عفو بین‌الملل: مقام‌های طالبان نه اراده و نه توانایی مجازات اعضای خود را ندارند

از زمان تسلط بر کشور در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، طالبان «برخلاف ابراز تعهدات علنی خود، به‌طور سیستماتیک حقوق زنان و دختران را نقض کرده، که گزارشگر ویژه سازمان ملل قبلاً گفته ممکن است مصداق جنایت علیه بشریت باشد.»

عفو بین الملل می‌گوید قبلا سه تحقیق در مورد کشتار دسته جمعی هزاره‌ها توسط نیروهای طالبان انجام داده است و در هر سه مورد، اما مسئولان طالبان تحقیق در این موارد و سپردن عاملان به عدالت را انجام نداده‌اند.

از جمله این موارد از سرگیری شلاق زدن در ملاء عام از ماه نوامبر ۲۰۲۲ و اعدام در ملاء عام بوده است و در پنجشیر، گزارش‌های دستگیری‌های خودسرانه، بازداشت‌ها، قتل‌های غیرقانونی و سایر تخلفات نیز ادامه دارد.

عفو بین‌الملل خاطرنشان کرده که به دلیل ماهیت مداوم نقض حقوق بشر در این کشور ایجاد این مکانیسم ضروری است.

پیشنهاد عفو بین‌الملل ایجاد «مأموریت حقیقت‌یاب، یا مکانیسم تحقیق مستقل با مأموریت و منابع چند ساله» برای تحقیق، جمع‌آوری و حفظ شواهد مربوط به نقض حقوق بشر در سراسر این کشو است.

عفو بین‌الملل می‌گوید غیرنظامیان در پنجشیر بیشترین رنج را متحمل می‌شوند. در پی درگیری نیروهای طالبان و جبهه مقاومت در پنجشیر، طالبان به «مجازات غیرنظامیان پنجشیر» رو آورده‌اند.

عفو بین‌الملل گفته که عکس‌ها و ویدیوهای دستکم ۸ رویداد منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی را طی ماه‌های مه و آگوست ۲۰۲۲ جمع‌آوری و اعتبار آنها را تایید کرده است که در آنها شمار زیادی مرد به‌طور خودسرانه دستگیر و بدون محاکمه بازداشت شدند.

عفو بین الملل می‌گوید در یک ویدیو از پنجشیر که دستکم ۸۷ مرد دسته بسته سوار کامیون‌های بزرگ بازداشت شده بودند یک جنگجوی طالبان می‌گوید: «اگر دست من بود، آنها را اینجا می‌کشتم».

در مصاحبه با عفو بین‌الملل، مردی که شاهد بازداشت غیرنظامیان توسط طالبان پس از درگیری‌های با «جبهه مقاومت» بود، گفته است: «پس از جنگ، طالبان خانه به خانه را بازرسی کردند. آنها مردم را دستگیر کردند و از خانه‌هایشان بیرون آوردند و بردند… دستگیرشدگان از روستای مجاور بودند. او مدعی شد که دستکم ۵۴ مرد بازداشت شدند و همه آنها غیرنظامی بودند. در ویدیوهای مربوط به دستگیری آنها نیز دستکم ۳۸ نفر از این افراد در بازداشت نشان داده می‌شوند.»

شاهد دیگری گفته است: «از مسجد از طریق بلندگو تماس گرفتند که جلسه دارند. هنگامی که [مردان] جمع شدند، دستانشان را با دستمال بسته بودند. با قنداق اسلحه مردم را می‌زدند. آنها افرادی را دستگیر کردند که حتی چاقو هم نداشتند. طالبان یک ماه قبل سلاح‌هایشان را جمع‌آوری کرده بودند. قریه دهن ریوات حدود ۵۰ خانه دارد. همه [این مردانی که جمع شده بودند] بازداشت شدند.»

طالبان تاکنون به این گزارش عفو بین‌الملل واکنشی نداشته است اما در گذشته اتهامات نقض حقوق بشر در پنجشیر را رد کرده و افراد متهم به همکاری با «جبهه مقاومت» را «بغاوتگر» خوانده است.

طالبان پیش از رسیدن به قدرت قول داده بودند که از حقوق زنان و دختران حمایت می‌کنند. اما در ۱۸ ماه گذشته به طور سیستماتیک حقوق زنان و دختران را پایمال کرده است.

طالبان نهادهای وزارت امور زنان و کمیسیون مستقل حقوق بشر، خانه‌های امن زنان قربانی خشونت‌های خانگی را تعطیل کرده است.

در گزارش قبلی این سازمان در تابستان گذشته آمده بود که اقدامات طالبان «سبب یک موج کودک‌همسری، زودهنگام و ازدواج اجباری در افغانستان شده است. و زنانی که به طور مسالمت‌آمیز به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های طالبان اعتراض کرده‌اند، مورد آزار، تهدید، دستگیری‌های خودسرانه، ناپدید شده، بازداشت و مورد شکنجه قرار گرفته اند.»

عفو بین‌المللی می‌گوید از آن زمان تاکنون «وضعیت فقط وخیم‌تر» شده است و «جنایات طالبان در پنجشیر ادامه دارد.»

عفو بین‌الملل می‌گوید غیرنظامیان در پنجشیر بیشترین رنج را متحمل می‌شوند.