سفر مقام‌های آژانس به تهران برای مذاکره درباره سه مکان مشکوک در ایران

ایران در حال حاضر غنی سازی اورانیوم را در سطوح ۵، ۲۰ و ۶۰ درصدی انجام می دهد. مدیرکل آژانس گفته غنی سازی ۶۰ درصدی فقط در کشورهایی انجام می شود که سلاح اتمی تولید می کنند. ایران می گوید برنامه اتمی اش صلح‌آمیز است و برنامه‌ای برای تولید سلاح اتمی ندارد.

سفر مقام‌های آژانس یک بار پیش از این به تعویق افتاده بود و اینک در سیزدهین هفته اعتراضات در ایران انجام شده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیش از دو سال است که از ایران خواسته است درباره مواد هسته‌ای کشف شده در سه مرکز متفاوت در ایران توضیح دهد.

این موضوع از جمله موانعی است که تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای برجام را ناکام باقی گذاشته است.

ایران می‌گوید پرونده این موضوع باید پیش از احیای برجام بسته شود اما آژانس و قدرت‌های جهانی گفته اند این پرونده صرفا در همکاری با آژانس مختومه خواهد شد و راه حل دیگری از جمله توافق سیاسی بر سر آن ندارد.

شورای حکام به تازگی برای دومین بار ظرف شش ماه، در ارتباط با عدم همکاری ایران با آژانس قطعنامه‌ای صادر کرد. شورای حکام آژانس در قطعنامه‌ خود از ایران خواست تا درباره سه مکان مورد مناقشه که در آن‌ها آثار اورانیوم غنی‌شده کشف شده، فورا به آژانس توضیح بدهد.

ایران اسفند سال گذشته در توافقی با آژانس موافقت کرده بود که تا خرداد ۱۴۰۱ (شش ماه پیش) به سئوالات آژانس پاسخ های «فنی و معتبر» بدهد اما پس از این که مدیرکل اعلام کرد چنین جوابی از ایران دریافت نکرده، شورای حکام قطعنامه ای در ماه خرداد علیه ایران تصویب کرد.

جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این قطعنامه، شمار دیگری از دوربین های نظارتی آژانس را که بر اساس توافق اتمی برجام نصب شده بود، خاموش کرد.

سه مکانی که آژانس می‌گوید آلوده به اورانیوم بوده و ایران «پاسخ رضایت بخش» درباره آن نداده در ورامین و تورقوزآباد در حومه تهران و مریوان در استان کردستان قرار دارد.

آژانس در نمونه‌برداری های محیطی که حدود سه سال پیش در ایران انجام داد، اعلام کرده بود که آثار اورانیوم در این سه مکان را یافته در حالی که ایران پیش از آن درباره وجود چنین مراکزی به آژانس اطلاع نداده بود.

محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اخیرا در مصاحبه‌ای با روزنامه همشهری گفته بود آثار اورانیوم غنی شده کشف شده در این سه مکان «از خارج وارد کشور شده است».

این مقام ایرانی گفته بود «مکان‌هایی که بازرسی کرده‌اند، یکی گاوداری، یکی معدن متروکه و یکی ضایعات‌فروشی است.»

ایران در پاسخ رسمی خود به آژانس هم گفته بود «مکان‌های اشاره شده در گزارش مدیرکل مبتنی بر ادعاهای مطرح شده توسط طرف ثالث بد نیت -یعنی رژیم صهیونیستی- است که هیچ مبنای حقوقی ندارد.»

جمهوری اسلامی ایران موجودیت اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و از آن به عنوان «رژیم صهیونیستی» یاد می‌کند.

اسرائیل پیش از این انبار اسناد و بایگانی اتمی ایران را سرقت و از کشور خارج کرده است.

مقام های اسرائیلی بر اساس اسنادی که سال‌های قبل از ایران خارج کردند، تهران را به «سندسازی و دروغ گویی» درباره اهداف اتمی خود متهم می‌کنند.

ایران می گوید هدف برنامه اتمی صلح آمیز است و بر اساس فتوا یا دستور مذهبی آیت الله علی خامنه‌ای، به سوی برنامه نظامی پیش نخواهد رفت.