بخش مانیتورینگ بی‌بی‌سی
منبع تصویر، Getty Images
روسیه میانجی توافق صلح بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان پس از جنگ دو سال قبل بود
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه ۳۱ اکتبر در سوچی میزبان رهبران جمهوری آذربایجان و ارمنستان خواهد بود.
این اواخر در هر دو کشور، مخالفت‌هایی با سیاست و عملکرد روسیه در قفقاز جنوبی ابراز شده است.
مخالفان دولت نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان نسبت به خراب شدن روابط با روسیه هشدار داده‌اند. این هشدار در زمانی صادر می‌شود که يک عضو بلندپایه پارلمان روسیه از حزب حاکم و رئیس تلویزیون دولتی روسیه از ورود به ارمنستان منع شده‌اند.
در مقابل، رسانه‌های حامی دولت در جمهوری آذربایجان، مسکو را به تلاش برای ایجاد اخلال در روند صلح ایروان و باکو متهم کرده‌اند.
در آستانه دیدار سه جانبه ولادیمیر پوتین، الهام علی‌اف، و نیکول پاشینیان در سوچی روسیه، به کنستانتین زاتولین، نماینده روس طرفدار ارمنستان، گفته شده که سفرهای او به ارمنستان «نامطلوب» است چون «جدیدترین اظهارنظرهای عمومی» او در مورد ارمنستان «به توسعه روابط دوستانه و متحدانه» بین دو کشور آسیب می‌رساند.
مارگاریتا سیمونیان، سردبیر شبکه دولتی ار تی هم گفته است گفت که او نیز از سفر به ارمنستان منع شده است.
آلن سیمونیان، رئیس پارلمان ارمنستان، از تصمیم اتخاذ شده در مورد زاتولین حمایت کرد و گفت: «ارمنستان نمی‌تواند در برابر کسی که نسبت به ارمنستان و قلمرو حاکمیتی آن رفتار نامحترمانه‌ای نشان داده است، صرف نظر از اینکه آن شخص نماینده کدام کشور باشد، بی‌تفاوت بماند.»
آقای زاتولین اخیرا از مقام‌های بلندپایه ارمنستان انتقاد کرده است.
آلن سيمونیان درباره مارگاریتا سیمونیان، سردبیر آر تی گفت که چنین ممنوعیتی «ممکن است علاوه بر او برای شوهرش [تیگران کيوسایان روزنامه‌نگار و کارگردان طرفدار کرملین]، یا سایر کارگزاران و مانکورت‌ها [برده‌های بی‌اراده] با نام‌های خانوادگی ارمنی نیز که به جمهوری ارمنستان، استقلال ما يا دست بر قضا نسبت به رهبران سابق در گفت‌وگوهای خصوصی‌شان بی‌احترامی کنند اعمال شود.»
«مانکورت واژه‌ای قرقیزی به معنای برده‌ای عاری از حافظه یا هویت شخصی است. این کلمه از کتاب «روزی به درازای یک قرن» چنگیز آیتماتوف گرفته شده است»
هشدار مخالفان دولت ارمنستان نسبت به خشمگین کردن روسیه
منبع تصویر، Getty Images
روسیه متحد سنتی ارمنستان بوده اما اخیرا میزان انتقادها از روسیه هم بین مردم و هم مقامات دولت افزایش یافته است
مخالفان ارمنستان هشدار داده‌اند که اقدام‌هایی از این دست دولت نیکول پاشینیان می‌تواند خشم روسیه را برانگیزد.
ادوارد شارمازانوف از حزب مخالف جمهوری‌خواه ارمنستان گفت: «این اقدام علیه شخص زاتولین نیست. این اقدام علیه روابط ارمنستان و روسیه، علیه روسیه و اگر بتوانم بگویم علیه حق تعیین سرنوشت آرتساخ [قره‌باغ] است، زیرا کنستانتین زاتولین فردی است که حداقل در این مورد، همیشه موضعی طرفدار ارمنستان داشته است.»
او هشدار داد: «شاید روسیه دوست خوبی نباشد، اما می‌تواند دشمنی وحشتناک باشد. روسیه قادر است از حقوق خود دفاع کند»، و افزود که هدف اصلی غرب، بیرون راندن روسیه از قفقاز جنوبی است.
در همین حال، گقام مانوکیان، نماینده اپوزیسیون، گفت در صورت پذیرش، توافق صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان که گفته می‌شود پیشنهاد ایالات متحده است، چالش‌های جدیدی را برای ارمنستان به همراه خواهد داشت.
مانوکیان در روز ۲۵ اکتبر با اشاره به درگیری‌های فرامرزی در اواسط سپتامبر گفت: «هموطنان عزیز، این سند برای شما آرامش به ارمغان نمی‌آورد، برعکس، در ادامه فجایع جرموک، واردنیس، نرکین هند، سوتک و اشغال سرزمین‌هایی وسیع توسط دشمن، چالش‌ها و سختی‌های جدیدی را به همراه خواهد داشت.»
مانوکیان گفت: «بر اساس این سند، دولت ارمنستان با واگذاری آرتساخ [به جمهوری آذربایجان] و تحقق خواسته‌های دشمن موافقت کرده است، این سندی است که تا پایان سال امضا خواهد شد.»
ادوارد شارمازانوف گفت که پیشنهاد صلح روسیه مطلوب‌تر است.
او گفت: «روسیه پیشنهاد می‌کند که موضوع وضعیت آرتساخ را موکول به آینده کنند …، اما غرب می‌گوید که قره باغ باید [به جمهوری آذربایجان] پس داده شود».
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در مورد «روندهای نگران کننده‌ای که در قفقاز جنوبی رو به افزایش است، و غرب به وضوح تلاش می‌کند تا طرح‌های مقابله‌ای را که در اوکراین آزمایش کرده است به آن‌جا منتقل کند» ابراز نگرانی کرد.
زاخارووا گفت: «بسیاری از بنیادها، سازمان‌های غیردولتی و رسانه‌ها که به دستور واشنگتن و بروکسل عمل می‌کنند، تلاش‌های خود را برای القای احساسات ضد روسی در جامعه [ارمنستان] چند برابر می‌کنند. ما اطمینان داریم که تلاش‌های قدرت‌های خارجی برای ایجاد اختلاف بین مسکو و ایروان شکست خواهد خورد.»
رسانه‌های جمهوری آذربایجان، روسیه را به اخلال در مذاکرات صلح متهم می‌کنند
منبع تصویر، Getty Images
روابط روسیه و جمهوری آذربایجان رو به گسترش بوده است
رسانه‌های حامی دولت در جمهوری آذربایجان در روزهای گذشته با اظهار نظر در مورد نشست سه جانبه آتی در روسیه، مسکو را به تلاش برای اخلال در روند صلح بین ایروان و باکو به منظور تأمین حضور خود در منطقه قفقاز جنوبی متهم کرده‌اند.
ینی مساوات نوشت: «کرملین در تلاش است تا روند صلح در قفقاز جنوبی را به دلیل منافع ژئوپلیتیک خود مختل کند و قصد دارد دوباره از «سناریوهای جنگ» منطقه‌ای استفاده کند. روسیه که در برابر ایالات متحده و غرب رو به شکست است، دوباره تلاش می‌کند جنگی طولانی مدت بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان به منظور دور نگه داشتن رقبای خود از منطقه آغاز کند.»
در این نوشته آمده است که دو کشور هر دو آماده پذیرش طرح موسوم به صلح واشنگتن هستند، که پس از آن روسیه مکانیسم اصلی نفوذ خود را در قفقاز جنوبی از دست خواهد داد و ممکن است به طور کامل از منطقه بیرون رانده شود.
وب‌سایت حقین جمهوری آذربایجان هم گفت «دیپلماسی روسیه بازی جدیدی را آغاز کرده است که هدف آن تحمیل ارزیابی خودش از نحوه حل و فصل ماجرا، به ایروان و باکو است و منافع ارمنستان و جمهوری آذربایجان را در نظر نمی‌گیرد.» این وب‌سایت مسکو را به انجام «ماجراجویی‌های تهاجمی و خطرناک» متهم کرد و رفتار روسیه را «تفکر نئاندرتال‌گونه» توصیف کرد.
این وب‌سایت گفت: «تنها مسکو است که در قرون وسطی منجمد شده است و با شور و شوق برای سرزمین‌هایی می‌جنگند که در اختیار داشتن آنها را به معنای قدرت خود را می‌بیند، اگرچه مدت زیادی است که در سراسر جهان چنین نبوده است.» و افزود که «روسیه امروزی کشوری متعلق به گذشته است.»
کارشناسان در برنامه گفتگوهای سیاسی در تلویزیون جمهوری آذربایجان گفتند پوتین با توجه به تقویت مواضع غرب در عادی‌سازی روابط جمهوری آذربایجان و ارمنستان و خطرات از دست دادن نفوذ روسیه در قفقاز جنوبی، این نشست سه جانبه را سازماندهی می‌کند.
فرهاد ممدوف، کارشناس، در این برنامه گفت که مسکو اذعان کرده است که دولت پاشینیان مسیر سیاست خارجی خود را تغییر داده است و مقامات منطقه جدایی‌طلب قره‌باغ جمهوری آذربایجان تنها متحدان روسیه در منطقه هستند. او گفت که نشست سوچی تأیید خواهد کرد که نفوذ روسیه به حداقل رسیده است و مسکو باید از برخی از اعمال خود در منطقه چشم‌پوشی کند.
