منبع تصویر، Getty Images
هر سال بیش از شش میلیارد تن شن و ماسه از کف اقیانوس‌های دنیا بیرون کشیده می‌شود که اثر بسیار مخربی بر گونه‌های گیاهی و جانوری، تعادل زیست‌بوم و زندگی مردمان ساحل‌نشین دارد.
برنامه محیط‌زیستی سازمان ملل (یونپ) سه شنبه با انتشار این یافته‌ها هشدار داد که باید با مقررات و نظارت بین‌المللی جلوی کف‌روبی شن و ماسه دریاها در ابعاد کنونی گرفته شود چرا که این روند نه تنها رو به کاهش نیست بلکه «ابعادی غول‌آسا» و «هشداردهنده» پیدا کرده است.
پاسکال پدوتسی مدیر گرید-ژنو در کنفرانس خبری دیروز (سه‌شنبه) گفت:
«از ۵۰ میلیارد تن شن و ماسه که بشر هر سال برداشت می‌کند چیزی بین ۴ تا ۸ میلیارد تن از اقیانوس‌ها و دریاها بیرون کشیده می‌شود»، به طور متوسط سالی ۶ میلیارد تن که «معادل بار بیش از یک میلیون کامیون در روز است.»
پایگاه داده‌های منابع طبیعی جهانی سازمان ملل «گرید» نام دارد و واحد ارزیابی و هشدار اولیه آن گرید-ژنو نامیده می‌شود.
مدیر گرید-ژنو همچنین گفت برداشت رسوبات دریایی به سرعت به میزان رسوبی نزدیک می‌شود که هر سال از رودخانه‌های دنیا وارد دریاها و اقیانوس‌ها می‌شود، «بین ۱۰ تا ۱۶ میلیارد تن»، و با اینکه هنوز به نقطه سرریز نرسیده‌ایم، عوارض آن در برخی مناطق به خصوص در آب‌هایی که بیشتر کف‌روبی می‌شود، به تدریج ظاهر می‌شوند.
برداشت رسوبات کف دریا با شناورهای بزرگی انجام می‌شود که به ماشین‌آلات کف‌روبی مجهز شده‌اند که در عمل مثل یک جارو برقی عظیم، هر چه در کف دریا است را بیرون می‌کشند.
این شن و ماسه تقریبا در هر ساخت‌و‌سازی ددر دنیا نقش دارند، از جاده و سد و ساختمان گرفته تا بتون و شیشه.
به گفته آقای پدوتسی، شناورهای بزرگ «در اصل با بیرون کشیدن ماسه و ویران کردن ریزارگانیسم‌هایی که غذای ماهی‌ها هستند، کف دریاها را سترون می‌کنند. اگر به محیط زیست دریایی فرصت بازیابی داده نشود، این روند را نمی‌توان ادامه داد. بعضی وقت‌ها رسوبات تا حد رسیدن به بستر سنگی کف دریا برداشت می‌شوند که یعنی حیات آبزیان دیگر نمی‌تواند در آنجاها ادامه پیدا کند.»
منبع تصویر، Reuters
یک شناور کف‌روب
به گفته یونپ، کف‌روبی بیشتر از هر جا در دریای شمال (اروپا)، جنوب‌شرقی آسیا و ساحل شرقی آمریکا انجام می‌شود و به گفته آرنو فندر فلپن پژوهشگر گرید-ژنو، چین، هلند، آمریکا و بلژیک بزرگترین ناوگان‌های کف‌روب دنیا را دارند.
گل آلود شدن آب، آلودگی صوتی، آلودگی آب در اثر آزاد شدن سمومی که محصول فعالیت بشر هستند و در این رسوبات دفن شده‌اند و نابودی یک زیست‌بوم غنی و به هم پیوسته از دیگر عوارض ویرانگر کف‌روبی دریاها هستند.
دیدبان ماسه دریایی
برنامه محیط‌زیستی سازمان ملل (یونپ) دیروز همچنین خبر داد اولین پایگاه گردآوری داده درباره استخراج رسوبات از کف اقیانوس و دریاهای دنیا را راه اندازی کرده است و نتیجه بررسی خود از سه سال گذشته را تا پایان سال میلادی منتشر می‌کند.
این مرکز گردآوری داده، «دیدبان ماسه دریایی» نام دارد و با کمک «هوش مصنوعی»، بیرون کشیدن شن و ماسه، رس، سنگ و قلوه سنگ را از کف دریاهای دنیا را زیر نظر دارد.
این مرکز با استفاده از سامانه شناسایی خودکار، تردد کشتی‌ها را به خصوص در دریاهایی که بیرون کشیدن شن و ماسه در ابعاد بزرگ انجام می شود زیر نظر می‌گیرد. این روند هنوز کامل نشده و فقط حدود نیمی از کشتی‌های دنیا در رصد این مرکز هستند.
