چرا تنش‌ها در مرز بلاروس و لهستان افزایش یافته است؟

دولت این کشور گفت که «هلیکوپترهای ام‌آی-۸ و ام‌آی-۲۴ به حدود مرزی هیچ تعرضی نکرده‌اند» و این اتهام را «قصه و افسانه» توصیف کرد.

ساکنان بیاووویژا عکس‌هایی از یک هلیکوپتر ام‌آی-۸ و یک هلیکوپتر ام‌آی-۲۴ با علامت‌های بلاروسی در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند و می‌گویند این هلیکوپترها بر فراز شهر پرواز کرده‌اند.

بخش راستی‌آزمایی بی‌بی‌سی شماره سریال هلیکوپترها را با شماره‌هایی که در فرودگاه ماچولیشچی مجاور در سال ۲۰۱۸ مشاهده شده‌اند مطابقت داده است.

این تجاوز نظامی بعد از وارد شدن غیرقانونی هزاران مهاجر از لهستان به بلاروس رخ داده است.

لهستان مدعی است که از سال ۲۰۲۱ بلاروس مردم خاورمیانه و آفریقا را تشویق می‌کند که به بلاروس سفر کنند و به طور غیرقانونی از مرز این کشور با لهستان عبور کنند.

با وجود اینکه اکنون موارد عبور غیرقانونی کمتری نسبت به دو سال پیش وجود دارد، گارد مرزی لهستان می‌گوید که ۱۹ هزار مهاجر در سال جاری تاکنون تلاش کرده‌اند از مرز عبور کنند و ۱۶ هزار نفر در سال گذشته این کار را انجام دادند.

دولت لهستان استراتژی راهبرد بلاروس را «جنگ هیبریدی» نامیده است.

به دنبال شورش نافرجام ژوئن گذشته توسط مزدوران گروه واگنر روسیه، تعدادی از نیروهای این گروه به بلاروس نقل مکان کردند.

الکساندر لوکاشنکو، رهبر بلاروس، در گفتگو با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به شوخی گفت: «آنها می‌خواهند به غرب بروند … برای سفر به ورشو … اما البته من آنها را در مرکز بلاروس نگه می‌دارم. همانطور که ما توافق کردیم.»

ماتئوش موراویسکی، نخست‌وزیر لهستان، گفت که گروهی متشکل از ۱۰۰ جنگجوی واگنر به سمت گرودنو، شهری در شمال غربی بلاروس در مرز لهستان در حال حرکت بودند و وضعیت را «بیش از پیش خطرناک» توصیف کرد.

او هشدار داد که جنگجویان واگنر در بلاروس می‌توانند با تظاهر به این‌که مهاجر هستند وارد لهستان شوند یا می‌توانند در لباس مرزبانان بلاروس به مهاجران غیرقانونی بیشتری برای عبور کمک کنند.

وزارت دفاع بلاروس اعلام کرد که سربازان واگنر در اردوگاه برستسکی در جنوب این کشور در حدود ۱۰ کیلومتری مرز لهستان حضور داشتند و در حال آموزش نیروهای بلاروس بودند.

دکتر باربارا یوکسون، مدرس روابط بین‌الملل در دانشگاه لنکستر، می‌گوید: «از آنجایی که نیروهایش مزدور هستند، می‌توانند ناآرامی‌هایی در مرز ایجاد کنند، که روسیه و بلاروس را نمی‌توان مستقیماً به خاطر این ناآرامی‌ها مقصر دانست.»

مرز بین لهستان و لیتوانی خطی است به نام کریدور سووالکی.

نوار ۹۵ کیلومتری زمین مزبور پل اتصال کالینینگراد قطعه‌ای از اراضی روسیه است که به شدت تحت محافظت قرار دارد.

بسیاری از تحلیل‌گران نظامی کریدور سووالکی را در صورت بروز درگیری بین کشورهای ناتو و روسیه، منطقه‌ای با اهمیت بالقوه می‌دانند.

نگرانی در این است که اگر روسیه، همراه با بلاروس، از نیروی نظامی برای بستن این کریدور استفاده کنند، می‌توانند رابطه جمهوری‌های بالتیک – لیتوانی، لتونی و استونی – را با متحدان خود در ناتو در اروپا قطع کنند.

دکتر یوکسون می‌گوید: «این یک گذرگاه بسیار تنگ است. روسیه و بلاروس با هم به راحتی می‌توانند ناتو را از ارسال نیروهای کمکی برای محافظت از کشورهای بالتیک بازدارند.»

تعداد کمی از تحلیلگران نظامی معتقدند که این تهاجمات ادعایی نشان می‌دهد که روسیه قصد دارد به جمهوری‌های بالتیک حمله کند.

با این حال، پروفسور مالکوم چالمرز از اندیشکده، سازمان سلطنتی خدمات متحد، می‌گوید: «این تا حدی تمرینی از سوی روسیه و بلاروس است تا شرایط را بسنجند و ببینند که ناتو چگونه ممکن است به تهاجمات به قلمرو ناتو واکنش نشان دهد یا واکنش ندهد».

روسیه و بلاروس در سال‌های اخیر تعدادی توافقنامه نظامی امضا کرده‌اند. بلاروس به نیروهای روسیه اجازه داد تا از مرز بلاروس به اوکراین حمله کنند و به روسیه اجازه می‌د‌هد تا موشک‌های هسته‌ای تاکتیکی را در خاک این کشور قرار دهد.

دکتر آنایس مارین از اندیشکده امور بین‌الملل چتم هاوس می‌گوید که تهاجمات ادعایی احتمالاً یک ایده روسی بوده‌اند، «تا اطمینان حاصل شود که بلاروس همچنان دشمن لهستان و ناتو و شریک جدی مسکو است.»

دو سال پیش، در پاسخ به عبور مهاجران از بلاروس، لهستان مرز خود با بلاروس را با استفاده نرده‌های فلزی بلند، دوربین‌های حرارتی و نورافکن تقویت کرد.

در ماه ژوئیه، دولت ۱۰۰۰ سرباز اضافی را برای محافظت در برابر تهاجمات جنگجویان واگنر به مرز اعزام کرد و اخیراً اعلام کرده است که ۱۰۰۰ سرباز دیگر را اعزام خواهد کرد.

با این حال، برخی از تحلیلگران سیاسی معتقدند که سیاستمداران لهستان ممکن است در مورد تهدیدهای واگنر و بلاروس اغراق کنند زیرا آنها در آینده نزدیک با انتخابات روبرو هستند و می‌خواهند نشان دهند که در مورد مسائل امنیتی سختگیر هستند.

بیشتر بخوانید: