منشا شیوع ویروس کرونا؛ گروه چینی سرانجام نتیجه تحقیقات خود را گزارش کرد
گروه چینی بازار ماهی و گوشت حیوانات وحشی ووهان را با ویروس کرونا مرتبط دانسته است
- نویسنده, ویکتوریا گیل
- شغل, خبرنگار بخش علمی بیبیسی
یک گروه تحقیقاتی در چین نتیجه بررسی نمونههایی از اقلام فروخته شده در بازارهای مواد غذایی چین در طول سه سال منتهی به شیوع ویروس کرونا در این کشور را منتشر کرده است.
مرکز توجه این گروه بازار فروش غذاهای دریایی و گوشت حیوانات وحشی در شهر هوانان و هدف یافتن منشاء شیوع ویروس کرونا بوده است.
این اولین گزارش حاوی تجریه و تحلیل شواهد زیستشناسی است که در سال ۲۰۲۰ از این بازار جمعآوری شده است.
نظر این گروه این بوده است که با ارتباط دادن این ویروس به حیوانانی که گوشت آنها در این بازار فروخته میشود میتوان مسیر شیوع کرونا در میان جمعیت انسانی را یافت.
آنها نتیجه گرفتهاند که نمونههای گرفته شده از مبتلایان به این بیماری حاوی مواد ژنتیکی یافت شده در حیوانات وحشی هم هست.
برخی از پژوهشگران همچنان معتقدند که نتیجهگیری این پژوهش دلیل دیگری بر آن است که این بیماری در ابتدا از یک حیوان آلوده به انسان منتقل شده است.
اما پژوهشگران دیگری خواستار احتیاط در تفسیر یافتههای این گروه از پژوهشگران چینی شده و گفتهاند که معلوم نیست جرا انتشار شواهدی از محتوای ژنتیکی نمونههای گرفته شده سه سال به طول انجامیده است.
نظریه دیگری که برای شیوع این بیماری مطرح است این است که ویروس عامل آن به طور تصادفی از یک آزمایشگاه تحقیقات بیولوژیکی در ووهان به خارج نشت کرد.
شواهد قطعی نیست
تیم تحقیقاتی چینی نسخه اولیه مطالعه خود را در ماه فوریه ۲۰۲۲ به صورت آنلاین منتشر کرد اما این گزارش حاوی اطلاعات ژنتیکی کاملی از نمونههای جمعآوری شده از بازار نبود.
در ماه مارس سال جاری، یک گروه بینالمللی متشکل از پژوهشگران از کشورهای مختلف ارزیابی خود از جزئیات توالی ژنتیکی نمونههای برداشته شده از بازار فروش گوشت حیوانات وحشی را که در اینترنت به شراکت گذاشته بود منتشر کرد.
این بررسی جدید که قبل از انتشار در نشریه علمی نیچر توسط دانشمندان دیگر تأیید شده است، شامل جزئیات مهمتری در مورد محتوای نمونههایی است که از غرفهها، سطوح، قفسهای حیوانات و ابزار قصابی داخل بازار جمعآوری شده است.
تصویری که از بازار هوانان در سال ۲۰۲۰ و قبل از شیوع جهانی کرونا گرفته شده سگهای راکون را نشان میدهد که برای مصرف گوشت آنها فروخته میشود
براساس مقاله گروه پژوهشی چینی آزمایش ویروسی برخی از نمونههای جمعآوریشده از محلهای فروش حیوانات وحشی وجود ویروس کرونا را در این اماکن نشان داده است.
در گزارش آنها آمده است که بررسی این نمونهها همچنین نشان داد که حیواناتی که در این بازارها فروخته میشوند، به خصوص سگهای راکون زنده، در برابر عفونت به این ویروس حساس هستند.
البته پژوهشگران چینی خود خاطرنشان کردهاند که یافتههای آنان در حد اثبات قطعی و نهایی چگونگی شیوع این ویروس نیست.
آنان در گزارش خود نوشتهاند که «پیدا شدن ویروس کرونا در نمونههای برداشت شده از این بازارها لزوما ثابت نمیکند که حیوانات عرضه شده در آنها آلوده بودهاند.»
به عبارت دیگر، این احتمال وجود دارد که این ویروس توسط حیوانات به بازار آورده نشده بلکه یک فرد آلوده عامل ورود آن به این بازارها و آلودگی حیوانات بوده است.
پروفسور دیوید رابرتسون، استاد ویروسشناسی دانشگاه گلاسکو در بریتانیا، از زمان ظهور ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ در تحقیقات ژنتیکی در مورد منشا این ویروس مشارکت داشته است.
او به بیبیسی گفت «مهمترین جنبه این مجموعه تحقیقاتی جدید این است که اطلاعاتی را در اختیار دیگران گذاشته تا روی آنها تحقیق کنند.»
او افزود که در مجموع، نمونههای موجود در این گزارش «حاوی شواهد قانعکنندهای است در این مورد که احتمال دارد حیوانات فروخته شده در بازار به این ویروس آلوده بودهاند که شواهد مهمی است.»
به گفته پروفسور رابرتسون، «وقتی شما این را با این واقعیت که موارد اولیه شیوع کرونا ووهان به بازار مرتبط است کنار هم می گذارید، شواهد محکمی از این است که این مکان شیوع گسترده بیماری است.»
یافتههای گروه تحقیقات چینی در زمانی منتشر شده که نظریه نشت ویروس از آزمایشگاهی در چین به عنوان منشاء شیوع کرونا در آمریکا مورد تاکید بیشتری قرار گرفته است.
دولت چین به شدت این نظریه را به شدت رد کرده که ویروس مرگبار کرونا از یک مرکز تحقیقاتی چینی به بیرون نشت کرد و باعث آلودگی جمعیت انسانی شد اما افبیآی – پلیس فدرال آمریکا – تاکید دارد که اکنون قانع شده است که این سناریو «محتملترین» توضیح برای شیوع ناگهانی این بیماری بوده است.
وزارت انرژی آمریکا نیز همین نتیجهگیری را تایید کرده است.
نهادها و سازمانهای مختلف در آمریکا منشاء شیوع ویروس را بررسی و نتایج متفاوتی را مطرح کرده بودند اما در اول ماه مارس، رئیس افبیآی دولت چین را متهم کرد که «تمام امکانات خود را برای محو شواهد و ایجاد ابهام در مورد منشاء شیوع کرونا به کار گرفته» و فاش کرد که این نهاد سرانجام در مورد نظریه نشت آزمایشگاهی ویروس متقاعد شده است.
افبیآی هنوز یافتههای خود را منتشر نکرده که باعث انتقاد برخی از پژوهشگران شده است.
بیبیسی با سرپرست مرکز کنترل و پیشگیری بیماریهای عفونی در چین تماس گرفته و خواستار اظهار نظر او شده است.