ملکه الیزابت دوم: چرا مراسم خاکسپاری او مراسمی غیرقابل مقایسه با هر مراسم دیگری است

دو هزار مهمان، ۵۰۰ شخصیت مهم خارجی، ۴۰۰۰ نیروی نظامی و میلیاردها نفر تماشاچی در سراسر جهان.

مراسم رسمی خاکسپاری ملکه الیزابت دوم، مراسمی غیرقابل مقایسه با هر مراسمی در قرن بیست و یکم را رقم زد.

این مراسم در کنار حال و هوای غمگینش، موقعیتی بود برای گرد هم آمدن رهبران و سیاست‌مداران جهان. گردهمایی‌ای که به خاطر خواهد ماند.

اعضا خانواده سلطنتی، شاهزادگان، رئیس‌جمهورها و نخست وزیران برای مراسم خاکسپاری ملکه در کلیسای وست مینستر گرد هم آمدند. ما با حداقل دو نفر از آن‌ها در برنامه یکشنبه‌مان صحبت کردیم.

بیشتر بخوانید:

این مراسم در درجه اول اهمیت بسیاری در بزرگداشت مرگ ملکه دارد. ادای دینی در ابعاد جهانی به زنی که برای مدتی چنین طولانی یکی از شناخته‌شده‌ترین رهبران جهان بود.

یک دیپلمات عالی‌رتبه به من گفت: «همه می‌خواهند در مراسم خاکسپاری ملکه شرکت کنند چون او مانند فردی از خانواده است. یک‌جور احساس تعلق وجود دارد. این مراسم مانند مراسم خاکسپاری خانوادگی است.»

درعین‌حال نیمی از رهبرانی که برای ادای احترام در این مراسم شرکت می‌کنند نیم‌نگاهی دارند به آنچه برایشان به دنبال خواهد داشت و معنی‌ای که برایشان دارد.

دیپلمات دیگری گفت: «این بزرگ‌ترین مراسم خاکسپاری و ادای دین قرن است. هر رهبری در جهان می‌خواهد آن را ببینید و در آن دیده شود. آن‌ها که اینجا نباشند و در اینجا دیده نشوند، حضور در بزرگ‌ترین عکس یادگاری دوران را از دست‌داده‌اند.»

در گردهمایی‌ها مختلف جهانی که در آن‌ها حضور داشته‌ام همیشه تأثیر حضور خانواده سلطنتی بر سیاستمداران و شخصیت‌های خارجی را دیده‌ام.

همیشه جنب‌وجوش و هیجانی برای گرفتن عکسی با ملکه وجود داشت. حتی دیده‌ام رئیس‌جمهورها چطور همدیگر را کنار می‌زنند تا به او نزدیک‌تر باشند.

این مراسم همچنین فرصتی برای خود رهبران جهان است که همدیگر را از نزدیک ببینند. نه‌فقط برای اینکه بفهمند کدام رهبر مرد آرایش غلیظی کرده است یا کدام‌یک هواپیمایی چشمگیرتر دارد (جای تعجب ندارد اگر یکی از آن‌ها با ایر فورس وان از راه رسیده باشد.) بلکه برای پیدا کردن لحظه‌هایی که به قول بارونس آموس، بتوان در آن چند کلمه رد و بدل کرد. چند گفتگو که خود ملکه می‌توانست در کنار مراسم رسمی، با دیگران داشته باشد. گفتگوی‌هایی که بسیار مؤثر بودند.

شاید سوار اتوبوسی که روز دوشنبه مهمانان را به وست منیستر ‌برد (بله، رئیس‌جمهورها و نخست‌وزیرها هم سوار اتوبوس می‌شوند) یا در پذیرایی روز یکشنبه پادشاه فرصتی برای چنین گفتگویی‌هایی پیش آمده باشد.

شاید بعد از پایان مراسم پراحساس مذهبی، موقع گفتگو باشد. هر موقعیتی که بوده باشد، سیاستمداران و دیپلمات‌ها همیشه منتظر فرصت مناسب هستند. برای یک‌لحظه آرام و مناسب برای تماس و ارتباط برقرار کردن، برای ابراز نگرانی در مورد موضوعی.

لیست مهمانان خودش مقیاسی است برای سنجیدن قدرت و سیاست در سال ۲۰۲۲. تنها تعداد بسیار کمی از کشورها کاملاً از این لیست حذف‌شدند. روسیه و بلاروس به دلیل جنگ در اوکراین دعوت نشدند.

کشورهای دیگری مانند سوریه، میانمار، افغانستان و ونزوئلا در لیست نبودند. رابطه سردتر با بعضی دیگر کشورها هم با دعوت کردن از دیپلمات‌ها و نه رهبرانشان نشان داده‌شده. مانند کره شمالی.

همچنین بعد از مقداری پس‌وپیش کردن عاقبت فهمیدیم که از رهبر چین هم دعوت‌شده تا برای ادای احترام به ملکه شرکت کند. هرچند تعدادی از نمایندگان مجلس گفته بودند قطعاً گروه چینی در تالار وست میینستر خوش آمدگویی گرمی نخواهند دید.

انتخاب مهمان‌ها، نحوه طراحی مراسم و برنامه‌ریزی محل نشستن مهمان‌ها همگی تصمیمات مهمی هستند.

یکی از سفیران گفت: «این مراسم جای زیادی برای فعالیت دیپلماتیک به شما نمی‌دهد.» رهبران جهان در درجه اول برای ادای احترام به اینجا می‌آیند.

دوران سلطنت ملکه و شهرت بی‌نظیر دیپلماتیک او در جهان غیرقابل مقایسه است و مراسم خداحافظی با او هم به همین میزان بی‌همتا بود.

او خود در برنامه‌ریزی دقیق آن نقش داشت و هیچ‌کس به‌اندازه خود ملکه مرحوم به قدرت و تأثیرگذاری چنین مراسمی آگاه نبود.