زلزله ترکیه: چگونه کمک به قربانیان فاجعه را سازماندهی ‌کنید؟

بدون این ماشین‌آلات به سختی می‌توان مسیر‌ها و راه‌های اصلی را باز کرد تا نیرو‌های امداد و کمک بتوانند به مناطق آسیب‌دیده برسند.

مسئولان ترکیه می‌گویند اکنون بیش از ۵۰۰۰ وسیله ‌نقلیه سنگین در کار نجات و امداد است که شامل تانکر‌های حمل آب به مناطق زلزله‌زده هم می‌شود.

بیش از ۹۶،۰۰۰ نفر از نیرو‌های امدادی محلی و خارجی در منطقه مشغول فعالیت هستند.

هر‌چند مردم زلزله‌زده و برخی جناح‌های مخالف دولت ترکیه از عملکرد و واکنش دولت در برابر زلزله انتقاد می‌کنند. در پاسخ آنها اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه گفته است: «برای ما امکان نداشت که برای چنین فاجعه عظیمی آمادگی داشته باشیم».

در سوریه عملیات نجات دولت شامل مناطق تحت کنترل نیرو‌های شورشی نمی‌شود که خود باعث پیچیدگی واکنش در برابر فاجعه می‌شود.

پروفسور ایبرو کیماز، متخصص در زمینه مدیریت فاجعه‌های طبیعی از دانشگاه ۱۸ مارس چاناک قلعه ترکیه می‌گوید هوای سرد و یخبندان زمستانی و آسیب و ویرانی زیر‌ساخت‌ها بر اثر زلزله هم باعث کندی اقدامات امدادی شده است.

او می‌گوید: «هیچ‌کس انتظار نداشت دو زلزله به این شدت و پشت سر هم در ترکیه بیاید و ده شهر را هم‌زمان ویران کند».

ارسال کمک و گروه‌های امداد به مناطق آسیب‌دیده نیاز به زیر‌ساخت‌هایی دارد که مجهز و فعال باشند.

قطع برق و خرابی لوله‌های گاز‌رسانی به معنای این است که مسئولان در ترکیه موتور‌های تولید برق (ژنراتور) و کپسول‌های گاز به مناطق می‌فرستند که باید از طریق جاده‌ها منتقل شوند.

در مناطق زلزله‌زده اینترنت هم قطع شده است به همین دلیل نیرو‌های امداد و نجات ناچار برای ارتباط از سرویس‌های پیامک‌ یا اس‌ام‌اس تلفن همراه استفاده می‌کنند.

فرودگاه‌های غازی عنتب و قهرمان‌مرعش (دو شهر اصلی مناطق آسیب‌دیده) تا عصر روز سه‌شنبه بسته بودند اما اکنون فعالیت خود را با ظرفیت کمتر از سر گرفته‌اند.

فرودگاه آدانا، در حدود ۱۷۰ کیلومتری غرب غازی عنتب در این مدت فعال بوده است و بسیاری از امدادگران داخلی و خارجی از طریق این فرودگاه به منطقه دسترسی پیدا کرده‌اند.

کریدور یا راهرو تأمین هوایی با ۱۶۰ هواپیما نیرو‌های امدادی و تجهیزات را به مناطق زلزله‌زده می‌رساند. هم‌چنین ۲۲ کشتی نیروی دریایی هم به گفته مقامات ترکیه برای کمک‌رسانی به کار گرفته شده‌اند.

فرودگاه انطاکیه، واقع در جنوب منطقه زلزله‌زده در دست تعمیر و به‌طور موقت بسته است که در تصویر ماهواره‌ای آن را می‌بینیم.

بندر اسکندرون، اصلی‌ترین بندر برای دسترسی به منطقه زلزله‌زده ویران شده و بسته است و کشتی‌ها به بنادر دیگر هدایت می‌شوند.

کمک‌های پزشکی امدادی و پتو از اولین نیاز‌ها در ساعات و روزهای اولیه پس از زلزله است.

مادارا هیتیاراچچی از کمیته امداد فاجعه‌های طبیعی که گروه‌های خیریه در بریتانیا تحت پوشش آن هستند می‌گوید سازمان‌های امداد جهانی که می‌توانند چنین کمک‌هایی را ارائه دهند برنامه‌هایی برای کشور‌های آسیب‌پذیر دارند که در اختیار دولت‌های این کشور‌ها قرار می‌دهند.

او می‌گوید: «سازمان‌های امداد و کمک بین‌المللی کارکنان محلی دارند که در زمینهٔ امداد آموزش دیده‌اند و دارای افرادی با دانش و تجربه پزشکی هستند. آنها چادر، پتو و تجهیزات پزشکی را در انبار‌های خود آماده دارند و می‌توانند با شرکت‌ها و سازمان‌های محلی برای تأمین موتور‌های برق و تجهیزات مورد نیاز دیگر هماهنگی‌های لازم را انجام دهند».

دولت ترکیه می‌گوید علاوه بر حدود ۵۰،۰۰۰ چادر که به منطقه فرستاده است ۹۲،۷۰۰ چادر دیگر هم اکنون به این مناطق ارسال کرده است.

هر‌چند در بعضی مناطق مانند بخش‌هایی از سوریه مردم آسیب‌دیده باید در انتظار کمک‌های خارجی بمانند.

پزشک یکی از بیمارستان‌های منطقه به بی‌بی‌سی می‌گوید: «تجهیزات پزشکی که ما در اختیار داریم جوابگوی ٪۲۰ مردم شمال سوریه هم نیست».

ترکیه طرح واکنش در شرایط اضطراری دارد به این معنی که در شرایط بحرانی و فاجعه‌های طبیعی می‌تواند به طور مرکزی ارسال کمک‌ها و نیرو‌ها و تجهیزات امدادی را مدیریت کند.

به گفتهٔ پروفسور کیماز اصلی‌ترین نکته در این طرح این است که نیاز‌های هر منطقه مانند غذا را تعیین می‌کند.

او می‌گوید: «منابع غذایی برنامه‌ریزی‌شده (ذخیره‌شده) به اندازهٔ نیاز منطقه است».

سازمان ملل به طور معمول کمک‌های خارجی را در فجایع طبیعی مدیریت می‌کند.

وقتی فاجعه بزرگی اتفاق می‌افتد شورای ارزیابی و هماهنگی شرایط اضطراری سازمان ملل می‌تواند بین ۱۲ تا ۴۸ ساعت در هر نقطه از جهان مستقر شود. تیم‌های این سازمان از مدیران با‌تجربه امداد و شرایط اضطراری تشکیل شده‌اند که در این زمینه آموزش‌های لازم را دیده‌اند و تجهیزات کافی در اختیار دارند.

آنها به درخواست سازمان ملل و دولت آن کشور به‌طور رایگان به یاری کشور حادثه‌دیده می‌شتابند.

چندین بخش دیگر از سازمان ملل و چندین سازمان بشردوستانه هم در زمینه کمک‌رسانی فاجعه‌های طبیعی فعال هستند از جمله می‌تواند به صلیب سرخ و هلال احمر اشاره کرد.

تلاش‌های این گروه‌های امدادی به‌ویژه در مناطقی مانند شمال سوریه که از کمک‌های دولتی محروم است و زیر‌ساخت‌های محلی ضعیفی دارد تعیین‌کننده و مهم است.