عدنان سید و «سریال»: آیا پادکست پرطرفدار به لغو محکومیت متهم پس از ۲۳ سال کمک کرد؟
چلسی بِیلی، بیبیسی، واشنگتن
عدنان سید پس از لغو محکومیتاش به قتل واکنش نشان میدهد
در سال ۱۹۹۹، عدنان سید، دانشآموز دبیرستانی در بالتیمور، مریلند، به خفه کردن و کشتن دوست دختر سابق خود «هی مین لی» محکوم شد.
دادستان، سید را به عنوان یک عاشقِ سابقِ خشن و حسود توصیف کرد که به طرز وحشیانهای زن جوان با استعداد و باهوشی را کشته است و این پرونده به تیتر اخبار سراسری تبدیل شد.
این هفته، یک قاضی مریلند محکومیت او را لغو کرد و مهلت جدیدی برای محاکمه تعیین کرد.
نزدیک ۲۵ سال است که عدنان سید بر ادعای بیگناهی خود پافشاری کرده است. آنچه به پرونده او کمک خارقالعادهای کرد از جایی دور از انتظار آمد – از یک پادکست.
«سریال» چیست؟
بیش از یک دهه پس از زندانی شدن سید، رابعه چودری، وکیل ساکن بالتیمور و دوست خانوادگی سید، به خبرنگاری به نام سارا کونیگ ایمیل زد و از او خواست تا دوباره درباره قتل لی تحقیق کند.
آن ایمیل به راهاندازی فصل اول پادکست «سریال» کمک کرد. این برنامه در پاییز ۲۰۱۴ برای اولین بار پخش شد و هر قسمت سعی میکرد تا یک جدول زمانی از اتفاقات شبی که لی کشته شد را جمعآوری کند.
خانم کونیگ در قسمت اول میگوید: «سال گذشته، من تمام روزهای کاری را صرف این میکردم که بفهمم یک بچه دبیرستانی، یک ساعت بعد از مدرسه در روزی در سال ۱۹۹۹ کجا بوده است.»
با این تفاوت که حالا آن «بچههایی» که او با آنها مصاحبه میکرد بزرگسال بودند و برخی از روایتهای آنها تغییر کرده بود.
هر قسمت پادکست جزئیات جدید – و مظنونان بالقوه جدیدی – را فاش میکرد، و همزمان کارآگاهان اینترنتی و کارآگاهان نشسته بر صندلی راحتی در خانهها، وارد عمل شدند و در رسانههای اجتماعی درباره نظریههای خود بحث و گفتگو کردند.
ظرف چند ماه، صحبتهای پیرامون پرونده سید در نهایت به او کمک کرد تا در محاکمه جدیدی پیروز شود.
روزنامهنگاری به نام سارا کونیگ مجری پادکست «سریال» است
دلیل محبوبیت این پادکست چه بود؟
«سریال» به افزایش محبوبیت پادکستها کمک بسیاری کرد. سبک متمایز خانم کونیگ، و همچنین موضوع این جنایت واقعی، باعث شد شنوندگان هر هفته سراغ این پادکست بیایند و آن را دانلود کنند.
فصل اول «سریال» بیش از ۳۰۰ میلیون بار دانلود شده است و از این برنامه به عنوان یکی از محبوبترین پادکستهای جهان یاد میشود.
اگرچه فصلهای بعدی «سریال» محبوبیت کمتری داشتند، خانم کونیگ و تیمش از بسیاری جهات به ایجاد فرمول یک پادکست «اعتیادآور» کمک کردند.
اما آیا این پادکست واقعاً به عدنان سید کمک کرد؟
در سال ۲۰۱۵، به سید فرصت محاکمه در دادگاه جدیدی داده شد، که تا حدی بر اساس شواهد جدیدی بود که هنگام ساخت «سریال» کشف شده بود.
اما یک قاضی نیز درخواست او برای وثیقه را رد کرد. او سالها در زندان ماند و تیم حقوقیاش برای برگزاری دادگاهی تازه بحث میکردند و تا رسیدن به دیوان عالی تلاش کردند تا برای محکومیتش تقاضای تجدید نظرکنند.
در سال ۲۰۱۹، شبکه تلویزیونی اچبیاو برای اولین بار یک مجموعه مستند چهار قسمتی به تهیهکنندگی خانم چودری را با نام «پرونده علیه عدنان سید» به نمایش گذاشت.
این مجموعه استدلال میکرد که سید، که مسلمان است، تا حدودی به دلیل تعصبهای نژادی محکوم شده است.
در نهایت مشخص شد که در تحلیلهای پزشکی قانونی هیچ اثری از دیانای او در بدن لی در زمان قتل پیدا نشده است.
لی و خانوادهاش
خانواده لی از شرکت در این مجموعه امتناع کردند و همیشه مدعی بودهاند که سید به درستی مجرم شناخته شده است و عدالت در دادگاه اصلی اجرا شده است.
به گزارش روزنامه بالتیمور سان، در سال ۲۰۱۶ و هنگامی که فرصت محاکمه جدیدی به سید داده شد، خانواده لی به خبرنگاران گفتند که این پادکست «زخمهایی را که کمتر کسی تصورش را میکند دوباره باز کرده است.» آنها همچنین گفتند که معتقدند پادکست اطلاعات نادرستی را به مردم داده است و متأسف بودند که «افراد کمی مایل بودند از لی حمایت کنند».
قبل از تصمیم قاضی، یانگ لی، برادر مقتول، از طرف خانواده در دادگاه تقاضایی عاطفی و پراحساس کرد.
«این برای من یک پادکست نیست. این زندگی واقعی است – کابوس بیپایانی که بیش از بیست سال ادامه داشته است.»
مرحله بعد چیست؟
با لغو محکومیت سید، دادستانها ۳۰ روز فرصت دارند تا تصمیم بگیرند که آیا دادگاه تازهای را آغاز خواهند کرد یا از اتهامات علیه او صرف نظر خواهند کرد.
اگر تحقیقات درباره قتل لی دوباره از سر گرفته شود، شواهد جدید میتواند به تبرئه سید کمک کند.
این فرصت به خانواده لی نیز مجالی بسیار لازم را خواهد داد تا بالاخره با فقدانشان کنار بیایند.
دادستانی میگویند که دو مظنون احتمالی «ديگر» را شناسایی کردهاند که هنوز نام هیچ یک از آنها در این پرونده ذکر نشده است و متهم نشدهاند.