نایب قهرمانی در ششمین تلاش؛ پایان حسرت ۴۴ ساله زنان بسکتبال ایران
- نویسنده, سعیده فتحی
- شغل, خبرنگار ورزشی
تیم بسکتبال زیر ۱۶ سال زنان ایران برای نخستین بار در سطح ملی، رویدادی آسیایی را با ایستادن روی سکو ترک کرد. هرچند بنابر تصمیم کنفدراسیون بسکتبال آسیا، تنها تیم قهرمان «دیویژنB » (دسته دوم دختران آسیا) مجوز صعود به دسته بالاتر و سطح اول قاره را کسب کرد و دختران ایران از صعود بازماندند.
اما همین کسب مدال برای دختران زیر ۱۶ سال ایران که در ابتدای راه هستند ارزشمند است، چراکه آنها ۶ سال پس از اولین حضور توانستند به مدال نقره رقابتهای کاپ آسیا دیویژن B دست یابند.
فیبا و ماجرای حجاب زنان
آبان ۱۳۹۵، فدراسیون جهانی بسکتبال در نامهای به فدراسیون بسکتبال کشورهای اسلامی، از آغاز یک بازه زمانی دو ساله خبر داد.
فیبا اعلام کرد درصورتیکه کشورهای اسلامی خواهان حضور زنان خود با حجاب در رقابتهای بینالمللی هستند، باید با برگزاری تورنمنتهای متعدد و حضور تماشاگران و اسپانسرها در این مسابقات، فدراسیون جهانی بسکتبال را قانع کنند تا این شرایط را بپذیرد.
تنها فدراسیونی که اقدام به برگزاری سه تورنمنت داخلی و بیش از ۱۰ اردوی خارجی برای دختران بسکتبالیست خود کرد، قطر بود. سایر کشورها از کنار آن گذشتند و محمود مشحون، رییس وقت فدراسیون بسکتبال ایران، هم توجهی به آن نکرد.
اما حدود ۲ ماه بعد از اعلام فیبا عاشور گل محمدی، سرپرست وقت تیم بسکتبال دانشگاه آزاد، به همراه فرانک طیاری، مربی بسکتبال، به طور مستقل تیم سه نفره زنان دانشگاه آزاد را راهی رقابتهای بینالمللی ترکمنستان کردند. دختران با حجاب به میدان رفتند اما در زمان برگشت با واکنش مسئولان فدراسیون ایران مواجه شدند.
رئیس فدراسیون بسکتبال وقتی دید این تیم بدون هماهنگی با او راهی رقابتها شده است علیه آنها موضع گرفت و با تشکیل کمیته انضباطی خواهان برخورد با دختران بسکتبالیست شد آن هم به بهانه اینکه این سفر بدون اجازه شورای برونمرزی و حراست وزارت ورزش و جوانان صورت گرفته است.
تشکیل کارگروه برای طراحی لباس
اما واکنش رسانهها و جامعه بسکتبال، وزارت ورزش و جوانان را در موضعی مخالف فدراسیون بسکتبال قرار داد.
محمود مشحون ۲۹ آبان ۹۵ جلسهای با مسعود سلطانیفر، وزیر ورزش وقت ایران، برگزار کرد و بعد از آن به خبرگزاری ایسنا گفت: «وزیر ورزش درباره بررسی ورزش بسکتبال و موقعیت آن مطالبی را بیان کرد و در بخش بانوان نیز تاکید داشت که هر چه سریعتر فکری درباره بانوان بسکتبالیست شود. در رابطه با عدم شرکت بانوان در رقابتهای رسمی دستوراتی داد که مقرر شد، پیگیری مجدد شود.»
بدین ترتیب وزارت ورزش با تشکیل کارگروه، فدراسیون را مجاب کرد تا لباس باحجاب برای دختران بسکتبالیست ایران طراحی و آن را به فدراسیون جهانی ارسال کنند. با همان لباس طراحی شده یک بازی دوستانه با حضور نماینده فیبا برگزار شد و در نهایت فدراسیون جهانی در فروردینماه ۹۶ پذیرفت که دختران با حجاب میتوانند وارد رقابتهای بینالمللی شوند.
از اولین حضور تا رسیدن به مدال
در مهر ۹۶ بعد از ۳۸ سال تیم ملی زیر ۱۶ سال زنان ایران راهی نخستین رقابت بینالمللی شد و در نهایت با عنوان چهارمی به کار خود پایان داد. دختران ایران مقابل تیمهای نپال، سریلانکا و مالدیو پیروز شدند و جلوی تیمهای هند، مالزی و قزاقستان نتیجه را واگذار کردند.
از آن بازی تا امروز ۶ سال گذشته است و این بار دختران ایران با مدال نقره از مسابقات آسیایی بازگشتند. اواخر مهر پارسال تکاپو برای تشکیل تیم دختران زیر ۱۶ سال ایران با طرح استعدادیابی فدراسیون بسکتبال آغاز شد. در این طرح استانهای بزرگ مانند تهران و اصفهان بازیکنان بیشتری معرفی کردند.
نخستین اردوی استعدادیابی بدون حذف بازیکنان از ابتدای آبان۱۴۰۱ آغاز شد و در اردوهای بعدی به میزبانی شهرستانها، غربالگری در دستور کار مسئولان استعدادیابی قرار گرفت. به این ترتیب ۵ فروردین ۱۴۰۲ سروه ضرغامیان، سرمربی تیم، ۴۲ بازیکن را برای تشکیل اردوی تیم زیر ۱۶ سال تحویل گرفت.
از میان این ۴۲ بازیکن سرانجام غزل زمانی، غزل جعفری، زهرا بازوبندی، زهرا زارعی، زهرا یزدانی، مبینا رحیمی، فاطمه جعفری، هانیه حسینی، هلیا هودنه، مائده مریدی، فاطمه دریساوی زاده و عسل فائز راهی رقابتهای دسته دوم دختران آسیا شدند.
دست خوب و باد موافق
قرعه مناسب راه دختران ایران را هموارتر کرد. بازیکنان سروه ضرغامی در مرحله گروهی با مالزی، سنگاپور و گوام همگروه شدند و با سه برد پیاپی، به عنوان تیم نخست گروه ب به نیمهنهایی رسیدند. در گروه مقابل اما اردن با شکست مقابل فیلیپین و هنگکنگ نتوانست به نیمه نهایی راه یابد. تیم ایران از قرعه خوب خود به بهترین شکل بهره جست و با باد موافقی که به پرچم ایران وزید، با شکست هنگ کنگ بدون مشکل به فینال صعود کرد.
همدلی و حمایت
حضور نیکا بیکلیکلی، به عنوان مدیرفنی تیم ایران نیز یکی ازعوامل موثری بود که در توفیق تیم دختران نقش داشت. نیکا بیکلیکلی و سروه ضرغامیان، سرمربی تیمهای شهرداری گرگان و تیروژ حیات کردستان که فینالیست فصل گذشته لیگ برتر زنان ایران بودند، این بار در همراه با تیم دختران و البته کنار یکدیگر فینال دیگری را تجربه کردند.
روابط خوب بیکلیکلی با رسانهها، نگاه به تیم دختران را از بدو ورود این تیم به امان، تلطیف کرد و پیشزمینهای برای حمایتهای گسترده از تیم دختران ایران شد.
پیش از صعود تیم ایران به نیمهنهایی، چهرههای نامآشنای بسکتبال ایران (زنان و آقایان) از بازیکن و مربی و سرپرست گرفته تا داور و پیشکسوت مسئولان پیشین و فعلی، جملگی با ارسال پیامهای روحیهبخش از تیم دختران ایران پشتیبانی کردند. این اتفاق باعث بالارفتن روحیه تیمی ایران شد.
داستان متفاوت بازی نهایی
داستان فینال اما با دیگر بازیهای دختران ایران تفاوت عمدهای داشت. فیلیپین تیم قدرتمندی که در همه دیدارهای خود با اختلاف به برتری رسیده بود، از ابتدای بازی پایانی با دفاع تمام زمین فشار سنگینی روی یسنا زارعی و زهرا یزدانی گذاشت تا گاردهای ایران را از جریان بازی خارج کند. آنها تا حدود زیادی در این زمینه موفق بودند.
هرچند گمان میرفت فیلپین در ادامه بازی دست از این دفاع بکشد اما آنها با ۱۰ بازیکن مدام به صورت چرخشی جای یکدیگر را در زمین میگرفتند تا این دفاع پرفشار در جریان بازی تداوم داشته باشد.
جو سالن ملک حمزه امان نیز کاملا به سود حریف بود و سرانجام دختران ایران پس از مقاومتی جانانه ۸۰-۶۳ مغلوب این تیم قدرتمند شدند. در نهایت فیلپین به دسته بالاتر صعود کرد و ایران نایب قهرمان شد.
حسرت ۴۴ ساله
دختران ایران که ۳۸ سال مبارزه کردند تا بتوانند با حجاب راهی مسابقات شوند حالا با گذشت تنها ۶ سال روی سکوی آسیایی رفتهاند.
این دختران آن زمان که فیبا مجوز حضور زنان باحجاب اجباری را صادر کرد ۱۰ سال بیشتر نداشتند و حالا به دنبال رویاهای بزرگتر هستند، رویاهایی که دختران سه دهه قبل از آنها در حسرت آن ماندند و حالا امیدوارند که این نسل حداقل به آن برسد، نسلی که نشان داده استعداد و توانایی لازم را دارد.