فرناندو دوارته، بی‌بی‌سی
منبع تصویر، EPA
برزیلی‌ها یکشنبه ۲ اکتبر برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید پای صندوق‌های رای خواهند رفت
انتخابات برزیل مهم است.
یکشنبه ۲ اکتبر، شمار عظیمی از رأی‌دهندگان در برزیل برای انتخابات سراسری پای صندوق رأی می‌روند و شماری از ناظران این رأی‌گیری را برای نظام سیاسی کشور «آزمونی مهم» تلقی می‌کنند.
بیش از ۱۵۰ میلیون نفر فرمانداران و اعضای شوراها، نمايندگان مجلس و سناتورها را انتخاب می‌کنند ولی تمرکز بی‌شک بر مبارزه ریاست جمهوری میان رئیس‌جمهوری فعلی ژايير بولسونارو و رئیس‌جمهور سابق لوییز ایناسیو «لولا» دا سیلوا خواهد بود.
انتخابات به شدت قطبی‌شده – که اگر هیچ یک از ۱۱ نامزد نتوانند بیش از ۵۰ درصد آراء را به دست بیاورند رای گیری به دور دوم کشیده خواهد شد و نتیجه آن فراتر از مرزهای بزرگترین و پرجمعيت‌ترین کشور آمریکای لاتين طنين‌انداز خواهد شد.
و دنیا هم‌اکنون تماشا میکند – شاید با صدایی بلندتر از همه، ایالات متحده علناً پس از به آشکارا زیر سؤال بردن نظام رأی‌گیری الکترونیک آن کشور توسط رئیس‌جمهور فعلی، از دولت بولسونارو خواسته است که «به روند دموکراتيک احترام بگذارد».
منبع تصویر، Reuters
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که لوئیز ایناسیو «لولا» داسیلوا، رئیس‌جمهور سابق احتمالاً به قدرت بازمی‌گردد
اخيراً سازمان ملل طی بیانیه‌ای از مقامات، نامزدها و احزاب سیاسی برزیل خواسته است تا «اطمینان حاصل کنند که انتخابات عمومی پیش رو مسالمت‌آمیز پیش برود و از خشونت‌های مرتبط با انتخابات پرهیز شود.»
به گفته دادگاه عالی انتخاباتی این کشور، انتظار می‌رود شمار عظیمی از سازمان‌های بین‌المللی که ناظر انتخابات هستند برای پی‌گيری رأی‌گیری به برزیل سفر کنند.
اما این جو ملتهب تنها دلیل علاقه مردم جهان به پی‌گیری انتخابات ۲ اکتبر نیست.
آمازون
با توجه به سابقه و کارنامه محیط زيستی دو نامزد اصلی، آینده بزرگترین جنگل استوایی جهان در گرو این انتخابات است.
لولا در دو دوره ریاست جمهوری‌اش در برزیل (۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰) بر کاهش آهنگ جنگل‌زدایی در آمازون از طریق مقابله با قطع غیرقانونی درختان، حفاری معدنی و چراندن گله‌ها در منطقه‌ای نظارت داشت که حفاظت از آن نقش بسیار مهمی در تلاش‌ها برای مهار تغییرات اقلیمی ایفا میکند.
ميزان تخریب، پیش از پیروزی بولسونارو در انتخابات سال ۲۰۱۸ رو به افزایش بود ولی از زمان سوگند ریاست جمهوری او در ژانویه سال ۲۰۱۹ آهنگ بسیار شدیدتری پیدا کرده است: گزارشی که مؤسسه پژوهش‌های محيط زیستی آمازون اوايل امسال منتشر کرده است مدعی است که جنگل‌زدایی در دوره بولسونارو ۵۷ درصد افزایش يافته است.
منبع تصویر، Reuters
بر اساس گزارش‌ها، جنگل‌زدایی در دوران ریاست بولسونارو به طور چشمگیری افزایش یافته است
این رئیس‌جمهور راست افراطی آشکارا از کاوش تجاری در آمازون دفاع کرده است و به طور خاص با حفاظت از اراضی بومی مخالف است – او نخستین رهبر برزیل از سال ۱۹۸۸ است که حتی یک حکم هم در حفاظت از اراضی بومی امضا نکرده است.
دولت‌های خارجی و گروه‌های محیط زیستی از این وضعیت ابراز نگرانی کرده‌اند. تاییس بانوارت، یک سخنگوی صلح سبز، به بی‌بی‌سی گفته است که این انتخابات «باید این پیام را بفرستد که رها کردن میراث محيط زیستی تحمل نخواهد شد. دانشمندان پیش از این هشدار داده‌اند که آمازون دارد به نقطه به اصطلاح «بی‌بازگشت» نزدیک می‌شود که در آن جنگل توانایی‌اش را برای بازتولید خودش پس از اتفاقاتی مثل خشکسالی، آتش‌سوزی و قطع درختان از دست می‌دهد.»
او میگوید: «طی تقریباً چهار سال گذشته، دولت بولسونارو از طریق سخنرانی‌ها، اعمال و اقدامات‌اش، نفرت خود را از سازمان‌های حفاظت از محیط زیست، مردم بومی، کنشگران محیط زیست و دموکراسی نشان داده است».
بولسونارو در سطح بین‌المللی موضعی آشتی‌جويانه‌تر داشته است: این ماه در مجمع عمومی سازمان ملل رئیس‌جمهور ادعا کرد که کارنامه محيط زیستی‌اش در رسانه‌ها منصفانه گزارش نشده است.
او گفت: «از نظر محيط زیست و توسعه پايدار، برزیل بخشی از راه حل است و الگویی برای جهان.»
برزیل از لحاظ اقتصادی و سیاسی مهم است
برزیل علاوه بر این‌که بزرگترین و پرجمعیت‌ترین کشور آمریکای لاتین است، یکی از ۱۵ اقتصاد برتر جهان و بازیگری اصلی در بعضی از حوزه‌های تجارت جهانی است.
منبع تصویر، Getty Images
برزیل بزرگترین معدن سنگ آهن جهان در کاراخاس، شمال برزیل را دارد
برزیل تولید‌کننده اصلی کالاهایی مثل دانه‌های سویا، گوشت گاو و سنگ آهنگ است و شریک اصلی تجاری آمریکا و چین است. در نتیجه، انتخابات – یا دوره پس از انتخابات – متلاطم، وضعيت محتملی است که باعث نگرانی بین‌المللی نیز خواهد شد.
لئوناردو فونته جامعه‌شناس و متخصص روابط بین‌الملل برزیلی معتقد است که «دموکراسی جوان» اين کشور به خاطر تشکيک مکرر بولسونارو در نظام رأی‌گیری الکترونیک به آزمون گذاشته خواهد شد و این کار باعث گمانه‌زنی‌هایی شده است که حامیان این مرد که مشهور است به «دونالد ترامپ نواحی استوایی» ممکن است نسخه خودشان از شورش‌های پس از انتخابات در مقر کنگره آمریکا در ۶ ژانویه سال ۲۰۲۱ را داشته باشند.
فونته توضیح می‌دهد: «نظام دموکراتیک در چندین کشور غربی زیر سایه تهدید است و نشانه‌های آن را هم هم‌اکنون در برزیل می‌بینیم.»
او میگوید: «باید ببینیم بولسونارو اگر شکست بخورد چه میکند ولی معقول است بگوییم دموکراسی در برزیل به آزمون گذاشته می‌شود.»
گفتار تحریک‌کننده و التهاب‌آفرین بولسونارو با قوانينی همراه شده است که مقررات مالکیت اسلحه را در برزیل آسان‌تر کرده است. از سال ۲۰۱۸، تعداد تفنگ‌هایی که مالکیت خصوصی دارند دو برابر شده و بنا به داده‌های ارتش و پلیس برزیل که انديشکده امنیتی سو دا پاز برزیلی تحلیل کرده است، به حدود دو میلیون رسیده است.
کارولینا ریکاردو مدير اجرایی سو دا پاز میگوید: «امروز ما یک ارتش واقعی از افراد مسلح غيرنظامی دارید و اين وضعيتی بسیار نگران‌کننده است.»
منبع تصویر، Getty Images
از سال ۲۰۱۸ تعداد اسلحه شخصی در برزیل دو برابر شده و حدودا به دو میلیون رسیده است
نگرانی‌هایی هم درباره نقشی که ارتش واقعی ممکن است پس از انتخابات ایفا کند وجود داشته است.
- بین سال‌های ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۵ برزیل تحت سلطه نیروهای نظامی بوده است و بولسونارو سروان سابق ارتش بوده است و معاون‌اش هميلتون مورائو هم یک ژنرال است. اما صاحب‌نظران ماه پیش به بی‌بی‌سی گفته‌اند که در ميان نظاميان تمایلی به کودتا دیده نمی‌شود.
یکی از میدان‌های دیگر نبرد، جبهه اطلاعات نادرست است. نگرانی‌های خاصی درباره استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای نشر شایعات در جریان مبارزات انتخاباتی وجود دارد، به ویژه از طریق واتس‌اپ که شایع‌ترین سرویس پيام‌رسانی در برزیل است.
در مصاحبه‌ای با روزنامه برزیلی استادو د. س. پائولو، داریو دوریگان رئیس سیاست‌گذاری عمومی واتس‌اپ برزیل گفته است که رأی‌گیری ۲ اکتبر «مهم‌ترین انتخابات جهان» برای اين شرکت متعلق به متا است.
دوریگان میگوید: «برزیل کشوری است دوقطبی با محیطی بسیار سخت.»
منبع تصویر، EPA/Reuters
کارشناسان سیاسی در حال تماشای نتایج انتخابات برزیل برای سرنخ‌هایی هستند که ممکن است در جاهای دیگر اتفاق بیفتد
تازه‌ترین نظرسنجی‌ها در برزیل نشان میدهند که لولا به آسانی جلوتر از بولسونارو است. هر چند این وضعیت ضرورتاً به این معنا نیست که رئیس‌جمهور سابق رأی کافی را برای پرهیز از رفتن به دور دوم به دست خواهد آورد، نظرسنجی‌ها این را هم نشان میدهند که این سیاست‌مدار چپ‌گرا رئیس‌جمهور فعلی را در دور دوم هم شکست خواهد داد.
برای دانشمندان علوم سیاسی که شاهد برآمدن رهبران راست افراطی در کشورهای مختلف در چند سال اخير بوده‌اند – با پیروزی اخیر جورجیا ملونی در انتخابات ایتالیا – این وضع جهشی در هر جریانی است.
دکتر وينيسیوس دو کاروالو، استاد مطالعات برزیل و آمريکای لاتین در کينگز کالج لندن معتقد است: «برزیل يک کشور مهم از حيث اقتصادی و سياسی است در نتیجه این وضعیت شکستی برای راست افراطی خواهد بود.»
او می‌افزايد: «انتخابات برزیل در زمانی رخ می‌دهد که در سراسر جهان هر دو سوی طیف سیاسی موفقيت‌های مهمی داشته‌اند» و به انتخاب اخیر اولین رئیس‌جمهور چپ‌گرای کلمبیا در ماه ژوئن گذشته اشاره میکند.
