دیدهبان حقوق بشر: ترکیه دهها هزار پناهجوی افغان را از مرز خود به خاک ایران اخراج کرده است
پناهجویان عمدتا از افغانستان که پلیس ترکیه بازداشت کرده است
سازمان دیدهبان حقوق بشر در گزارشی تازه اعلام کرده است که ترکیه دهها هزار پناهجوی اهل افغانستان را در مرز زمینی این کشور به سمت ایران بازگردانده است و در نتیجه مهاجران بازگردانده شده را نیز ایران «مستقیماً به افغانستان اخراج میکند».
در گزارش دیدهبان حقوق بشر آمده که در هر دو کشور ترکیه و ایران، تقاضای پناهجویان برای حمایت نادیده گرفته میشود.
در گزارش ۷۳ صفحهای مستند-محور دیدهبان حقوق بشر با عنوان «هیچکس از من نپرسید چرا افغانستان را ترک کردم» آمده که ترکیه پس از تسلط طالبان در افغانستان در ۱۵ آگوست/اوت ۲۰۲۱، عقب راندن پناهجویان و اخراج آنها به افغانستان را افزایش داده است.
دیدهبان حقوق بشر همچنین دریافته است که افغانهای داخل ترکیه نیز اغلباً بازداشت میشوند و از ثبت نام آنها برای حمایت بینالمللی جلوگیری میشود. همچنین به پناهجویانی که در معرض اخراج هستند، در بیشتر موارد فرصتی برای درخواست پناهندگی داده نمیشود.
این سازمان میگوید در این ارتباط به مقامهای ترکیه نامهای نوشته و یافتههای خود را شریک کرده است.
در پاسخ ریاست مدیریت مهاجرت در وزارت کشور ترکیه گفته است که تا ۲۰ اکتبر ۲۰۲۲ از بیش از ۲۳۸ هزار مهاجر که به دلیل نداشتن مجوز از ورود آنها به ترکیه جلوگیری شده است، اکثر آنها شهروند افغانستان بودهاند.
ترکیه از اخراج ۴۴۷۶۸ نفر از طریق هوایی به کابل در هشت ماه اول سال ۲۰۲۲ میلادی خبر داده است که نسبت به هشت ماه اول سال ۲۰۲۱ افزایش ۱۵۰ درصدی را نشان میدهد.
بیل فرلیک، مدیر حقوق پناهندگان و مهاجران در دیدهبان حقوق بشر گفته ترکیه باید فوراً روند پس راندن پناهجویان از مرزهای خود را متوقف کند و «به همه پناهجویان افغانستان که در معرض اخراج هستند نیز فرصت داده شود تا درخواست پناهندگی خود را ارائه کنند.»
پناهجویان با «اجبار یا فریب، فرمهای بازگشت داوطلبانه را امضا کردهاند»
مرزبان ترکیهای در مرز با ایران
ترکیه بسیاری از پناهجویان افغان را در مرزهای خود به سمت ایران به عقب رانده یا به افغانستان بدون بررسی درخواست حمایت بینالمللی آنها اخراج میکند.
یک پناهجوی ۲۵ ساله از ولایت پکتیا که سابقه روزنامهنگاری داشته است به دیدهبان حقوق بشر گفته: «به آنها [پلیس ترکیه] گفتم که روزنامهنگارم، زندگیام در خطر است و میخواهم به اروپا بروم، در ترکیه نمیمانم، اما آنها به حرفم گوش ندادند».
این روزنامهنگار پناهجو گفته است «مرزبانان ترکیه منتظر بودند که چه وقت در آن سو، مرزبان ایرانی نیست، بعد او و ۲۹ نفر دیگر را [به سمت ایران] به عقب راندند.»
در گزارش دیدهبان حقوق بشر آمده که هیچ یک از مردان پناهجوی افغان که با آن مصاحبه شده و از زمان تسلط طالبان بر این کشور به تنهایی وارد ترکیه شدهاند فرصت ارایه درخواست پناهندگی در دفتر مهاجرت ترکیه داده نشده است.
گری سیمپسون، از مدیران دیدهبان حقوق بشر نیز در توییتی نوشته است که دهها هزار نفر از پناهجویان افغان، از ترکیه پس به سمت مرز ایران، برخی وقتها با خشونت رانده شدهاند و یا به افغانستان اخراج شدهاند بدون اینکه درخواست پناهندگی آنها شنیده شود. برخی از آنها با «اجبار یا فریب فرمهای بازگشت داوطلبانه را امضا کردهاند.»
دیده بان حقوق بشر برای تهیه این گزارش با ۶۸ پناهجوی اهل افغانستان مصاحبه کرده است که تنها ۳۸ نفر از آنها بین جنوری/ژانویه ۲۰۲۱ تا اپریل/آوریل ۲۰۲۲ بارها (در مجموع ۱۱۴ بار) توسط پلیس مرزی ترکیه به خاک ایران عقب رانده شدهاند. به این معنا که هر کدام از آنها تجربه تلاش چندین بار برای ورود به ترکیه و بازگردانده شدن را داشتهاند.
ترکیه میزبان حدود چهار میلیون پناهجو است که بیشترین شمار پناهجویان در کشورهای جهان است، ۳.۶ میلیون سوریهای با حفاظت موقت و ۳۲۰ هزار پناهجوی دیگر که بیشتر آنها از افغانستان هستند، در ترکیه بهسر میبرند.