پژوهشگران «جنین مصنوعی» انسان ساختهاند
گروهی از پژوهشگران با استفاده از سلولهای بنیادی و بدون نیاز به تخمک و اسپرم جنین انسان ساختهاند.
این گروه از پژوهشگران دانشگاه کمبریج در بریتانیا و موسسه فناوری کالیفرنیا در ایالات متحده گفتهاند که جنین تولید شده به جنین طبیعی در مراحل اولیه رشد شباهت دارد.
در حال حاضر برنامه یا پیشنهادی برای رشد این جنین و تبدیل آن به کودک، وجود ندارد.
نتیجه این تحقیقات هنوز در نشریههای علمی منتشر نشده و پرفسور ماگدالنا زرنیکا-گوتز از دانشگاه کمبریج و موسسه فناوری کالیفرنیا روز گذشته دستاورد گروه پژوهشی زیر نظر خود را در نشست سالانه انجمن بینالمللی تحقیقات سلولهای بنیادی در بوستون آمریکا، اعلام کرد.
این تحقیقات میتواند اطلاعات دقیقی را در شناخت اختلالات ژنتیکی و همچنین علل بیولوژیکی سقط جنینهای مکرر در اختیار پژوهشگران قرار دهد هر چند اظهار نظر قطعی درباره آن تا انتشار جزئیات پژوهش در نشریههای علمی ممکن نخواهد بود.
در عین حال، اعلام این خبر مباحث اخلاقی و حقوقی جدی را مطرح کرده است زیرا قوانین بریتانیا و بسیاری دیگر از کشورها به «موجودات آزمایشگاهی» نمیپردازد.
این جنینها فاقد قلب تپنده و آغاز فرآیند شکلگیری مغز به شکلی هستند که در مراحل اولیه جنین انسان مشاهده میشود و تنها شامل سلولهایی هستند که معمولا جفت و بدن جنین را تشکیل میدهند.
پرفسور زرنیکا-گوتز در نشست بوستون موجود جدید را «مدل جنین» خواند و گفت: «ما میتوانیم با برنامهریزی مجدد سلولهای [بنیادی جنینی]، مدلهایی شبیه جنین انسان ایجاد کنیم.»
روزنامه گاردین چاپ بریتانیا در گزارشی در مورد نشست بوستون گفته است که در حال حاضر، هیچ چشم اندازی برای استفاده بالینی از جنینهای مصنوعی متصور نیست. کاشت آنها در رحم بیمار غیرقانونی است و هنوز مشخص نیست که آیا این ساختارها پتانسیل ادامه رشد فراتر از مراحل اولیه را داشته باشند.
هدف اصلی از این پژوهش بررسی دوره اولیه تکامل جنین است زیرا طبق قانون، پژوهشگران مجاز نیستند رشد جنین آزمایشگاهی را بیش از ۱۴ روز ادامه دهند و تحقیقات جنینی پس از این مدت باید از طریق بررسی اسکنهای بارداری یا جنینهای طبیعی مرده که برای تحقیقات اهدا شده ادامه یابد.
پیش از این، گروه تحقیقاتی زرنیکا-گوتز و یک گروه پژوهشی در موسسه وایزمن اسرائیل نشان داده بودند که میتوان سلولهای بنیادی موشها را وادار کرد که تا مرحله تشکیل روده، مغز و قلب تپنده پیش برود.
از آن زمان، رقابتی برای تکرار این تجربه در مورد مراحل اولیه جنین انسانی در جریان بوده است.
پرسشهای اخلاقی و حقوقی
دستاورد این گروه پژوهشی نشان میدهد که علم در این زمینه با چه سرعتی از قانون پیشی گرفته و در حالیکه این امکان وجود دارد که دیر یا زود جنین واقعی در آزمایشگاه ساخته شود، هنوز هیچ چارچوب قانونی در این مورد وجود ندارد.
همچنین این سئوال وجود دارد که آیا این ساختارها، از لحاظ نظری قابلیت تبدیل به یک موجود کامل را دارند یا نه.
به گفته پژوهشگران جنینهای مصنوعی رشد یافته از سلولهای موش تقریبا شبیه جنینهای طبیعی هستند. اما با کاشت آنها در رحم موشهای ماده به حیوانات زنده تبدیل نمیشوند.
در ماه آوریل هم گروهی از پژوهشگران جنینهای مصنوعی ساخته شده از سلولهای بنیادی میمون را در رحم میمونهای بالغ کاشتند اما هیچکدام بیش از چند روز به رشد خود ادامه نداد. مشخص نیست که این وضعیت ناشی از عقبماندگی فنی جنین مصنوعی است یا دلیل زیستشناختی دارد.