سالگرد قتل یما سیاوش؛ دیدهبان حقوق بشر خواستار تحقیقات بینالمللی شد
یما سیاوش در کابل ترور شد
در دومین سالگرد قتل یما سیاوش، مجری و خبرنگار مطرح افغانستان، سازمان دیدهبان حقوق بشر از دادگاه کیفری بینالمللی خواسته به پرونده او و سایر قربانیان نیز رسیدگی کند.
پاتریشیا گوسمن، معاون بخش آسیا در این سازمان نوشته از این که دادگاه کیفری بینالمللی قرار است تحقیقات خود در افغانستان را از سر بگیرد، نیاز است که این تحقیقات شامل رسیدگی به «جنایات جدی» توسط همه طرفهای درگیر باشد، از جمله جنایاتی که ممکن است مقامات سابق دولت افغانستان مسئول آن باشند.
خانم گوسمن در مقالهای که در سایت دیدهبان حقوق بشر منتشر کرده نوشته که خانواده سیاوش همچنان به دنبال عدالت هستند. قتل او و تمامی حملات به روزنامهنگاران، فعالان و سایر غیرنظامیان باید در اولویت هر تحقیقی باشد.
همزمان داوود سیاوش، پدر یما سیاوش به این مناسبت در اعلامیهای نوشته است که امیدوار است دادگاه کیفری بینالمللی مقامهای ارشد وقت را از جمله اجمل احمدی، رئیس پیشین بانک مرکزی افغانستان (کارفرمای وقت یما سیاوش)، محمد اشرف غنی، رئیسجمهور پیشین و معاونان او را مورد پاسخویی قرار بدهد.
او میگوید که این مقامها با معرفی متهمانی مانع بررسی دوربینهای محل قتل و «جیپیاس» خودرو منفجر شده، شدهاند.
پدر یما سیاوش پیش از این نیز دولت پیشین را به «کمکاری» در رسیدگی به پرونده قتل پسرش متهم کرده بود و همواره خواستار تحقیقات ملی و بینالمللی در رابطه به قتل او بوده است.
یما سیاوش، مجری سابق تلویزیون طلوعنیوز، لحظاتی پس از سوار شدن بر خودروی دولتی که بمبگذاری شده بود در ۷ نوامبر ۲۰۲ کشته شد. او در آن زمان کارمند بانک مرکزی افغانستان بود. دو همکار او نیز در این رویداد کشته شدند
دولت وقت افغانستان پس از مرگ یما سیاوش وعده سپرد که چگونگی قتل او را بررسی کند.
دیدهبان حقوق بشر نوشته دولت سابق افغانستان نتوانست تحقیقات کاملی را انجام دهد یا کسی را به خاطر این جنایت محکوم کند.
یما سیاوش، سیاوش به دلیل پیش بردن مناظرههای داغ با مقامات دولتی در برنامههای تلویزیونی در افغانستان شهرت داشت.
خانم گوسمن نوشته که او با کار روزنامهنگاریاش فساد و کاستیهای دولت اشرف غنی، رئیسجمهور پیشین افشا کرد. فعالیتهایی که باعث شد مقامهای بلندپایه او را تهدید به مرگ کنند.
در آوریل/اپریل ۲۰۲۱، مقامات دولت پیشین ادعا کردند که ۱۱ مظنون را دستگیر کردهاند که گفته میشود در بمبگذاری و جنایات دیگر اعتراف کردهاند. دیدهبان حقوق بشر نوشته که مقامهای افغانستان سابقه «اعتراف اجباری» دارند و هیچ یک از ۱۱ نفر محکوم نشدند.
یک تحقیق پارلمانی هم به این نتیجه رسید که مسئولان نتوانستند تحقیقات پزشکی قانونی را انجام دهند و شواهد مهم از صحنه حمله از جمله بقایای خودرو را حفظ کنند.
معاون بخش آسیا در دیدهبان حقوق بشر نوشته که قتل یما سیاوش در دورهای از حملات سرسامآور به خبرنگاران افغان صورت گرفت. بر اساس گزارش سازمان ملل، ۳۳ کارمند رسانه در افغانستان بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ کشته شدند.
طالبان و گروه های مرتبط با داعش، مسئولیت بسیاری از این حملات را پذیرفتند، اما عاملان حملات دیگر، از جمله حملهای که در نتیجه آن یما سیاوش کشته شد، ناشناخته باقی ماند.
دیدهبان حقوق بشر نوشته که با تسلط طالبان بر افغانستان در آگوست/اوت ۲۰۲۱، دسترسی به عدالت بیشتر محدود شده است زیرا این گروه سیستم قضایی را از بین برده و به آزار و اذیت جدی علیه خبرنگاران ادامه میدهد.