ماموریت اروپایی راهی اقمار مشتری می شود
این کاوشگر شش تنی راه درازی در پیش دارد
- نویسنده, جاناتان آموس
- شغل, خبرنگار علمی بیبیسی
آژانس فضایی اروپا (اِسا) روز پنجشنبه ماهوارهای را راهی سیاره مشتری خواهد کرد که یکی از بلندپروازانهترین ماموریتهای این سازمان تا این لحظه است.
این ماهواره در سفری هشت ساله به سوی قمرهای اصلی مشتری خواهد رفت.
شواهد خوبی وجود دارد که این کرات یخی – کالیستو، یوروپا و گانیمید – حاوی اقیانوسهایی از آب مایع در اعماق خود هستند.
هدف ماموریت اِسا پاسخ دادن به این سوال است که آیا این اقمار شرایط لازم برای بقای حیات را دارند.
این پروژه به «کاشف اقمار یخی مشتری» یا به طور مخفف به «جوس» معروف است.
هدف این ماموریت تلاش برای ردیابی حیات نیست. اما میتواند به درک این موضوع کمک کند که آیا شرایط موجود در اقیانوسهای پنهان در اقمار مشتری حاوی حداقل امکانات لازم برای بقای ارگانیسمهای میکروبی هست یا نه.
پروفسور کارول ماندل، مدیر علوم اسا، میگوید که این ایده عجیبی نیست.
او به بیبیسی نیوز گفت: «ما در همه محیطهای افراطی زمین، مثلا به شدت اسیدی، در معرض پرتوهای شدید رادیواکتیو، بسیار سرد یا داغ – نوعی آثار حیات میکروبی را در میبینیم.»
«اگر به فوارههای آتشفشانی در بستر اقیانوسهای زمین نگاه کنید، شبیه کرات بیگانه به نظر میرسد. دلیلی ندارد که حیات میکروبی نتواند در سایر نقاط با شرایط مشابه وجود داشته باشد. هدف ما مطالعه همین شرایط با کمک ماموریت جوس است.»
این ماموریت ۱.۶ میلیارد یورویی قرار است در سال ۱۳:۱۵ گرینویچ با موشک آریان-۵ از کورو در گینه فرانسه پرتاب شود.
منبع تصویر، NASA/JPL
گالیلئو گالیله منجم و فیزیکدان ایتالیایی چهار قمر بزرگ مشتری را در سال ۱۶۱۰ شناسایی کرد. این ماموریت فقط از آیو (بالا) بازدید نخواهد کرد
آریان انرژی لازم برای گسیل مستقیم جوس به مشتری را ندارد، بنابراین کاوشگر را در مسیری برای حرکت در بخش درونی منظومه شمسی قرار خواهد داد. کاوشگر بعدا با عبور از کنار زهره و زمین نیروی محرکه لازم برای انجام سفر نهایی را پیدا خواهد کرد؛ تکنیکی که به قلاب سنگ گرانشی معروف است.
انتظار میرود این ماموریت در ژوئیه سال ۲۰۳۱ به سیستم قمرهای مشتری برسد.
جوس ۳۵ عبور نزدیک از کنار این اقمار انجام خواهد داد به طوری که از حدود ۴۰۰ کیلومتری سطح آنها عبور خواهد کرد و نهایتا در مدار گانیمید مستقر خواهد شد.
این کاوشگر حاوی ۱۰ ابزار است که شامل انواع دوربینها، آشکارساز ذرات، یک رادار برای نقشه برداری از جزئیات زیر سطح و حتی یک «لیدار» برای تهیه نقشه سه بعدی از سطح این اقمار میشود.
اما این مغناطیسسنج ساخت امپریال کالج لندن است که مهم ترین دادهها را جمعآوری میکند. این دستگاه درباره خواص اقیانوسهای پنهان این قمرها اطلاعات جمع خواهد کرد.
پروفسور میشل داگرتی محقق ارشد مغناطیسسنج از دانشگاه امپریال میگوید: «ما عمق اقیانوس، میزان نمک آن، عمق پوسته پوشاننده اقیانوس، و اینکه آیا اقیانوس با گوشته سنگی قمر در تماس است یا نه را شناسایی خواهیم کرد.»
«بنابراین ساختمان درونی قمر را تا حدودی درک خواهیم کرد و با کمک مشاهدات با سایر ابزارهایی که به سطح مینگرند، پی خواهیم برد که آیا مواد ارگانیک در سطح وجود دارد یا نه.»