فاطمه معتمد آریا: عکس من را از ولیعصر پایین بیاورید

فاطمه معتمدآریا چندی پیش، برای نخستین بار بدون روسری و حجاب اسلامی در مراسم یادبود و خاکسپاری امین تارخ شرکت کرد.

او در این مراسم گفت: «وقتی تمام ایران عزادار است. بگویم برادرم بود؟ چه بگویم وقتی برادرهایم در حال پرپر شدن هستند؟»

مرضیه برومند، هنرمند دیگری بود که با یک پست اینستاگرامی، خواهان حذف تصویر خود از بیلبورد میدان ولیعصر شد.

خانم برومند با نشر مطلبی در اینستاگرامش نوشته است: «عکس مرا از دیواری که زیرش بچه‌ها و جوان‌ها را سرکوب کردید بردارید. نسبت مرا با شما همواره مردم تعیین کرده‌اند. من همواره در کنار مردم بودم، از این پس هم خواهم بود.»

پیشتر وزیر ارشاد اسلامی، هنرمندانی را که با معترضان همراهی کنند، تهدید کرده بود که ممنوع‌الکار خواهند شد.

معترض دیگر پروانه کاظمی کوهنوردی است که سابقه صعود به چندین قله بالای ۸ هزار متر درهیمالایا را در کارنامه خود دارد.

او در استوری اینستاگرام خود نوشت:‌ «شرم باد که فقط برای سواستفاده نام تصویر ما زنان ایران استفاده می‌شود!»

خانم کاظمی با اعتراض به نمایش عکس خود نوشت: «بسیار از دیدن عکسم در این نگاره در حالی که تصویر زنان و مردان خون‌آلود میهنم در همین خیابان‌ها نقش می‌بندد خشمگینم.»

نصب این بیلبورد با اعتراضات مربوط به آزادی زنان از قوانین فقهی تحمیلی جمهوری اسلامی از جمله حجاب همزمان شده است. از نکات قابل توجه این بیلبورد، حضور چهره هایی مانند فروغ فرخزاد است که در حافظه عمومی عکس های بدون حجابش نقش بسته اما در قرائت رسمی حکومتی به خاطر دیدگاه متفاوت و مدرنش در تمامی این سال ها نادیده گرفته شده بود. حالا چهره فروغ در کنار چهره های حاکمیتی مانند مرضیه دباغ از فرماندهان سابق سپاه پاسداران قرارگرفته که از طرفداران حجاب در چهار دهه حاکمیت جمهوری اسلامی بوده است.

چهره های دیگری هم در این کولاژ ناهمگون دیده می شوند. از مشاهیری مانند مریم میرزاخانی، توران میرهادی و ایران درودی تا چهره های گمنامی مانند فاطمه رهبر، عفت علی عسگری و مریم کاتبی.

بیلبورد ضلع شمالی میدان ولیعصردر اختیار سازمان هنری اوج متعلق به سپاه پاسداران است، هر چند شهرداری تهران می گوید مضامین آن با هماهنگی دو نهاد مشخص می شود.

مجتبی حسن‌زاده، طراح گرافیک این بیلبورد از اعضای خانه طراحان انقلاب اسلامی است. مجموعه ای که زیر نظر سازمان فرهنگی و هنری اوج متعلق به سپاه پاسداران قرار دارد.

اعتراض امروز این سه زن، آخرین نوع از همراهی چهره های فرهنگی و هنری و ورزشی با معترضان در چهارهفته گذشته است. هنرمندان و ورزشکارانی که پاسپورت تعدادی از آنان که در خارج از کشور با مردم معترض همراهی کرده اند، پس از ورود به ایران توقیف و ممنوع الخروج شده اند.

صراحت بی‌سابقه کلام این افراد در حمایت از معترضان به گمان عده‌ای نشانه آن است که جمهوری اسلامی این بار با بحرانی مواجه شده که در چهار دهه اخیر نمونه مشابه نداشته است. بخصوص بازیگران سینما و تلویزیون که طی سال‌های اخیر همواره متهم به کنار آمدن با حکومت ایران برای حفظ منافع شخصی خود بوده‌اند، این بار در صف اول اعتراض به برخورد خشونت با معترضان و حمایت از شعارهای آنها قرار گرفته‌اند و تعداد چهره‌هایی که در صفحه‌های خود در شبکه‌های اجتماعی موضع‌گیری می‌کنند به شکل مداوم بیشتر می‌شود.

نکته مهم درباره همراهی این افراد سرشناس با اعتراض‌ها آن است که ماهیت سینما و تلویزیون در ایران دولتی است. به این معنا که بخش قابل توجهی از تولیدات سینمایی و تلویزیونی را نهادهای دولتی تولید می‌کنند و از سوی دیگر نظارت و سانسور بر این آثار در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا سازمان صداوسیما است.

به علاوه، این دو نهاد طی چهار دهه گذشته و در مقاطع گوناگون این اختیار را داشته‌اند که از فعالیت سینماگران جلوگیری کنند و به اصطلاح آنها را «ممنوع‌الکار» یا «ممنوع‌التصویر» کنند.

بیلبورد میدان ولیعصر چند سال پیش در آستانه حضور ایران در جام جهانی هم حاشیه ساز شده بود. در آن زمان تصویری برآن نصب شد که در آن هیچ زنی دیده نمی‌شد و این موضوع باعث اعتراضاتی شد.

در بیلبورد جدیدی که جایگزین شد، تصویریک زن به مردان اضافه شد. در این پوستر پنج نفر از اعضای تیم ملی ایران در کنار شهروندان ایرانی ایستاده‌ و هنگام شنیدن سرود ملی، دست خود را روی سینه گذاشته‌ بودند.

اما این بیلبورد هم حاشیه های خودش را داشت، زیرا در نسخه میدان ولیعصر، تصویر مسعود شجاعی حذف و مهدی طارمی جایگرینش شده بود. اما در نقاط دیگر تهران، همچنان تصویرآقای شجاعی دیده می شد.

درآن زمان، بسیاری ازکاربران شبکه های اجتماعی این حذف را به دلیل بازی مسعود شجاعی بازیکن تیم پانینیوس یونان در مقابل یک تیم باشگاهی اسرائیلی عنوان کردند.

فیفا، به خاطر آن از ایران توضیح خواست و در نهایت آقای شجاعی که پس از توبیخ از تیم ملی حذف شده بود دوباره در ترکیب تیم ملی ایران قرار گرفت.