب» بوده است.

در بیانیه یوناما آمده که «حذف مداوم دختران از دبیرستان هیچ توجیه معتبری ندارد و نمونه مشابه در هیچ کجای جهان نیست.»

 آقای پوتزل گفته که «به یک نسل از دختران و آینده افغانستان شدیدا لطمه وارد می‌کند.»

دبیرستان‌های دولتی و خصوصی دخترانه در برخی از ولایت‌ها با تقاضای مردم و همکاری مسئولان محلی، بازگشایی شدند، اما طالبان در حال تشدید محدودیت‎ آموزش دختران است.

بنا به گزارش‎‌ها، طالبان دامنه محدودیت‌های خود را به آموزش‌هایی که دختران در برنامه‌های آموزشی کوتاه مدت شرکت می‌کنند نیز گسترش داده است.

مقام‌های طالبان در توجیه بستن دبیرستان‌های دخترانه گفته اند که این کشور به یک محیط اسلامی مناسب نیاز دارد تا به دانش‌آموزان دختر اجازه داده شود آموزش را از سر بگیرند و با فراهم شدن شرایط آن، مدارس را باز خواهند کرد.

اما هفته گذشته، نورالله منیر، وزیر معارف (آموزش و پرورش) به خبرنگاران گفت که «مدارس دخترانه بالاتر از ششم ابتدایی به دلیل مسائل فرهنگی تعطیل شده است… اگر از مرکز ارزگان به روستاها بروید و از مردم در مورد بازگشایی مکاتب دخترانه بپرسید پاسخ خود را می‎‌گیرید.»

او افزود که «اگر در مسجد از مردم بپرسید که چند درصد مردم اجازه می‌دهند که دختران ۱۶ و ۱۷ ساله‌شان به مکاتب (مدارس) بروند، دیگر به پرسیدن سوال از من نیازی نخواهید داشت.»

او گفت «ما در جامعه افغانی زندگی می‌کنیم که فرهنگش برای ما معلوم است. این همان فرهنگی است که حکومت‌های قبلی هیچ‌گاهی به آن توجه نکردند.»

رینا امیری، نماینده ویژه آمریکا در امور حقوق بشر و زنان اخیرا درواکنش به اظهارات وزیر طالبان، در توییتی نوشت: «در حالی که طالبان مدعی است که بستن مدارس دخترانه به خاطر  ترجبح خانواده‎ و  فرهنگی است. اما والدین، چهره‌های مذهبی و مردم در سراسر افغانستان با صدای بلند و مکررا خواستار بازگشت دختران به مدرسه شدند.»

او افزوده که «این موضوع فرهنگ افغانی نیست بلکه ایدئولوژی طالبان است که بر افغانها تحمیل شده.»

هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان در نشست رهبران طالبان و متنفذان قومی در قندهار که روز پنج شنبه (۲۷ اسد/مرداد) برگزار شد، با اشاره به اهمیت آموزش کودکان گفت: «اگر یک کودک این کشور بدون تعلیم بماند، من مسئولیت خود می‌دانم.»

انتظار می‌رفت که با افزایش فشارهای جامعه جهانی در مورد بازگشایی مدارس متوسطه دخترانه، رهبران طالبان در نشست قندهار، در مورد بازگشایی مدارس دخترانه تجدیدنظر کنند، اما رهبر طالبان بدون اشاره به این موضوع، به آموزش به طورکلی و به ویژه به اهمیت تربیت مذهبی کودکان پرداخت و سفارش کرد «علما متوجه تربیت کودکان ملت باشند، وقتی تربیت اخلاقی داشته باشند، خود به خود مانع جرایم می‌شود.»

حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان بارها از حکومت طالبان درخواست کرده که دبیرستان‌های دخترانه را باز کند.

فعالان زن در افغانستان بارها راهپیمایی‌هایی در سطح شهر کابل به راه انداختند. نهادهای بین المللی مدافع حقوق بشر بارها از طالبان خواستار بازگشایی مدارس دخترانه شده‌اند.