دستور کار وزیران خارجه گروه هفت؛ سرکوب در ایران، جنگ اوکراین و افزایش قدرت چین
وزیران خارجه کشورهای گروه هفت در جلسه دو روزهای که از روز پنجشنبه ۱۲ آبان در شهر مونستر آلمان آغاز شد، علاوه بر پیامدهای جنگ در اوکراین و افزایش نفوذ اقتصادی و تهدیدهای چین علیه تایوان، سرکوب خشونتبار اعتراضات در ایران را بررسی خواهند کرد.
به گفته دیپلماتها، در این جلسه علاوه بر سرکوب اعتراضات هفت هفته اخیر در ایران که در پی جان باختن مهسا امینی، دختر ۲۲ ساله سقزی آغاز شد، ارسال جنگافزار از سوی ایران، از جمله پهپادهای انتحاری، برای ارتش روسیه مورد بحث قرار خواهد گرفت.
برخی از کشورهای گروه هفت از جمله آمریکا، کانادا، بریتانیا و همچنین اتحادیه اروپا در هفتههای اخیر علیه نهادهای امنیتی و مقامات ایرانی که در این سرکوبها دخالت دارند تحریمهای جدیدی وضع کردهاند.
مقامات این کشورها، بهعلاوه، در اظهارات خود تاکید کردهاند که سرکوب خشونتبار معترضان احتمال موفقیت مذاکرات برای احیای برجام را بیش از گذشته به خطر خواهد انداخت.
دولتهای فرانسه، بریتانیا و آمریکا نیز هشدار دادهاند که ارسال جنگافزارهای تهاجمی از سوی ایران برای ارتش روسیه میتواند نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت باشد که پشتوانه حقوقی برجام است.
جنگ اوکراین
نشست وزیران خارجه گروه هفت تقریبا یک سال پس از هشدار شدید کشورهای عضو به ولادیمیر پوتین در مورد احتمال حمله نظامی به اوکراین برگزار میشود. در آن زمان رهبران کشورهای گروه هفت به مسکو هشدار دادند که هرگونه حملهای «با واکنش قاطع روبرو خواهد شد و برای روسیه هزینهای سنگین در پی خواهد داشت».
وزیران خارجه بریتانیا و آلمان پیش از آغاز نشست روز پنجشنبه تاکید کردند که تهاجم نظامی روسیه علاوهبر مرگ و ویرانی گسترده در اوکراین، امنیت انرژی و تجارت مواد غذایی در سراسر جهان را به خطر انداخته است.
وزیر خارجه آلمان گفت: «ما اجازه نخواهیم داد که رهبر روسیه در راهبرد خود برای تجزیه اوکراین به موفقیت برسد».
وزیر خارجه بریتانیا نیز گفت: «ما با قاطعیت و یکپارچگی از اوکراین دفاع خواهیم کرد ولی نباید فراموش کرد که سیاستهای تعرضی و دخالتهای بیثباتکننده روسیه فقط به اوکراین محدود نمیشود».
مقامات آمریکایی که همراه آنتونی بلینکن، وزیر خارجه این کشور به اجلاس آمدهاند گفتند که روسیه از زمان شروع تهاجم نظامی به اوکراین در پنجم اسفند پارسال، اقدامات جنگطلبانه خود را تشدید کرده و یک نمونه بارز آن تشدید حملات ویرانگر به زیرساختهای انرژی اوکراین است.
کارشناسان یادآوری میکنند که از نخستین نشستهای کشورهای گروه هفت در بررسی جنگ اوکراین تاکنون مقام نخستوزیری در بریتانیا دو بار تغییر کرده و در ایتالیا یک دولت ائتلافی دستراستی به قدرت رسیده است که برخی از سیاستمداران شاخص آن با ولادیمیر پوتین روابطی دوستانه دارند و به نظر میرسد که طرفدار کاهش تنش با روسیه هستند.
همزمان، اتحادیه اروپا بهدلیل سرد شدن مناسبات آلمان و فرانسه تا حدی تضعیف شده و اگر در روزهای آینده جمهوریخواهان کنترل کنگره آمریکا را بهدست بگیرند ممکن است روی سیاست کاخ سفید در قبال جنگ اوکراین نیز تاثیر بگذارد.
مقابله با قدرتگیری چین
مقامات آمریکایی گفتند یکی از اهداف مهم این جلسه ایجاد هماهنگی بیشتر در سیاست کشورهای گروه هفت در قبال چین است.
وزارت دفاع آمریکا در جدیدترین ارزیابی خود از تهدیدهای امنیتی جهانی که حدود ده روز پیش منتشر شد توسعهطلبی چین بهویژه در آسیای شرقی را بزرگترین تهدید اعلام کرد.
علاوه بر تهدیدهای نظامی بهویژه علیه تایوان، افزایش قدرت و حضور اقتصادی چین در تمامی بخشهای جهان برای کشورهای غربی چالش بزرگی است.
مقامهای آمریکایی تلاش خواهند کرد سایر کشورهای عضو گروه هفت را متقاعد کنند که همکاریهای اقتصادی با چین بهویژه در عرصههای راهبردی مثل ارتباطات، زیرساختهای کلیدی و انرژی را محدود کنند و سیاست اتکا به کالاهای مصرفی و ارزانقیمت چین را مورد بازبینی قرار دهند.
مقامات آمريکايی میگویند نزدیکی بیسابقه و همکاریهای گسترده چین و روسیه تهدیدی مهم بهشمار میرود و حمایت غیرمستقیم پکن از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین یک زنگ خطر جدی است.
با این همه، برخی از رهبران کشورهای اروپایی از جمله آلمان و فرانسه که عضو گروه هفت هستند معتقدند که به موازات هوشیاری در برابر توسعهطلبیهای چین میتوان همکاری با آن کشور در زمینههای دیگر از جمله تغییرات اقلیمی و مدیریت بهتر تجارت جهانی را گسترش داد.
آنها بر این باورند که حتی میتوان از نفوذ چین برای وادار کردن روسیه به کاستن از دامنه جنگ در اوکراین استفاده کرد.