دلیل روحانی برای ملاقات نکردن با ترامپ چه بود؟ «یکجای کار به شدت لنگ می‌زند»

آقای روحانی حدود یک ماه پس از بازگشت از سفرش به نیویورک که آخرین سفر او به مقر سازمان ملل متحد در نیویورک هم بود توضیحاتی داده بود.

رئیس جمهور وقت ایران گفته بود «پیشنهادهای خوبی برای شکستن تحریم آمریکا داده شد» و «می‌توانستم تصمیم بگیرم که تحریم را بشکنیم و شرایط طوری بود که باید به رئیس جمهور آمریکا اعتماد می‌کردیم که کار بسیار سختی بود، شاید اگر رئیس جمهور دیگری در آمریکا بود این کار تا اول مهر ماه انجام و تمام می شد».

نزدیک به سه سال پس از سفر، اکنون گفته های آقای روحانی منتشر شده که می گوید اگر به جای دونالد ترامپ، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا بود، او آن ملاقات را در شهریور ۹۸ انجام می داد.

در زمان حضور آقای روحانی در نیویورک ویدئویی منتشر شد که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، را در کنار بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا نشان می‌داد که رو در روی رئیس جمهور ایران به او می گفت اگر نیویورک را بدون دیدار با ترامپ ترک کنید، «فرصت‌سوزی» خواهد شد.

آیت الله علی خامنه‌ای، که مخالف مذاکره مقام های دولت با آمریکا بوده پس از سفر آقای روحانی به نیویورک گفته بود که رئیس جمهور فرانسه «یا فردی ساده است یا همدست دونالد ترامپ».

آقای روحانی در اظهارات تازه منتشر شده گفته «ما سه مقطع در میانه جنگ اقتصادی داشتیم که کار به سمت صلح می‌رفت. مقطع اول اروپایی‌ها با محوریت مکرون واسطه شدند. مقطع دوم میانجیگری ژاپن بود و مقطع سوم مربوط به سفر نیویورک است.»

تابستان سال ۹۸ و چند هفته پیش از برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل، امانوئل مکرون گفته بود شرایط برای دیدار دونالد ترامپ و حسن روحانی آماده شده و اظهار امیدواری کرده بود که در چند هفته آینده این دو با هم دیدار کنند.

ساعاتی پیش از این اظهارات، حسن روحانی هم گفته بود به خاطر «منافع» مردم حاضر است با هر کسی دیدار کند. آقای روحانی گفته بود «گویی در گوش بعضی‌ها پنبه است و هر چه ما می‌گوییم آنها می‌گویند مذاکره چه خاصیتی دارد.»

یک روز پس از این و پیش از دیدار از نیویورک، آقای روحانی از موضع خود عقب نشست و اظهارات آیت الله خامنه ای را تکرار کرد که اجازه دیدار مقام های دولتی با دونالد ترامپ و مذاکره با دولت آمریکا را نمی دهد.

دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا بهار ۱۳۹۷ از توافق هسته ای برجام با ایران خارج شد و تمامی تحریم های رفع شده را همراه با سلسله تحریم های تازه ای علیه جمهوری اسلامی ایران به اجرا گذاشت که هنوز هم برقرار است.

آیت الله خامنه ای پیش از این تهدید کرده بود که اگر آمریکا از توافق خارج شود ایران برجام را «آتش می زند» اما آقای روحانی توضیح داده که تصمیم اولیه جمهوری اسلامی ایران خروج از برجام پس از ۱۵ روز بود.

آقای روحانی در کتابی که قرار است به موضوع مدیریت تحریم ها در دوره او ریاست جمهوری او بپردازند گفته «وقتی آمریکا از برجام بیرون رفت، تصمیم اولیه این بود که ماهم بلافاصله از برجام خارج شویم. همان روز جلسه اضطراری گذاشتیم. همانجا تصمیم شد که ۱۵ روز دیگر از برجام خارج شویم. بعد فکر کردیم با یک چشم برهم زدن، ۱۵ روز تمام می‌شود. آن شب اعلام کردیم که ما برای خروج از برجام چند هفته مهلت می‌دهیم.»‌

رئیس جمهور وقت ایران گفته «چند هفته یعنی چند هفته؟ یعنی یک هفته تا ۱۰۰ هفته یا بیشتر. هنوز در همان چند هفته هستیم.»

در حال حاضر ایران تعهدات خود در توافق برجام را اجرا نمی کند اما رسما هم از این توافق خارج نشده است.

آقای روحانی گفته که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از تصمیم جمهوری اسلامی ایران برای باقی ماندن در برجام ستایش کرده و گفته بود که اگر شما از برجام خارج شده‌بودید، ترامپ نفس راحتی می‌کشید.»

در حال حاضر مذاکراتی غیرمستقیم میان ایران و آمریکا برای احیای برجام درجریان است که از فروردین ۱۴۰۰ آغاز شده است.

علی مطهری نائب رئیس مجلس شورای اسلامی در دوره دهم، گفته «نحوه مذاکره ما با آمریکا مایه مسخره خاص‌وعام شده‌است. به‌جای آنکه مستقیماً مذاکره کنیم و کار را در چند جلسه تمام کنیم، ما پاسخ خود را به اتحادیه اروپا می‌دهیم، اتحادیه به آمریکا می‌دهد، آمریکا پاسخ خود را به اتحادیه اروپا می‌دهد و اتحادیه به ایران می‌دهد… ما می‌خواهیم آمریکا را تحقیر کنیم درحالی‌که ملت ما زیر فشارهای معیشتی درحال تحقیر شدن است.»