رئیس بانک مرکزی ایران تغییر کرد

با وجود وعده‌های مسئولان دولتی در ایران برای کاهش التهاب بازار ارز، روند صعودی قیمت‌ها در این بازار ادامه یافته است و هر دلار آمریکا در معاملات دیروز در بازار آزاد با ثبت رکوردی جدید به بالای ۴۳ هزار تومان رسیده است. قیمت هر یورو در این معاملات نزدیک به ۴۶ هزار تومان و هر پوند انگلیس هم حدود ۵۲ هزار تومان قیمت خورده است.

طی هفته‌های اخیر کاهش نرخ برابری ریال در برابر ارزهای معتبر جهانی تشدید شده که با گذشت زمان این روند وخیم‌تر شده است.

در حالی که اعتراضات ایران وارد چهارمین ماه خود شده، علی صالح آبادی، رئیس پیشین بانک مرکزی گفته بود اعتراض‌های سراسری چند ماه گذشته بر بازار ارز در این کشور تاثیر گذاشته است. 

آقای صالح آبادی در گفت و گو با تلویزیون حکومتی ایران گفته بود علت افزایش نرخ دلار با افزایش نرخ بهره در بیش از ۹۰ کشور دنیا و همچنین نوسانات فصلی و اعتراضات در ایران مرتبط است. رئیس کل بانک مرکزی ایران گفته است «افزایش نرخ در بازار آزاد ارز واقعی نیست و حتما تعدیل خواهد شد و ما به عنوان بازارساز برای آن برنامه داریم.» افزایش تورم و قیمت کالاهای مصرفی و افزایش شدید نرخ ارزهای خارجی در ایران از جمله مشکلات اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی است.

 اما روح‌الله ایزدخواه، نماینده در تهران در مجلس شورای اسلامی افزایش نرخ ارز در دولت ابراهیم رئیسی را به اعتراضات مرتبط ندانست. نماینده در تهران در مجلس شورای اسلامی خطاب به دولت گفته بود افزایش نرخ ارز را «بی‌دلیل به اغتشاشات و یک ماه اخیر حواله ندهید». مقام‌های حکومتی از اعتراضات ۱۰۰ روز گذشته به عنوان «اغتشاش» نام می‌برند.

او گفته بود: «در شروع دولت سیزدهم قیمت دلار ۲۶ هزار تومان و امروز ۳۹ هزار تومان است. یعنی قریب به ۵۰ درصد، نرخ ارز افزایش داشته است».

به گفته بهرنگ تاج دین، خبرنگار اقتصادی بی بی سی: «واقعیت این است که چشم‌انداز آینده اقتصاد ایران در چند ماه گذشته تیره‌تر شده است. سرکوب خشونت‌آمیز اعتراض‌ها، ته‌مانده امیدها به احیای برجام و رفع تحریم‌ها را هم از بین برد و جایش را به نگرانی از وضع تحریم‌های جدید داد.در داخل کشور هم بی‌ثباتی و افزایش بی‌اعتمادی به حکومت، فضای کسب‌وکار را تنگ‌تر کرده و انگیزه سرمایه‌گذاری را از بین برده است. بحران اقتصادی با ریشه‌های سیاسی، راه حل اقتصادی ندارد.»

در حالی که اعتراضات طی چهارماه ماه گذشته در ایران ادامه داشته، قیمت ارز در بازار غیررسمی تهران به طور پی در پی افزایش داشته است. به نظر می رسد که در میان ارزهای خارجی، دولت ایران با حساسیت بیشتری در تلاش برای کنترل نرخ برابری هر دلار آمریکا در برابر ریال است.

هر دلار آمریکا اواخر آذر سال گذشته ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومان بود. تا حدود چهارماه ماه پیش قیمت دلار آمریکا در بازار غیررسمی ارز تهران با نرخ تقریبی ۲۸ هزار تومان معامله شده بود.

ایران از اواخر شهریور امسال صحنه اعتراضات کم‌سابقه‌ای است که ابتدا در اعتراض به کشته شدن مهسا امینی شهروند ۲۲ ساله ایرانی در زمان بازداشت توسط ماموران گشت ارشاد آغاز شد. سرکوب خونین اعتراضات توسط جمهوری اسلامی ایران باعث تنش در روابط خارجی این کشور شده و از جمله مذاکرات احیای توافق برجام که قرار بود در ازای محدود کردن برنامه اتمی ایران تحریم های آمریکا را رفع کند، بیشتر از سه ماه است که متوقف شده است.

مقام‌های دولت ابراهیم رئیسی می‌گویند توانسته‌اند فروش نفت را به پیش از دوره تحریم نفت و گاز برسانند اما از آنجایی که دولت آمار فروش نفت را با هدف حفاظت از «راه‌های دور زدن تحریم‌ها» اعلام نمی‌کند، بررسی گزارش‌های دولتی ناممکن شده است. با این همه دولت با کسری بودجه هنگفتی رو به رو است که احتمال فروش نفت به میزان پیش بینی شده در قانون بودجه سال جاری و تحقق درآمدهای نفتی را کاهش می دهد.