قتل در متروی سئول و خشم مردم؛ «چند زن ديگر باید بميرند تا اين کشور عوض شود؟»

جزییات این قتل کشور را تکان داده است. زن ۲۸ ساله‌ای که در ساعات معمول کاری‌اش در شب در ایستگاه مترو کار می‌کرد، نمی‌دانست که کسی او را زیر نظر دارد.

کسی که ادعا می‌شود به او حمله کرده است، جیان جو-هوآن ۳۱ ساله، يک ساعت بیرون دستشویی صبر کرده بود، دستکش به دست و با کلاه يک بار مصرف دوش حمام آماده ايستاده بود و سپس او را تا داخل تعقيب کرده و با ضربات چاقو به قتل رسانده بود.

این اتفاق روز قبل از موعد اعلام حکم او به جرم تعقیب و مزاحمت برای اين زن رخ داد.

اين آزاررسانی سال ۲۰۱۹ یک سال بعد از این‌که این دو نفر شروع به کار با هم کردند آغاز شد. جیان بیش از ۳۰۰ بار به همکارش تلفن زده و به او التماس کرده بود که با او بیرون برود و تهدید کرده بود که اگر رد کند به او صدمه خواهد زد.

وقتی که اين زن در اکتبر گذشته رفتار او را گزارش کرد، مرد از کارش اخراج شد و او را دستگیر کردند. اما به رغم تحقیقات پلیس و درخواست از دادگاه برای بازداشت او، او هیچ وقت حبس نشد و هیچ دستور منع نزدیک شدن به این زن را دریافت نکرد.

این قربانی یک ماه تحت حفاظت پلیس قرار گرفت تا به این نتیجه رسیدند که چیز مهمی وجود ندارد که گزارش کنند. پس از آن جیان به تهدید و تعقیب او ادامه داد.

والدین این زن و دو خواهر جوانترش از زمان وقوع قتل به ندرت محل نگهداری جنازه را ترک کرده‌اند. جنازه او هنوز آن‌جا در میان دسته‌گل‌هایی از سیاست‌مدارانی متأسف آرمیده است.

این خانواده نه تنها به خاطر از دست دادن دخترشان ویران شده‌اند بلکه یک دلیل دیگرش این است که او هرگز به خانواده‌اش نگفته بود چه بر سرش می‌رود. مادرش چنان آسیب‌ روانی دیده است که به زحمت تکلم می‌کند. او تصمیم گرفته است هویت دخترش را مخفی نگه دارد.

عموی او به من می‌گوید: «ما هیچ وقت نگران او نبودیم. او خیلی باهوش و مستقل بود». و با افتخار به یاد می‌آورد که چطور شاگرد اول کلاس‌اش بوده و بورسیه‌ای برای تحصیل در دانشگاه سئول دریافت کرده است.

او بزرگ‌ترین خواهر بود و از دو خواهرش مراقبت می‌‌کرد. او می‌گوید در این سال‌ها هيچ نشانه‌ای از رنج از خود نشان نداده بود که حاکی از این است که نمی‌خواسته باری به دوش آن‌ها بيفزاید.

او وضعیت خود را تنها با وکیلش در میان نهاده بود که آخرین بار صبح روز قتل، يک روز قبل از صدور حکم تعقیب‌کننده‌اش به او پیامی فرستاده بود. نوشته بود: «ديگر چیزی نمانده.»

خانواده او حالا در کنار بقیه کشور شاهد آشکار شدن جزییات هولناک پرونده او هستند. این ماجرا ضعف‌های قوانین آزار تعقیب در کره جنوبی را آشکار کرده است و منجر به اتهاماتی شده است مبنی بر این‌که کشور خشونت علیه زنان را به قدر کافی جدی نمی‌گیرد.

تا سال گذشته، تعقیب و آزار تحت عنوان سوء رفتار طبقه‌بندی می‌شد و مجازات‌اش تنها جريمه‌ای اندک بود. بالاخره در اکتبر قانونی در این باره تصویب شد ولی بسیاری استدلال کردند که اين قانون ناکافی است و از قربانیان حفاظت نمی‌کند. عمدتاً به این دلیل که مقرر کرده است که خاطی را تنها وقتی می‌توان تعقیب قضایی کرد که قربانی رضایت داده باشد.

می‌گویند این راه فرار این امکان را برای تعقیب‌کننده فراهم می‌کند که با قلدری قربانیان را وادار به پس گرفتن پرونده کنند – درست همان‌کاری که جیان سعی می‌کرد با تهدید قربانی‌اش انجام دهد. جیان گویا به پلیس گفته بود که او را به قتل رسانده است چون از او به خاطر شکایت قانونی‌اش بیزار بوده است.

داده‌هایی که بی‌بی‌سی از سازمان ملی پليس کره جنوبی به دست آورده است نشان می‌دهد که از زمان لازم الاجرا شدن قانون در سال گذشته، ۷۱۵۲ نفر به خاطر آزار تعقیب دستگیر شده‌اند ولی تنها ۵ درصد از مظنونان بازداشت شده‌اند. در مواردی که پلیس از دادگاه‌ها درخواست بازداشت مظنون را کرده است، یک مورد از هر سه مورد رد شده است.

رئیس‌جمهور کره جنوبی، یون سوک-یئول اذعان کرده است که قوانین موجود در این کشور ناکافی هستند و به وزارت دادگستری دستور تقویت آن را داده است.

پروفسور سو-جونگ که روان‌شناس جنایی و مشاور دولت است، می‌گوید بعد از شنيدن خبر قتل نمی‌توانسته بخوابد و اذعان می‌کند: «ما نتوانستیم از او حفاظت کنیم در نتیجه بله در برابر او مسئولیم.»

اين استاد پیشنهاد می‌کند که وزارت دادگستری گزاره‌ای را که مستلزم ابراز رضایت قربانی برای تعقیب قضايی است حذف کند. در عین حال، دیوان عالی پیشنهاد کرده است که مظنونان که بازداشت نشده‌اند باید دستور منع نزدیک شدن دریافت کنند.

اما به رغم تمام این وعده‌ها، خشم مردم رو به افزایش است. این هفته، صدها نفر در سئول با لباس سیاه تجمع اعتراضی کردند و به سوگواری برای قربانی پرداختند.

معترضان فریاد می‌زدند که کارفرمای او، پلیس و دادگاه‌ها در برابر او مسئولند و مرگ او نشانه‌ای از مشکلی بسیار بزرگ‌تر است. آن‌ها بیم دارند که اين اتفاق ممکن است برای هر کسی رخ بدهد و هيچ جا امن نباشد.

این ماجرا خاطرات قتل مشابه دیگری در شش سال پیش را زنده کرده است که زنی بیست و چند ساله در یک دستشویی عمومی نزدیک ایستگاه گنگنام به دست مردی با ضربات چاقو به قتل رسید که بعداً گفته بود به انتقام همه زنانی که او را تحقیر کرده‌اند او را کشته است.

برای معترضان، اين قتل ثابت می‌کند که چیزی عوض نشده است. سازمان‌دهندگان تجمع پشت بلندگو فریاد می‌زنند: «قبلاً هم ما را فریب داده‌اند که تغيیر از راه می‌رسد. ببینیم این بار چه می‌شود.»

چوی جین-هیوپ، رئیس گروه «ارتباط زنان» می‌گوید: «نیازی به قوانین جدید نداریم. چیزی که لازم است تغییر رویکرد مسئولین نسبت به قربانیان است.». او دولت را ملامت می‌کند که دست خود را در خصوص حقوق زنان بسته است.

طی مبارزات انتخاباتی اخیر، رئیس‌جمهور وعده داده بود که «وزارت برابری جنسیتی» را تعطیل کند و آن را بلاموضوع اعلام کرده بود، با این توجیه که جنسیت‌گراییِ ساختاری دیگر وجود ندارد. وقتی وزیر برابری جنسیتی از صحنه قتل دیدن کرد به گزارشگران گفت که باور ندارد که این پرونده خشونت جنسیت‌محور باشد. حالا درخواست‌هایی برای استعفای او مطرح شده است.

لی چای-هویی ۲۳ ساله گل سفیدی را در ایستگاه مترو می‌گذارد و سرش را به احترام خم می‌کند.

می‌گوید: «بسیار عصبانی‌ام. ما این جنایت‌ها را تحت عنوان یک قتل بدون فکر دیگر گزارش می‌کنیم ولی زنان هستند که مدام تعقیب می‌شوند و به آن‌ها حمله می‌شود و سياست‌مداران ما آن را نادیده می‌گیرند. مردم می‌گویند که کره جنوبی چه جای امنی است ولی به عنوان یک زن بیست و سه ساله اصلاً نمی‌توانم این را باور کنم. احساس می‌کنم در جامعه‌ای بسیار خطرناک زندگی می‌کنم.»

دوستان چای-هویی جمله‌ای دارند که با آن به هم تبریک می‌گویند: «یک روز دیگر هم زنده ماندیم.»

این احساس را در ده‌ها یادداشتی که آنجا چسبانده‌اند می‌شود دید که می‌پرسند: «چند زن ديگر باید بميرند تا اين کشور عوض شود؟»