منبع تصویر، EPA-EFE/REX/Shutterstock
در حالی که مقام‌های دانمارکی از افشای هویت شهروند دانمارکی آزاد شده از ایران خودداری می‌کردند، خبرگزاری رویترز در مصاحبه‌ای با این شهروند اروپایی هویت او را «توماس کیمس» اعلام کرد. رسانه‌های دانمارکی نیز برای اولین بار فاش کردند که این «یوتیوبر» ۲۸ ساله به دست نیروهای وزارت اطلاعات بازداشت شده بود و «هفت ماه» در حبس بوده است.
توماس کیمس به همراه مسعود مُصاحب و کامران قادری، دو شهروند زندانی ایرانی-اتریشی و در راستای تبادل زندانیان بین ایران و بلژیک آزاد شد. آقای کیمس روز شنبه ۲ ژوئن پس از آزادی در ایران، از طریق کشور عمان وارد کپنهاگ، پایتخت دانمارک، شد.
یپیش‌تر لارس لوکه، وزیر امور خارجه دانمارک از ارائه اطلاعات بیشتر در مورد توماس کیمس، از جمله اعلام هویت او خودداری کرده و گفته بود مهم این است که این شهروند دانمارکی از ایران آزاد شده و به خانه باز می‌گردد. آقای کیمس که ۲۸ سال دارد به رویترز گفته هنوز باور ندارد که واقعا آزاد شده است.
او همچنین درباره شرایط زندان گفته «شکنجه فیزیکی نشده» است و به صورت منظم غذا و نوشیدنی دریافت می‌کرد: «وقتی آزادی را از تو می‌گیرند این تنها چیزی است که به آن فکر می‌کنی.» روزنامه دانمارکی برلینگسکه نوشته آقای کیمس به مدت «هفت ماه» در زندان اوین زندانی بود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، روز شنبه در توییتی گفت طی صحبتی که با وزیر امور خارجه بلژیک داشته به او یادآور شده اگر «برخی اتباع اروپا مورد بهره‌برداری سرویس‌های امنیتی خارجی قرار نگیرند، دلیلی بر بازداشت آنها وجود ندارد.»
توماس کیمس کیست و چرا در ایران بازداشت شد؟
توماس کیمس یک «یوتیوبر» است.
او هفت ماه پیش در اوج اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ و علی‌الرغم هشدار دولت دانمارک به شهروندان خود مبنی بر عدم سفر به ایران، طی سفری تفریحی به ایران «در هتل محل اقامتش» بازداشت شد.
او در مصاحبه با رسانه دانمارکی بی‌تی گفته نیروهای وزارت اطلاعات با مراجعه به محل اقامتش از او خواستند آنها را همراهی کند و «نهایتا او را به بند امنیتی ۲۰۹ زندان اوین بردند.»
آقای کیمس گفته در زندان اوین «روی زمین می‌خوابید و تنها سه پتو، مسواک و یک حوله به او داده بودند و این هفت ماه را با همان‌ها سر کرده است.»
به نوشته روزنامه بی‌تی، ابتدا این گمان زده شده بود که آقای کیمس به دلیل شرکت در اعتراضات زن، زندگی، آزادی که برای حقوق زنان در ایران شکل گرفت، بازداشت شده بود، اما او این موضوع را قویا رد می‌کند.
آقای کیمس می‌گوید در ایران ویدیوهایی درباره این کشور مانند مهمان‌نوازی ایرانیان ضبط کرده بود و قصد داشته نشان بدهد «ایرانیان و حکومت آنها یکی نیستند».
این شهروند دانمارکی می‌گوید با چند زندانی دیگر در یک سلول کوچک ۱۶ متری محبوس بود و نیروهای اطلاعاتی ایران تلاش داشتند دریابند آیا او «جاسوس» است و به همین دلیل مورد بازجویی‌هایی شدیدی قرار گرفته بود: «فقط به من می‌گفتند دروغ می‌گویی… تقریباً به مدت دو هفته هر روز بازجویی می‌شدم.»
این یوتیوبر دانمارکی البته به رسانه بی‌تی گفته در زندان با او به مراتب بهتر از زندانیان ایرانی رفتار می‌کردند.
آقای کمیس زمانی که به فرودگاه کپنهاگ رسید، در پاسخ به پرسش روزنامه‌نگاران گفت تا قبل از آزادیش از این موضوع اطلاع نداشت.
تاکنون تعدادی از کشورهای اروپایی مانند فرانسه، سوئد، هلند و بریتانیا از شهروندان خود خواسته بودند که به ایران سفر نکنند.
رویترز به نقل از دولت بلژیک می‌گوید با آزادی چهار شهروند اروپایی در ازای اسدالله اسدی، همچنان ۲۲ شهروند اروپایی در ایران زندانی هستند و همچنان دولت این کشور برای آزادی احمدرضا جلالی، شهروند دو تابعیتی ایرانی-سوئدی تلاش خواهد شد.
یک هفته پس از تبادل اولویه وندکاستیل، امدادگر بلژیکی زندانی در ایران با اسدالله اسدی، دیپلمات ارشد سفارت جمهوری اسلامی ایران در وین که به اتهام طراحی و تلاش برای اجرای نقشه بمبگذاری در خاک اروپا به حبس طویل‌مدت محکوم شده بود، سه شهروند اروپایی دیگر با وساطت کشورهای بلژیک و عمان، در ازای آزادی آقای اسدی، آزاد شدند.
هنوز مشخص نیست چرا این سه شهروند اروپایی، یک هفته پس از اولیویه وندکاستیل آزاد شدند. اما دولت بلژیک اعلام کرد به د رخواست کشورهای اتریش و دانمارک، به آنها برای آزادی شهروندان‌شان کمک کرده است.
دو آزادشده دیگر کیستند؟
مسعود مصاحب، بازرگان و مهندس مکانیک است و سال ۱۳۹۷ در ایران بازداشت شد. او رئیس نهادی به نام «انجمن دوستی ایران و اتریش» بود و در مقام مشاور یک شرکت پرتودرمانی همراه هیاتی در زمینه درمان سرطان به ایران رفته بود که بازداشت شد.
آقای مصاحب به جاسوسی برای سازمان امنیت آلمان متهم و به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.
کامران قادری هم بازرگان و دانش‌آموخته برق و الکترونیک است و از سال ۱۳۹۴ زندانی بود.
سه هفته پیش هم ایران دو شهروند فرانسوی را از زندان آزاد کرد.
دولت‌های ایران و بلژیک سال گذشته قرارداد انتقال محکومان را منعقد کردند که بر پایه آن شهروندان زندانی در هر کدام از این دو کشور می‌توانستند درخواست دهد تا دوران محکومیت خود را در کشورشان بگذرانند.
اگرچه این طرح مخالفت‌های زیادی را به همراه داشت، در نهایت دادگاه عالی بلژیک در فوریه سال جاری میلادی طی حکمی اعلام کرد این قرارداد تناقضی با قانون اساسی این کشور ندارد، اما در موارد که جرائم محکومان به «زیر پا گذاشتن کرامت انسان» و «حق حیات» ربط پیدا می‌کند، دولت بلژیک موظف است قبل از انتقال فرد محکوم، قربانیان را مطلع کنند و انها فرصت شکایت از دادگاه را داشته باشند.
اما دولت بلژیک با استناد به قانون اساسی این کشور اسدالله اسدی را با اولیویه وندکاستیل مبادله کرد که منجر به انتقادات زیادی هم از جانب نمایندگان پارلمان بلژیک و هم اپوزیسون جمهوری اسلامی شد.
