محکومیتهای گسترده جهانی ممنوعیت کار زنان در سازمان ملل از سوی طالبان
کارمندان سازمان ملل در قندهار
ممنوعیت کار زنان افغان در دفاتر سازمان ملل در افغانستان از سوی طالبان، واکنشها و محکومیتهای گسترده بینالمللی در پی داشته است.
وزیران خارجه آمریکا، نروژ/ناروی و چند کشور دیگر و نهادهای بینالمللی این اقدام طالبان را نکوهش کردهاند.
روز چهارشنبه (۱۴حمل/فروردین) سازمان ملل اعلام کرد که مسئولان طالبان به آنها اطلاع داده که دیگر هیچ زن افغان اجازه کار در دفاتر سازمان ملل در افغانستان را نخواهد داشت. سازمان ملل نیز به تمام کارمندان (زن و مرد) خود گفته که تا اطلاع ثانوی به محل کار خود حاضر نشوند.
در تازهترین واکنشها آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا و توماس وست و رینا امیری، نمایندگان ویژه این کشور برای افغانستان این تصمیم طالبان را محکوم کردهاند.
آقای بلینکین نوشته است که از این تصمیم «شنیع» ناراحت شده است. او افزوده است: «این امر افغانهای آسیبپذیر را که به کمکهای بشردوستانه وابسته هستند، تهدید خواهد کرد. ما از طالبان میخواهیم که افغانها را در اولویت قرار دهند و این تصمیم را لغو کنند.»
توماس وست نیز این تصمیم را «گامی دیگری به عقب که به مردم افغانستان آسیب خواهد زد»، توصیف کرده و نوشته است که آمریکا در محکومیت این تصمیم طالبان در کنار سازمان ملل ایستاده است.
رینا امیری، نماینده ویژه آمریکا در امور زنان و حقوق بشر افغانستان نیز نوشته است که «این تصمیم غیر قابل دفاع» که در راستای حذف زنان از جامعه گرفته شده همه افغانها را صدمه خواهد زد و به شدت به اقتصاد نیز ضربه خواهد زد.
«اقدامی خلاف آموزههای اسلام»
استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل نیز تاکید کرده اعمال این تصمیم به مردم افغانستان که میلیونها نفر از آنها به این کمک نیاز دارند، آسیب میرساند.
همچنین امینه محمد، معاون دبیر کل سازمان ملل و سیما بحوث، رئیس بخش زنان این سازمان در بیانیههای جداگانه این تصمیم طالبان را محکوم کردهاند.
امینه محمد گفته است که این نقض آشکار حقوق اساسی زنان است و کارکنان محلی زن در فعالیتهای این سازمان حیاتی هستند و برخی از عملیاتهای نجاتدهنده جان انسانها را پیش میبرند.
او افزوده که کارمندان زن با وجود ممنوعیت حقوق/معاش خود را دریافت خواهند کرد و این سازمان با مقامهای طالبان در گفتگو است تا این ممنوعیت لغو شود.
خانم محمد نوشته که از این موضوع عمیقاً ناراحت است که در ماه رمضان «آنچه که از طالبان میبینیم اقدامی خلاف آموزهها و اعتقادات اسلامی است». او اضافه کرده که قرآن و حدیث پیامبر به زنان اجازه کار و آموزش داده است.
خانم بحوث نیز این اقدام طالبان را «تبعیضآمیز» خوانده و گفته در همبستگی با همکاران زن خود در کنار آنها ایستاده است. او گفته این تصمیم طالبان «زخم زدن به خود و به کشور» است.
زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه پیشین آمریکا برای افغانستان که در مذاکرات طالبان با آمریکا نقشی عمده داشت نیز این اقدام طالبان را «تصمیمی غلط» خوانده و گفته که چنین کاری ممکن است میزان کمکهای بینالمللی به افغانستان را کاهش دهد.
او افزوده که رهبران طالبان در مذاکرات دوحه به شکل علنی و غیرعلنی متعهد به احترام به حقوق زنان شده بودند. او گفته که طالبان باید به این تعهدات خود عمل کنند.
«تبعیض سیستماتیک علیه زنان»
محمد حنیف اتمر، آخرین وزیر خارجه دولت پیشین با همرسانی توییت دبیر کل سازمان ملل در این مورد نوشته است که تحت حاکمیت طالبان این مشکل قرار نیست حل شود و بیانیههای راهبردی برای نجات میلیونها نفر نیست. او از دبیر کل سازمان ملل خواسته که برای ایجاد مذاکرات میان گروههای مختلف افغانها تلاش کند تا یک راه حل سیاسی پیدا شود.
پیتر استانو، سخنگوی اداره امور خارجی اتحادیه اروپا نیز نوشته است که از این تصمیم طالبان به شدت شوکه شده است.
سازمان پزشکان بدون مرز نیز نوشته است که این اقدام مسئولان طالبان را به شدت محکوم کرده است.
این نهاد نوشته است: «این یک گام دیگر در راستای تلاش سیستماتیک آنها (طالبان) برای حذف زنان از همه جنبههای زندگی عمومی است… هیچ کشوری وقتی نیمی از جمعیت آن به حاشیه رانده شده باشد و به طور سیستماتیک مورد تبعیض قرار بگیرد، نمیتواند پیشرفت کند.»
این سازمان افزوده که این تصمیم بحران انسانی در افغانستان را شدیدتر خواهد کرد.
یان ایگیلند، رئیس شورای پناهندگی ناروی/نروژ نوشته است که اولین ضربه ممنوعیت کار زنان به همکاران زن این سازمان وارد شد و اکنون شامل حال تمام زنان افغان در سازمان ملل شده است. او اضافه کرده که طالبان که خود را در رأس امور قرار دادهاند باید امکان بقای مردم را فراهم کنند نه این که مانع آن شوند.
یونیسف، صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل هم نوشته که کارکنان محلی زن این اداره نیز از کار منع شدهاند و این اقدام را «نامعقول» خوانده و آن را محکوم کرده است.
دولت فرانسه نیز از طالبان خواسته است که فوراً این ممنوعیت را لغو کند.
فرانسوا دلماس، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه گفت که پاریس به شدت این تصمیم را محکوم میکند.
لرد طارق احمد، معاون امور خاورمیانه وزیر خارجه بریتانیا نیز در توییتی از این تصمیم اظهار انزجار کرده است و گفته نقش زنان برای آینده اقتصادی افغانستان بسیار حیاتی است.
پنی وانگ، وزیر خارجه استرالیا هم گفته که کشورش این تصمیم طالبان را محکوم و از «تلاش خستگیناپذیر» سازمان ملل در حمایت از حقوق زنان حمایت میکند.
او در توییتی نوشته است که استرالیا در کنار مردم افغانستان ایستاده است.
آنیکن هویتفلد، وزیر خارجه نروژ و ناناییا ماهوتا، وزیر خارجه نیوزیلند نیز ضمن نکوهش این اقدام نوشته اند که ادارات سازمان ملل به کارمندان زن خود متکی است تا کمکرسانی حیاتی را انجام دهد.
با این حال طالبان تاکنون در این مورد اظهار نظری نکردهاند.
از زمانی که طالبان قدرت را در تابستان ۲۰۲۱ به دست گرفتند، آزادی زنان به طور فزایندهای سلب شده است.حکومت طالبان چند ماه قبل (دسامبر ۲۰۲۲) زنان را از کار در نهادهای غیردولتی داخلی و بینالمللی ممنوع کرد.
هرچند پس از محکومیتهای جهانی و سفر مقامهای سازمان ملل به افغانستان، در برخی ادارات و عملیاتهای امدادرسانی که حضور زنان حتمی بود به شمار معدودی از زنان اجازه فعالیت داده شد.