پژوهش‌های یک اندیشکده حاکی از سرخوردگی پناهجویان افغان از عملکرد دولت بریتانیا است

در عملیات تخلیه دولت بریتانیا از کابل موسوم به «عملیات پیتینگ»، حدود ۱۵ هزار نفر از جمله اتباع بریتانیایی و همکاران محلی این کشور همراه با خانواده‌هایشان از این کشور خارج شدند.

پناهندگانی که جایی برای زندگی نداشتند در هتل‌های موقت اسکان داده شدند. این اقامتگاه‌ها قرار بود موقتی باشند، اما تا پایان ماه مارس سال جاری هنوز حدود ۸۸۰۰ پناهجو در هتل‌ها زندگی می‌‌کردند.

اکنون دولت بریتانیا برای تخلیه پناهجویان افغان از هتل‌ها، ضرب‌الاجلی را تا پایان ماه اوت سال جاری میلادی تعیین کرده است. اما برخی از شوراهای شهرداری محلی هشدار داده‌اند که شماری از این پناهجویان با احتمال بی‌خانمانی روبرو هستند، زیرا که نمی‌توانند جایی برای زندگی پیدا کنند.

اندیشکده «مور این کامن»، که در پی قتل جو کاکس نماینده حزب کارگر در سال ۲۰۱۶ تاسیس شد، برای انجام این پژوهش با ۱۳۲ پناهجوی افغان در بریتانیا صحبت کرده است.

در گزارش این اندیشکده، ضعف و کاستی در ارتباطات بین مقامات محلی و وزارت کشور بریتانیا در مورد اسکان پناهندگان، رد شدن مکرر درخواست‌های اجاره آنها، و پیشنهاد خانه‌های نامناسبی که گاهی صدها مایل دورتر هستند، مطرح شده است.

به عنوان مثال به خانواده پناهنده‌ای که در اسکان موقت در بریستول، یکی از شهرهای انگلستان به سر می‌برد، مسکنی دائمی در ایرلند شمالی پیشنهاد شده است.

امیرحسین ابراهیمی دو سال قبل درعملیات تخلیه از افغانستان به بریتانیا آمد و از آن زمان تاکنون در هتلی در ساوتند-آن-سی در شهرستان اسکس زندگی می‌کند.

این جوان ۲۴ ساله که در افغانستان خبرنگار و عکاس بود، می‌گوید پس از آنکه از سوی طالبان دستگیر شد و مورد حمله قرار گرفت، مجبور به ترک کشور و خانواده‌اش شد.

او به بی‌بی‌سی گفت: «روزهای اولی که در هتل بودم، وعده‌های زیادی به ما دادند؛ دولت به ما گفت که تنها سه تا پنج ماه در هتل خواهیم ماند.»

او در ادامه گفت: «دوران خیلی سختی است زیرا که نمی‌دانید قدم بعدی در زندگی‌تان چیست. گاهی نیاز دارید حس کنید در مکانی که هستید مثل خانه شماست.»

امیرحسین می‌گوید که از زمان آمدن به بریتانیا گاهی احساس افسردگی می‌کند.

او می‌گوید از اینکه شورای شهرداری محلی سرانجام برای او مسکن دائمی پیدا کرده، خیالش راحت شده است. او حالا در انتظار است تا مشخص شود که مالک این خانه او را به عنوان مستاجر می‌پذیرد یا خیر.

با این حال، امیرحسین می‌گوید خانواده‌هایی را می‌شناسد که موفق به یافتن مسکن نشده‌اند.

امیرحسین اذعان کرد که «چالش‌هایی وجود دارد زیرا افغان‌ها اکثرا تجربه کار در بریتانیا را ندارند و اغلب خانواده‌های بزرگی دارند.»

با این حال او فکر می‌کند دولت باید اقدامات بیشتری برای کمک به پناهجویان انجام دهد.

جانی مرسر، که خود در دوران سربازی در افغانستان خدمت کرده و مسئول طرح اسکان مجدد پناهجویان است، اذعان کرده است که «همیشه می‌شد کارها را به گونه‌ای دیگر انجام داد» و خانواده‌های افغان «برای مدت طولانی» در هتل‌ها مانده‌اند.

او به خبرگزاری پی‌ای میدیا گفت که تعیین ضرب‌الاجل برای تخلیه پناهندگان افغان از هتل‌ها تا پایان ماه اوت «یک حرکت بحث‌برانگیز» بود، اما «از روی همدردی» انجام شد.

او افزود که در هفته گذشته ۴۴۰ افغان به خانه‌های دائمی فرستاده شدند «و من نمی‌توانستم این کار را با چنین شتابی انجام دهم، اگر چنین ضرب‌الاجل سختگیرانه‌ای تعیین نمی‌کردم».

وزارت کشور بریتانیا می‌گوید که ۲۸۵ میلیون پوند کمک مالی برای انتقال افغان‌ها به اسکان دائمی فراهم کرده است.

سخنگوی انجمن ادارات محلی بریتانیا می‌گوید که شوراهای شهرداری محلی برای حمایت از خانواده‌های افغان «بسیار سخت» کار کرده‌اند، اما با چالش‌هایی از جمله کمبود مسکن مواجه بوده‌اند.

این سازمان می‌پذیرد که درس‌هایی هست که باید از این وضعیت آموخت، اما «تاخیر در تامین مالی و دستورالعمل‌های دولت» را عامل ایجاد ابهامات فراوان خوانده است.

سِر لوری بریستو، که سفیر بریتانیا در افغانستان در زمان سقوط کابل به دست طالبان بود، می‌گوید که بریتانیا در قبال افرادی که در افغانستان برای این کشور کار می‌کردند مسئولیت دارد.

او در گفتگو با بی‌بی‌سی گفت: «افرادی در افغانستان و در اردوگاه‌های پناهندگان به سر می‌برند که برای ما و با ما کار کردند و اکنون جانشان در نتیجه این کار در خطر است.»

او افزود: من معتقدم که ما در قبال این افراد مسئولیت داریم، این افراد کسانی هستند که ما برای رسیدن به اهداف‌مان در افغانستان به آنها وابسته بودیم.»

در حالی که بحث در مورد اینکه آیا کشورها باید با طالبان تعامل داشته باشند یا خیر، ادامه دارد، آقای بریستو می‌گوید که تعامل موثر با طالبان می‌تواند کمک کند تا به دلایل خروج افغان‌ها به سمت بریتانیا بپردازیم.»

او می‌گوید «دلیلش [ترک کشورشان] این است که دیگر هیچ چیزی آنجا برای آنها وجود ندارد.»

او گفت: «چگونه با طالبان تعامل کنیم؟ چرا اصلا با طالبان تعامل کنیم؟ هدف تعامل این است تا تلاش کنیم تا به ریشه بحران بپردازیم و عواملی که مردم را به ترک کشور سوق می‌دهند، متوقف کنیم.»

در همین حال، موسسات خیریه از کندی بیش از حد در روند اجرای طرح‌ اسکان مجدد پناهجویان افغان و بی‌توجهی به افرادی که در افغانستان گیر مانده‌اند و در صدد پناهندگی به بریتانیا هستند، انتقاد کرده‌اند.

پس از روند تخلیه عمده و اصلی در روزهای اول سقوط کابل، شمار افرادی که تحت طرح «اسکان مجدد شهروندان افغان» به بریتانیا منتقل شده‌اند، کم بوده است. تنها ۴۰ پناهجو که در کشور سوم به سر می‌بردند و ۱۴ پناهجوی دیگر داخل افغانستان که در معرض خطر قرار داشتند، به بریتانیا منتقل شده‌اند.

شمار ۹ هزار و ۵۹ پناهنده که در عملیات تخلیه «پیتینگ» به بریتانیا آمدند، ذیل طرح «اسکان مجدد شهروندان افغان» اسکان داده شده‌اند، همچنین ۱۱ هزار و ۳۹۸ نفر دیگر تحت طرح مختص افغان‌هایی که با دولت بریتانیا در افغانستان کار می‌کردند، به بریتانیا آورده شده‌اند.

در عین حال، شماری دیگر از افغان‌ها برای رسیدن به بریتانیا مسیرهای خطرناکی مانند عبور از کانال مانش با قایق‌های کوچک را انتخاب کرده‌اند. در میان سایر پناهجویان بیشترین کسانی که امسال از این راه وارد بریتانیا شده‌اند، افغان‌ها بوده‌اند.

سازمان حقوق بشر «جاستیس» (عدالت) می‌گوید که طرح‌ پناهندگی دولت بریتانیا با «تاخیر، عدم شفافیت و عدم انسجام» همراه بوده است. این سازمان خواهان روندی سریع‌تر و ارتباطی بهتر با متقاضیان شده است.

جانی مرسر اذعان کرده است که شماری از افغان‌ها که پس از تصرف افغانستان به دست طالبان پشت سر جا ماندند، هنوز به مکانی امن منتقل نشده‌اند.

با این حال، آقای مرسر می‌گوید مصمم است تا طرح‌های اسکان مجدد به درستی انجام شود و تاکید می‌کند که بریتانیا باید بابت تلاش‌هایی که برای نجات انسان‌ها انجام داده است «سربلند و مفتخر» باشد.

سخنگوی وزارت کشور بریتانیا گفته است که این کشور «یکی از کشورهایی است که بیشترین تعهد را نسبت به حمایت از افغانستان دارد… و نیازی نیست که افغان‌ها جان خود را با سفرهای خطرناک و غیرقانونی به خطر بیاندازند».