گسترش مقاومت در برابر طالبان در مناطق دورافتاده  

آقای ذاکر خود در این حملات زخمی شد و ظاهرا هنوز از بیمارستان نظامی مرخص نشده است و همکاران نزدیکش او را ندیده‌اند که گمانه زنی‌ها در مورد مرگ او را نیز تقویت کرده است.

با این حال، حملات طالبان از نظر تلفات، بار سنگین‌تری را بر «جبهه مقاومت» تحمیل کرده است. جبهه مقاومت، مدعی است که تلفات سنگین‌تری را به طالبان وارد کرده است، که با توجه به جغرافیای منطقه احتمالاً درست باشد، در حالی که جبهه مقاومت بیشتر از طالبان در برابر [جنگ] فرسایشی آسیب‌پذیر است.

جبهه مقاومت در پنجشیر در حال خرید زمان است با این امید که شورش‌هایی با الگوی پنجشیر به مناطق دیگر سرایت کند. اساساً، پنجشیری‌ها تلاش می‌کنند تا طلسم افسانه شکست‌ناپذیری طالبان را بشکنند.

اگرچه جبهه مقاومت در تاجیکستان میزبان یارمحمد، فرزند [مارشال] دوستم با تعدادی از فرماندهان قدیمی شبه نظامیان جنبش ملی-اسلامی بوده است، اما آنها نیز نتوانسته‌اند در شمال غرب افغانستان کاری از پیش ببرند. این محل دور از مرز تاجیکستان است و مانند مناطق شمال شرقی برای جنگ چریکی مناسب نیست. از سویی جبهه مقاومت به نظر می‌رسد از آغاز یک مقاومت فعال در مناطق هزاره‌‌نشین ناامید شده است ولی تنها عامل مهم افزوده شده به مقاومت در سال جاری، فراتر از منطقه مرکزی (پنجشیر، بغلان شرقی و جنوب تخار)، ولایت بدخشان بوده است. 

مدتی است که جبهه مقاومت در بدخشان کار کرده تا چیزهایی را آنجا بدست آورد و تلاش زیادی برای تماس با فرماندهان متعدد طالبان که در اصل از اعضای پیشین جمعیت اسلامی بودند، انجام داده است.

استخبارات طالبان متوجه این موضوع شده و در ماه جون/ِژوئن، یک دام ایجاد کرد، در این زمان قاری وقاص، یک فرمانده طالبان تظاهر به جدایی از جبهه مقاومت کرد و بعد شماری از افراد جبهه را کشت.

با این حال، در نهایت جبهه مقاومت موفق شد یک فرمانده نسبتا مهم سابق جمعیتی به نام عبدالحمید مجاهد را جذب کند که در ماه سپتامبر به سمت صفوف جبهه آمد. حتی قبل از جدا شدن مجاهد، فرمانده دیگر جمعیتی به نام شریف در کران‌منجان قیام کرده بود و زمانی هم منطقه معدنی را تصرف کرد. علاوه بر این، فرار عبدالحمید مجاهد، تعدادی از فرماندهان سابق جمعیتی را که در سال ۲۰۲۱ از ارتش دولت پیشین خارج شده بودند، واداشت تا در چندین ولسوالی در شمال این ولایت علیه طالبان کارزاری راه بیاندازد.

طالبان در ولسوالی‌های دورافتاده نیروهای اندک و حضور ضعیفی داشته‌اند و معمولاً تنها چند ده طالب مسلح در هر یک از آنها حضور داشته است، بنابراین کنترل و نفوذ طالبان به سرعت به مراکز ولسوالی‌ها کاهش یافت. جبهه مقاومت نتوانست هیچ یک از مراکز ولسوالی‌ها را تصرف کند، با وجود اینکه چند صد مرد فعال در این مناطق بودند که با اعزام ۳۰۰ نیروی پنجشیری تقویت شدند. اما طالبان توانستند به تدریج نیروهای کمکی خود را با وجود جاده‌های خراب وارد کنند.

حالا این نگرانی برای طالبان ایجاد شده که بسیاری از فرماندهان و جنگجویان تاجیک، از جنگ با همرزمان قبلی خود سرباز زده‌اند. قاری فصیح الدین، ارشدترین تاجیک در میان طالبان، و امان الدین، فرد رتبه ‌دوم، به همین ترتیب به بدخشان شتافتند. طالبان با انتصاب امان الدین به حیث والی بدخشان برای جلوگیری از فرار بیشتر طالبان تاجیک اقدام کرد. او وظیفه داشت طالبان محلی [عمدتا تاجیک] را برای جنگ تحریک کند. در واقع، پس از آن، هیچ فرار مهم دیگری صورت نگرفت و طالبان توانستند شورش را مهار کنند، و در نهایت توانستند الهام بخش این روند، عبدالحمید مجاهد، را در ۲۱ اکتبر بکشند. با شروع زمستان زودهنگام در بدخشان، اوضاع احتمالاً باثبات خواهد شد در حالی که جبهه مقاومت دره‌ها را و مراکز ولسوالی‌ها را کنترل خواهند کرد.

بنابراین برای جبهه مقاومت، سال ۲۰۲۲ یک سال درهم‌ وبرهم بود. آن‌ها به هدف حداقلی خود برای روشن نگه داشتن شعله مقاومت در پنجشیر دست یافتند، اما تجمع سایر نیروهای مقاومت در مناطق اطراف احتمالاً کندتر و کمتر از آن چیزی است که انتظار داشتند گسترش یافته است.

به نظر می‌رسد که آنها همکاری خود را با برخی دیگر از گروه‌های کوچک مخالف، مانند جبهه آزادی یاسین ضیاء [فرمانده پیشین ارتش] و برخی از اندرابی‌ها بهبود بخشیده‌اند، اما در مجموع از یک تهدید استراتژیک در برابر طالبان دور است. 

شاید بزرگترین موفقیت جبهه مقاومت در سال ۲۰۲۲ این بود که در نهایت به عنوان تنها گروه مقاومت با نام و نشان بین‌المللی قابل توجه دیده شد.

ورود یارمحمد دوستم به تاجیکستان که در بالا گفته شد و سایر بازیگرانی که سعی کردند جبهه مقاومت خود را راه بیندازند، یا شکست خورده‌اند یا در رسانه‌‌ها مورد توجه نیستند.

عطامحمد نور همانطور که قبلاً گزارش شده بود، به نظر می‌رسد تلاش کرده که برخی از گروه‌های مقاومت را در میان وفاداران خود در سراسر مناطق شمال فعال کند، اما به نظر می‌رسد شکست خورده است. اکنون گزارش شده است که او در حال انتقال پول به جبهه مقاومت است. حتی قابل توجه تر، برخی از منابع مقاومت ادعا می‌کنند که حتی اشرف غنی و نزدیکانش نیز به جبهه مقاومت پول می‌فرستند. مطمئناً، گفتگوی حمدالله محب، مشاور پیشین امنیت ملی با احمد مسعود، حرکتی بود که با توجه سردی روابط آنها در گذشته، خیلی‌ها را شگفت‌زده کرد.

با این حال، در کل این بازیگران فقط مبالغ اندکی را به صندوق جبهه مقاومت می‌ریزند و این جبهه همچنان کم پول مانده است.

شایعات حاکی از آن است که امرالله صالح می‌خواست با پذیرش پول مخالفت کند، اما در نهایت به دلیل خالی بودن صندوق جبهه موافقت کرده است.

جبهه مقاومت هنوز تا دستیابی به پیشرفت مورد نیازش فاصله دارد و ضربه سختی خورده است به خصوص زمانی که اداره بایدن صریحاً علنی اعلام کرد که قصد حمایت از گروه‌های مخالف ضد طالبان را ندارد.

حتی دولت تاجیکستان که میزبان جبهه مقاومت بوده و به آن‌ها اجازه انتقل افراد و تجهیزات را به آن سوی مرز می‌دهد.

به نظر می‌رسد که روابط «جبهه مقاومت» در حال سرد شدن باشد، شاید این به خاطر تمرکز بر درگیری مرزی با قرقیزستان باشد.

تنها ترکیه به نظر می‌رسد که ممانعت‌های خود بر سیاستمداران افغانستان که در آنجا علیه طالبان طرح‌ریزی دارند را کم کرده است.