عید پاک؛ به صلیب کشیدن کجا و چگونه آغاز شد؟

در بسیاری از موارد، مرگ قربانی تنها چند روز بعد از به صلیب کشیده شدن در برابر چشمان کنجکاو عابران رخ می‌داد.

بدن خفگی، از دست دادن خون، از دست دادن آب و از کار افتادن اندام‌های مختلف و مسایل دیگر را تجربه می‌کرد.

ولی درباره این‌که به صلیب کشیدن کجا و چگونه اولین بار رخ داد چه می‌دانیم؟

دکتر سیلیرز معتقد است که به صلیب کشیدن احتمالاً در میان آشوریان و بابلیان آغاز شد – که دو تمدن بزرگی بودند که در خاور میانه امروز سکونت داشتند. او معتقد است که این شیوه اعدام را «به شکل نظام‌مند ایرانیان در قرن شش قبل از میلاد مسیح به کار می‌بردند.»

پرفسور پرز اشاره می‌کند که کهن‌ترین اطلاعات موجود از تزیینات مختلف قصرهای آشوری به دست آمده است.

«روی دیوارها نقاشی‌هایی بود که نبردها و پیروزی‌ها و نحوه اعدام زندانیان را تصویر می‌کردند. شیوه بر چوب کشیدن مشابه صلیب کشیدن به نظر می‌آید.»

«مسیح مشهورترین کسی بود که روی صلیب جان داد ولی این مجازات هولناک قرن‌ها پیش از تولد او وجود داشت.»

در سال ۲۰۳۳، دکتر سیلیرز مقاله مشترکی نوشته درباره تاریخ و آسیب‌شناسی به صلیب کشیدن که در مجله پزشکی آفریقای جنوبی منتشر شد.

او توضیح می‌دهد که ایرانیان به جای یک صلیب واقعی افراد را روی درختان و تیرهای چوبی مصلوب می‌کردند.

پرفسور پرز می‌افزاید: «ترکیب مجازات اعدام با تمسخر فرد محکوم و مرگ سنگدلانه‌ او بسیار فراوان رخ می‌داد. یکی از راه‌ها این بود که آن‌ها را آویزان به درخت رها کنند تا از خفگی و خستگی بمیرند.»

در قرن چهارم پیش از میلاد، اسکندر کبیر این مجازات را به کشورهای شرق مدیترانه برد.

دکتر سیلیرز می‌گوید: «اسکندر و سربازان‌اش شهر صور (در لبنان کنونی) را که کمابیش نفوذناپذیر بود محاصره کردند.»

«وقتی که بالاخره وارد شهر شدند حدود ۲۰۰۰ نفر از ساکنان شهر را به صلیب کشیدند.»

جانشینان اسکندر کبیر این مجازات را به مصر و سوریه و همچنین کارتاژ شهر بزرگ آفریقای شمالی که فنیقیان ساخته بودند بردند.

در طی جنگ‌های فینیقی (بین ۲۶۴ تا ۱۴۶ قبل از میلاد مسیح)، رومی‌ها این روش را آموختند و به گفته اين پژوهشگر «تا ۵۰۰ سال بعد آن را به کمال رسانیدند.»

او می‌گوید: «لژیون‌های رومی هر جا که می‌رفتند از شیوه به صلیب کشیدن استفاده می‌کردند.»

و در بعضی جاها که این شیوه مجازات اعدام را پیاده می‌کردند، محلی‌ها هم از آن استقبال می‌کردند.

در سال نهم پس از میلاد، ژنرال آلمانی آرمينيوس بعد از پیروزی در نبرد جنگل تویتوبورگ که نماد شکست خفت‌‌بار رومی‌ها به دست قبایل ژرمنی بود، دستور به صليب کشیدن سربازان رومی را صادر کرد.

در سال ۶۰ پس از میلاد، بودیکا، ملکه يک قبيله باستانی بریتانیایی موسوم به ایسنی شورش بزرگی علیه رومیان مهاجم راه انداخت و تعدادی از لژیونرهای آن‌ها را به صلیب کشید.

در اسرائیل باستان، این نوع مجازات پیش از ورود رومی‌ها اجرا می‌شد.

پروفسور پرز می‌گوید: «ما منابعی داریم که از به صلیب کشیدن قبل از اینکه رومی‌ها سرزمین مقدس را تصرف کنند صحبت می‌کنند.»

یکز از آن‌ها فلاویوس جوزفوس، مورخ، سیاستمدار و سرباز رومی-یهودی است که در قرن اول پس از میلاد در بیت المقدس به دنیا آمد.

او در روایت‌اش از حکمرانی الکساندر یانئوس (۱۲۵ قبل میلاد تا ۷۶ قبل میلاد) که ۲۷ سال بر یهودیان فرمانروایی کرد، از یک ماجرای به صلیب کشیدن جمعی در حدود سال ۸۸ قبل از میلاد میلاد یاد می‌کند.

فلاویوس جوزفوس می‌نويسد: «او با کنیزکان‌اش در مکانی آشکار مشغول عيش و نوش بود و هم‌زمان دستور به صليب کشیدن ۸۰۰ یهودی و کشتن فرزندان و همسران‌شان را پيش چشم نگون‌بخت‌هایی که هنوز زنده بودند صادر کرد.»

اما به گفته دکتر سیلیرز، رومی‌ها کسانی بودند که انواع و اقسام صلیب‌ها را از جمله صليب ضربدری را ابداع کردند.

«اما در بیشتر موارد آنها از صلیب مشهور لاتین یا تاو (صلیب به شکل T) استفاده می‌کردند. اين صليب‌ها می‌توانستند بلند باشند ولی صليب‌های کوتاه رایج‌تر بودند. این صليب‌ها متشکل بودند از یک تیر عمودی ( استیپس به لاتین) و یک تیر افقی (پاتی‌بولوم) متقاطع.»

شخصی که اعدام می‌شد مجبور بود بخش افقی صلیب را تا محل اعدام حمل کند.

«اگر فرد برهنه نبود، لباس‌اش را در می‌آوردند و مجبورش می‌کردند به پشت دراز بکشد و دست‌های‌اش را روی تیر افقی باز کند.»

بازوهای‌شان را بعد به تیرها می‌بستند يا با میخ‌هایی که به مچ دست‌های‌شان زده می‌شود روی تیر سفت می‌کردند.

میخ‌ها را معمولاً به کف دست‌های قربانی نمی‌زدند چون گوشت را به خاطر وزن بدن قربانی پاره می‌کرد ولی استخوان‌های مچ و بازو میخ‌ها را محکم نگه می‌داشتند.

درازای میخ‌ها به ۱۸ سانتی‌متر و قطرشان تا یک سانتی‌متر می‌رسید.

وقتی فرد محکوم به تیر افقی بسته می‌شد، بلندش می‌کردند و او را به تیر عمودی می‌بستند که قبل‌تر در زمین محکم شده بود.

پاها را به تیر عمودی می‌بستند يا میخ می‌زدند، هر کدام در یک طرف تیر یا هم‌زمان روی یکدیگر بودند.

نويسنده توضیح می‌دهد که در این صورت فقط یک ميخ را به داخل استخوان‌های متاتارس کف دو پا می‌کوبیدند در حالی که زانوها خم می‌شدند.

دردش غیر قابل تصور بود.

پرفسور پرز می‌گوید: «بسیاری از عصب‌ها تحت تأثیر اين درد قرار می‌گرفتند.»

«مجبور می‌شديد به پاهای‌تان فشار بیاورید تا بتوانید بنشينید و نفس بکشید.»

با انجام این کار «خون خيلی زیادی از دست می‌رفت و باعث درد شدیدی می‌شد ولی اگر این کار را نمی‌کردید از خفگی می‌مردید.»

در بسیاری از موارد، این مرگی تدریجی بود که بعد از از کار افتادن اعضا و اندام‌های مختلف رخ می‌داد.

دکتر سیلیرز توضیح می‌دهد که مرگ به خاطر از کار افتادن گردش خون به دلیل شوک هیپوولمیک رخ می‌داد – قربانیان به تدریج به خاطر آسیب از دست رفتن خون، دچار کم‌خونی مضاعف (هيپوولمیا) و از دست دادن آب بدن می‌شدند ولی چه بسا بیشتر به خاطر از کار افتادن دستگاه تنفسی می‌مردند.

بسیاری به خاطر خفگی می‌مردند.

چیزی که به قساوت این نوع اعدام شدت بیشتری می‌بخشید این بود که فرد به صلیب کشیده شده ممکن بود چند روز طول بکشد تا جان بدهد هر چند ممکن بود ظرف حتی چند ساعت بمیرد – در انجیل، گفته می‌شود که عیسی مسیح شش ساعت تاب آورده است.

پروفسور پرز می‌گوید: «در بعضی موارد، کاری که سربازان برای تسریع مرگ می‌کردند این بود که به زانوهای افراد ضربه می‌زدند و پاهای‌شان را می‌شکستند. به این شیوه، محکومان نمی‌توانستند خودشان را با استفاده از عضلات پاهای‌شان بالا بکشند و نفس بکشند که باعث می‌شد زودتر بمیرند.»

به روایت انجیل، سربازان رومی از این شیوه‌ها برای دو مجرمی که کنار عیسی به صلیب کشیده شده بودند استفاده می‌کردند ولی این کار را با او نکردند چون او دیگر جان باخته بود.

این استاد دانشگاه می‌افزاید که: «پیش از آن مسیح را با تازیانه‌هایی که قطعات فلز و استخوان‌های تیز به آن‌ها [در نقطه انتهای بندها] وصل بود کتک زده بودند. خون زیادی از دست داده بود. در واقع، افرادی فقط از همین تازیانه‌زدن‌ها می‌مردند.»

پرفسور پرز می‌گوید هدف به صلیب کشیدن «عریان کردن و تحقیر» فرد محکوم بود.

«این نوع مرگ را فقط برای بدترین دشمنان در نظر گرفته بودند تا روشن شود که رومی‌ها نمی‌خواستند ببیند دیگر کسی مرتکب همان جرم شود.»

این نوع مجازات را بیشتر برای بردگان و خارجی‌ها اعمال می‌کردند و به ندرت برای شهروندان رومی به کار می‌رفت.

«به صلیب کشیدن در بسیاری از موارد مجازات خیانت، شورش نظامی، تروریسم و بعضی از جرایمی بود که منجر به خون‌ریزی می‌شد.»

پروفسور پرز می‌گوید به این دلیل بود که به صلیب کشیده شدن مسیح بسیار مهم بود.

«ولی این نیز نکته‌ شگفت‌آوری بود که او را خطر تلقی می‌کردند.»

«و کسانی که نمی‌خواستند وضع دنیا عوض شود نه تنها سعی کردند او را از میان بردارند بلکه با شیوه اعدامی که برای او انتخاب کردند سعی کردند به روشنی اعلام کنند که [پیام او] نباید ادامه پیدا کند.»

کنستانین اول امپراتور روم به صلیب کشیدن را در قرن چهارم پس از میلاد ملغا کرد و اولین امپراتور روم شد که به مسیحیت گروید.

او این دین را قانونی کرد و پیروان مسیحیت امتیازهایی به دست آوردند که دین‌های سنتی از دست دادند و باعث مسیحی شدن امپراتوری روم شد.

اما، این نوع مجازات را همچنان در جاهای دیگر استفاده می‌کردند. در سال ۱۵۹۷، در ژاپن، ۲۶ نفر مبلغ مذهبی به صلیب کشیده شدند که آغاز دوره‌ای طولانی از تعقيب و آزار مسیحیان در آن کشور بود.

اما صلیب به رغم گذشته سرشار از خشونت و ستم‌اش، برای مسیحیان نمادی است از ایثار برای عشق.

بیشتر بخوانید: