وزیر ارشاد دستور داد نوازندگان «اخراج شده» به ارکستر سمفونیک تهران برگردند
بحران و تنش در ارکستر سمفونیک تهران در سالهای گذشته، خسارات جبرانناپذیری را به روحیه تیمی اعضای آن وارد کرده است
به نوشته رسانههای ایران، وزیر ارشاد به بنیاد رودکی دستور داده است که ۴۰ نوازنده اخراجی ارکستر سمفونیک تهران به سر کار خود باز گردند.
بنیاد رودکی یک موسسه عمومی غیردولتی است که تحت نظر وزارت ارشاد فعالیت میکند و متولی اداره ارکستر سمفونیک تهران است.
به گزارش رسانهها، محمد مهدی اسماعیلی علاوه بر این که دستور فوری بازگشت نوازندگان اخراج شده را صادر کرده، از بنیاد رودکی خواسته که «حق و حقوق از دست رفته» یا تضییع شده دو سه ماه اخیر آنها نیز پرداخت شود.
دور جدید فشارها بر ارکستر سمفونیک تهران از اوایل تیرماه آغاز شد. در آن زمان ۴۰ تن از نوازندگان این ارکستر از بنیاد رودکی اخراج شدند. به گفته برخی منتقدان، آنها به دلیل حمایتهایشان از معترضان مجازات شده بودند.
اما بنیاد رودکی چندین بار این خبر را تکذیب کرد و اعلام کرد که در جریان «برگزاری آزمون استخدامی» به همکاریاش با این نوازندگان پایان داده است.
حالا اما دستور جدید وزیر ارشاد مبنی بر بازگشت به کار نوازندگان «اخراج شده» است که عملا بیانیههای پیشین بنیاد رودکی را زیر سوال میبرد.
پیشتر نوازندگان اخراج شده، شرکت نکردن در آزمون بنیاد رودکی را یک اقدام اعتراضی خوانده بودند.
در نهایت کسانی که تحولات ارکستر سمفونیک تهران را دنبال میکنند، میدانند که اصولا ریشه تنشها و مشکلات قدیمیتر است.
اختلافات با منوچهر صهبایی
اصل ماجرا اما، به وقایع بعد از آبان ۱۳۹۸ باز میگردد. اعتراضها در ابتدا به افزایش قیمت بنزین بود ولی طولی نکشید که معترضان، مقامهای بلندپایه حکومت و در راس آنها علی خامنهای را هدف شعارهای تند خود قرار دادند.
شکل هنری آن ناآرامیها و سرکوب خونین معترضان به نحو دیگری در جشنواره موسیقی فجر و در هنگام اجرای ارکستر سمفونیک تهران، آشکار شد. زمانی که شهرداد روحانی، رهبر دائم ارکستر سمفونیک تهران ناگهان تصمیم گرفت که ایران را برای درمان بیماری خود به مقصد آمریکا ترک کند.
در عین حال اجرای برنامهای که قرار بود با رهبری او انجام شود به منوچهر صهبایی به عنوان رهبر میهمان سپرده شد.
آقای صهبایی هم در همان آغاز برنامه، اعلام کرد که شهرداد روحانی «فرار کرده» که رنجش شدید نوازندگان ارکستر و تماشاگران را در پی داشت؛ به نحوی که در قسمت دوم کنسرت، نوازندگان به شرط عدم حضور آقای صهبایی به اجرای خود ادامه دادند.
تماشاگران آن شب به اظهارات منوچهر صهبایی علیه شهرداد روحانی اعتراض کردند و آن را «موهن» خواندند
همان موقع آقای روحانی در گفتوگو با برنامه چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی اعلام کرد که خروج از ایران به دلایل پزشکی صورت گرفته اما چندی بعد آقای صهبایی تاکید کرد که معاونت هنری وزارت ارشاد به او گفتهاند که «آقای روحانی فرار کرده است.»
به هر حال در ایام همهگیری کرونا فعالیتهای ارکستر برای مدتی معدودی متوقف ماند اما در تیر گذشته و پس از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ معاونت هنری وزارت ارشاد بر آن شد تا با ترفند تازهای از تکرار وقایع مشابه جشنواره موسیقی فجر ۹۸ جلوگیری کند که روی صحنه تالار وحدت تهران به وقوع پیوست.
غافل از آن که با برگزاری آزمون استخدامی، بار دیگر به تازهترشدن همان موضوع دامنزده میشود و واکنش بسیاری از چهرههای برجسته سالهای دور و نزدیک ارکستر سمفونیک تهران را در دفاع از نوازندگان قدیمی اخراجی فراهم میکند.
نصیر حیدریان، از موزیسینهای شاخص و رهبر ارکستر، با ابراز تاسف از اقدام وزارت ارشاد نوشت که در مدت کوتاه همکاری او با ارکستر سمفونیک تهران چه به عنوان رهبر مهمان و چه به عنوان رهبر دائم، تمامی اعضا از بهترین نوازندگان ایران بودند.
آقای حیدریان همچنین از مدیران هنری مسئول خواست که «تدبیر کنند تا این نوازندههای توانا به ارکستر بازگردند و موجب بازگشت آرامش به کل مجموعه بنیاد رودکی شوند.
علی رهبری، آهنگساز و رهبر پیشین ارکستر سمفونیک تهران نیز در نامهای از وزیر ارشاد خواست که ۴۰ نوازنده اخراج شده را به کار بازگرداند.
او نوشت، آنچه این روزها «به صورت زشت و زنندهای» در ارکستر سمفونیک تهران در جریان است، کاملاً خلاف آن چیزی است که در جهان میگذرد و «برخلاف قوانین جاری ایران نیز هست.»
در طول ۴ سال فعالیت شهرداد روحانی در مقام مدیر هنری و رهبر دائم ارکستر سمفونیک تهران، اجراهای خوبی به روی صحنه رفت
شهرداد روحانی که خود یکی از چهرههای هنری است که در اعتراضات گذشته ایران به وضوع طرف معترضان را گرفته است در تازهترین پست اینستاگرامی خود نوشته که «ارکستر سمفونیک تهران را تنها نگذارید.»
او نوشته به پشتوانهی همکاری و شناختی که از تک تک نوازندگان ارکستر و به واسطه حضور چهار ساله خود در جایگاه رهبر دائم و مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران دارد، از توانمندی و تعهد و عشق آنها به موسیقی و فعالیت در ارکستر سمفونیک آگاه است و به آن باور دارد.
آقای روحانی میگوید «در زمانهای که قدر هنرمند و موسیقیدان، آنگونه که شایسته است به جا آورده نمیشود، لااقل باید صدای آنها را شنید و به خواستشان احترام گذاشت.»
این اظهارات در حالی مطرح میشود که وزارت ارشاد اسلامی در روزهای اخیر مقررات سختتری را برای برگزاری کنسرتها در پیش گرفته است. گزارشها حاکی است که تمامی هنرمندانی که از معترضان حمایت کردهاند باید بعد از انتشار آثار خود، مجوز دیگری را برای اطلاعرسانی این آثار از آن وزارتخانه دریافت کنند.
علاوه بر این پس از بازداشت مهدی یراحی و کوشان حداد دو موسیقیدان در روزهای اخیر گفته میشود که فضای امنیتی به شدت بر فعالیت این بخش از هنرحاکم شده است.
بازداشت آقای یراحی آن هم بعد از انتشار ترانه اعتراضی «روسریتو» موجی از حمایتهای داخلی و خارجی از این هنرمند معترض را در پی داشته است.
در آستانه برگزاری اولین سالگرد کشته شدن مهسا (ژینا) امینی، جمهوری اسلامی ایران بیمناک است که بار دیگر اعتراضات از سرگرفته شود، از همین رو تدابیر امنیتی شدیدی را برای مقابله با هر گونه اعتراض به اجرا گذاشته است.