وزیر خارجه طالبان در نشست «فرمت مسکو»: نسخه خارجی حکومت همه‌شمول در ۴۵ سال گذشته در افغانستان ناکام بوده است

نشست «فرمت مسکو» امروز با صحبت‌های رستم مینیخانوف، رئیس جمهور تاتارستان شروع شد و نمایندگان کشورهای عربستان، امارات متحده عربی، قطر و ترکیه نیز به عنوان اعضای ناظر در آن شرکت دارند.

ضمیر کابلوف، نماینده روسیه برای افغانستان نگرانی سرگئی لاوروف، وزیر خارجه این کشور در مورد وضعیت افغانستان را ابراز و تاکید کرد که روسیه از تلاش آوردن صلح در افغانستان دست نخواهد کشید.

او بار دیگر بر تشکیل «حکومت همه‌شمول» با مشارکت همه گروه‌های قومی و سیاسی افغانستان تاکید کرد و افزود که حکومت طالبان نتوانسته به وعده‌های خود در مبارزه علیه گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان عمل کند. ‌

حسن کاظمی قمی، نماینده ویژه رئیس جمهوری ایران در امور افغانستان، نیز بر ایجاد یک «چارچوب قانونی مشروع برای حکومت داری» در افغانستان تاکید کرد: «موضوع اساسی و مهم دیگر که با تثبیت آن فضای آرامش منطقه تعمیم خواهد یافت، نیل هرچه سریعتر حکومت سرپرستی افغانستان به یک چارچوب قانونی مشروع است. قانونی که مبتنی بر واقعیت تنوع جامعه افغانستان باشد و دامنه آن همه اقوام، مذاهب و زبان‌ها را شامل گردد.»

پیشتر خبرگزاری تاس روسیه به نقل از ضمیر کابلوف گزارش داده بود که ایجاد «دولت فراگیر قومی و سیاسی» همچنان مهمترین موضوع مورد بحث نشست «فرمت مسکو» خواهد بود.

آقای کابلوف گفته بود تا کنون «هیچ پیشرفتی در زمینه ایجاد دولت فراگیر قومی و سیاسی صورت نگرفته است، اما این فرمت مسکو تلاش خود را در این زمینه ادامه خواهد داد.»

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، هم ساعاتی پیش از برگزاری این نشست گفت که «صحبت‌ها بر وضعیت افغانستان، مذاکرات بین‌الافغانی، تامین امنیت منطقه‌ای و بازسازی پس از جنگ متمرکز خواهد بود و انتظار می‌رود در پایان نشست بیانیه مشترکی صادر شود.»

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، گفته کشورش این را می‌پذیرد که حکومتی را که طالبان (که در روسیه گروه غیرقانونی است) در افغانستان ایجاد کرده‌اند یک واقعیت است اما با این حال، مسکو «حکومت طالبان را زمانی به رسمیت خواهد شناخت که به تعهدات بین‌المللی خود، یعنی همه‌شمول ساختن حکومت، نه تنها به معنای قومی، بلکه به معنی سیاسی عمل کند.»

از گروه های سیاسی و نظامی مخالف طالبان در این نشست دعوت نشده است. «شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» متشکل از چهره های سیاسی مخالف طالبان دو روز پیش در بیانیه ای از شرکت‌کنندگان این نشست خواست تا برای حل بحران افغانستان یک اجلاس منطقه‌ای را با حضور تمامی اطراف و نمایندگان مخالف گروه طالبان با حضور سازمان ملل متحد فراهم کند.

این شورا با انتشار اعلامیه ای گفت: «تعامل یک جانبه با گروه طالبان قباحت‌زدایی از یک گروه افراطی است که تداوم حاکمیت آن امنیت منطقه و جهان را تهدید می‌کند و اثرگذار نخواهد بود».

در بخشی از اعلامیه این شورا آمده است که تبعیض سیاسی، قومی و مذهبی در زیر سیطره حاکمیت طالبان ادامه داشته و این روند هم‌زیستی مسالمت‌آمیز میان اقلیت‌های قومی و مذهبی در افغانستان را متاثر کرده است.

این اعلامیه سیاست‌های گروه طالبان علیه زنان و دختران افغان را که بر کار و آموزش آن‌ها محدودیت وضع کرده، «اپارتاید جنسیتی» خوانده است.

«شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» یک گروه مخالف طالبان و متشکل از چهره‌ها و احزاب سیاسی عمده در تبعید است که پس از تصرف قدرت از سوی گروه طالبان در خارج از افغانستان فعالیت می‌کنند.

روسیه از آمریکا برای شرکت در این نشست دعوت نکرده است.

این سری گفتگوهای منطقه‌ای در سال ۲۰۱۷ به عنوان پلتفورمی از جانب روسیه برای تاثیرگذاری روی وضعیت افغانستان راه‌اندازی شد.

آمریکا در آن زمان با وجود دعوت مسکو، در آن شرکت نکرد. کاخ سفید گفت روسیه با دخالت دادن طالبان در گفتگوهای صلح به این گروه نظامی مشروعیتی می‌بخشد که شایستگی آن را ندارد.

نخستین بار در نوامبر سال ۲۰۱۸ هیات پنج نفری طالبان به ریاست عباس استانکزی، معاون سیاسی کنونی وزارت خارجه و عضویت عبدالسلام حنفی، شهاب‌الدین دلاور و سهیل شاهین در نشست مسکو شرکت کردند.

در سال ۲۰۲۱ نشست «فرمت مسکو» حدود دو ماه بعد از بازگشت طالبان به قدرت برگزار شد و در آن هیاتی به ریاست معاون نخست وزیر طالبان شرکت کرد.