قتل مرموز ارشد شریف روزنامه‌نگار پاکستانی در کنیا و اعتراضات سراسری در پاکستان

پاکستان می‌گوید بازرسان را برای کمک به تحقیقات در مورد این رویداد به کنیا فرستاده است.

چگونه اتفاق افتاد؟

اواخر عصر یکشنبه، شریف سوار یک تویوتا لندکروز بود که در یک جاده روستایی آسفالت نشده در حدود ۳۰ کیلومتری حومه نایروبی، پایتخت کنیا، در حرکت بود. پلیس به سمت خودرو شلیک کرد که منجر به کشته شدن این خبرنگار شد.

اما چرایی آن دقیقا مشخص نیست.

پلیس کنیا در مورد این تیراندازی اظهارات ضد و نقیضی بیان کرده است.

پلیس در یکی از روایت‌ها گفته است که خودرویی که آقای شریف در آن بود با یک خودرویی به سرقت رفته، اشتباه گرفته شد.

گزارش اولیه پلیس حاکیست که ماموران در جستجوی یافتن خودروی گم شده بودند که او کشته شد.

بنا به این گزارش، راننده لندکروز شریف از دستور توقف در سد معبر سرپیچی کرده و مأموران در زمان دور شدن خودرو دستکم ۸ بار به سمت آن تیراندازی کرده‌اند که در این میان خبرنگار کشته شده است.

در روایت دیگر پلیس از این رویداد، یکی از افراد داخل خودرو ابتدا شلیک کرده و بعد ماموران با تیراندازی متقابل پاسخ دادند. پلیس می‌گوید در نتیجه تبادل آتش، گلوله به دست یک افسر اصابت کرده است.

دو سوال کلیدی در تحقیقات وجود دارد:

اینها از جمله موضوعاتی است که باید توسط واحد امور داخلی پلیس و همچنین ناظر پلیس، یک اداره مستقل نظارت بر پلیس، مورد بررسی قرار گیرد، که هر دو در حال تحقیق در مورد آنچه اتفاق افتاده، هستند.

مشخص نیست که شریف برای اولین بار چه وقت وارد کنیا شد یا با ویزای تجاری یا توریستی سفر می‌کرد.

با این حال، آنچه مشخص است، این است که او در ماه آگوست پاکستان را ترک کرد و در امارات متحده عربی و احتمالاً بریتانیا بوده است.

شریف به عنوان یکی از حامیان سرسخت عمران خان، نخست وزیر برکنار شده شناخته می‌شد و قبل از ترک کشور، از آزار و اذیت شکایت کرده بود.

پس از مرگ او، شعیب رزاق، وکیلش گفت که دولت پاکستان با مقامات در دبی تماس گرفته و درخواست استرداد وی به پاکستان را کرده بود.

آقای رزاق گفت که شریف با دانستن این موضوع به سرعت برای حفظ جانش به کنیا رفت، جایی که به راحتی می‌توانست در بدو ورود ویزا بگیرد و قبلاً دوستان و آشنایانی در آنجا داشت که می‌توانستند از او میزبانی کنند.

در زمان مرگ، آقای شریف با یک تبعه دیگر پاکستانی که گمان می‌رود ساکن کنیا باشد، در خودرو بوده است. گمان می‌رود که او پیش این دوست‌اش زندگی می‌کرده است.

یا ممکن است ارتباط کاری میان آنها وجود داشته باشد.

جان آلن نامو، روزنامه‌نگار تحقیقی کنیایی گفته است که آقای شریف با او برای مستندی که روی دست داشت و هنوز منتشر نشده، مصاحبه کرده است. تریلر این مستند نشان می‌دهد که در مورد افشاگری فساد در پاکستان است.

مشخص نیست که ارتباط با کنیا چه بوده، آقای نامو بعدا روشن کرد که اگرچه در کنیا با او مصاحبه شده بود، اما در واقع آقای شریف را از نزدیک ندیده است.

کشته شدن شریف ممکن است یک حادثه ناگوار باشد، اما مرگ او و دستگیری اخیر ۹ افسر پلیس به دلیل ناپدید شدن دو شهروند هندی و راننده آنها در ماه جولای، بار دیگر پلیس کنیا را در مرکز توجه قرار داده است.

دهه‌ها، واحدهای ویژه یا نخبه در داخل پلیس، مانند واحد خدمات ویژه (SSU) که اکنون منحل شده است، به انجام قتل‌های غیرقانونی، آدم‌ربایی و شکنجه مظنونان متهم شده‌اند.

این پرونده‌ها یک راز آشکار بوده است، اما اعلام اخیر ویلیام روتو، رئیس جمهور تازه منتخب این کشور مبنی بر بسته شدن واحد خدمات ویژه اولین بار است که یک رئیس دولت، آشکارا در مورد جنایات پلیس صحبت می‌کند.

گروهی از سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی و محلی می‌گویند تحقیقات مستقل بیش از ۶۰۰ قتل را به واحدهای ویژه پلیس مرتبط کرده است.

برخی از افسران پلیس نیز متهم شده اند که سلاح‌های خود را به مجرمان داده‌اند یا آنها را برای ترور استخدام کرده‌اند. اما هیچ یک از این پرونده‌ها هنوز به محاکمه نرسیده است.

دستگیری ۹ افسر پلیس در ارتباط با ناپدید شدن دو شهروند هندی به عنوان یک نقطه عطف تلقی شده است. اگرچه در حال حاضر فقط در حد اتهامات هستند و محکومیت نیستند، حتی شدیدترین منتقدان دولت این را به عنوان اولین گام در رسیدگی به افراط و تفریط پلیس ستوده‌اند.

روز جمعه، دادستان ارشد کنیا گفت که چندین افسر ارشد پلیس ممکن است به جنایات علیه بشریت متهم شوند، از جمله قتل یک نوزاد، که در زمان مبارزات انتخاباتی ۲۰۱۷ و پس از آن انجام شده است.

شریف به عنوان حامی عمران خان، نخست وزیر پیشین و منتقد ارتش پاکستان، دشمنان زیادی پیدا کرده بود. قبل از اینکه پاکستان را ترک کند با اتهامات احتمالی فتنه روبه رو شد و برنامه تلویزیونی او به دلیل اینکه ارتش [را متهم می‌کرد] در برکناری آقای خان در ماه اپریل دست داشته، منع شد.

اتهامات مربوط به قتل او در اظهارات چهره‌های مختلفی مطرح شده که در کنفرانس‌های مطبوعاتی گمانه‌زنی کرده‌اند.

فیصل وودا، زمانی وزیر دولت عمران خان، گفت که اگرچه آقای شریف در کنیا کشته شد، اما نقشه [تروراش] در پاکستان ریخته شد – البته نه توسط چهره‌های نهادهای امنیتی – او شواهدی برای اثبات آن ارائه کرد.

خود عمران خان نیز گفته که در اوایل سال جاری از طرح قتل آقای شریف مطلع شده و به او پیشنهاد داده که از پاکستان خارج شود.

و در حرکتی خیلی غیرمعمول، ژنرال ندیم احمد انجم، رئیس سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آی‌اس‌آی)، به روزنامه‌نگاران نام همه افراد – از جمله چهره‌های ارشد رسانه‌ای – را داد که از کارهای آقای شریف اطلاع داشتند و ممکن است به نحوی با مرگ او ارتباط داشته باشند.

او افزود که نظامیان جان او را تهدید نمی‌کردند.